ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرگزاری مهر، کتابخانه مجلس شورای اسلامی نمونه روزنامه های دهه چهل را روی سایت خود قرار داده است که به مسئله آلودگی هوای تهران پرداخته‌اند! در توضیح این مطلب آمده است:

آلودگی و ترافیک کلان‌شهرها، به‌ویژه تهران، پدیده‌ای نیست که در چند دهه اخیر پدید آمده باشد. در همان سال‌های حکومت پهلوی دوم، روزنامه‌ها بارها از «خفه‌شدن تهران در دود» نوشتند و آلودگی هوا را به‌عنوان خطری جدی برای زندگی شهری هشدار دادند.

دولت در آن دوره نیز -دست‌کم روی کاغذ- به مسئله واکنش نشان داد. در برنامه عمرانی پنجم، برای نخستین بار «حفاظت از محیط‌زیست» به‌طور مستقل مطرح و کاهش آلودگی هوا به‌عنوان هدف رسمی اعلام شد. با این حال، این اقدامات در برابر هجوم بی‌وقفه دود، ترافیک و رشد افسارگسیخته شهر، بیش از قطره‌ای کوچک در دریای مشکلات نبود.

اوج بحران زمانی رقم خورد که تهران با گسترش بی‌رویه ساختمان‌ها، خیابان‌ها، کارخانه‌ها و خودروها، به شهری تبدیل شد که نفس کشیدن در آن نیازمند محافظت بود. آلاینده‌های ناشی از وسایل نقلیه و صنایع -عمدتاً محصول احتراق ناقص سوخت- سهم اصلی آلودگی را تشکیل می‌دادند. آنچه ابتدا هشدار محیط‌زیستی بود، به تدریج به بحرانی ساختاری تبدیل شد.

در دهه ۱۳۴۰ مطالعات و پایش کیفیت هوا آغاز و طرح‌هایی برای کنترل ترافیک و کاهش آلاینده‌ها پیشنهاد شد، اما نبود اراده جدی و ضعف در اجرا سبب شد آلودگی هوا همچنان سایه سنگین خود را حفظ کند. نه مترو و حمل‌ونقل عمومی توسعه یافت، نه کنترل صنایع به‌درستی اعمال شد، و نه سیاستی پایدار و مؤثر شکل گرفت. نتیجه آن که آلودگی هوا از یک هشدار مقطعی به یکی از عناصر همیشگی زندگی شهری تهران تبدیل شد.

واحد نشریات کتابخانه مجلس، برای تقویت حافظه تاریخی، بخشی از بازتاب این بحران در مطبوعات دوره پهلوی دوم را پیش روی شما قرار می‌دهد؛ بازتابی که نشان می‌دهد آلودگی هوا نه مسئله‌ای تازه، که میراثی دیرپا در تاریخ شهر تهران است.