به گزارش سلامت نیوز به نقل از اطلاعات، درحالی که سازمان حفاظت محیط زیست اخیرا باانتشار گزارش تحلیلی از کیفیت هوای تهران،کاهش قابل توجه کیفیت سوخت در سال جاری را یکی از دلایل اصلی این موضوع می داند، وزارت نفت تاکنون دراین باره سکوت کرده است.
دفتر مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در نهم آذرماه جاری ، گزارش تحلیلی و جامع از عوامل کیفی هوای کلانشهر تهران و دلایل افزایش آلودگی هوا را به همراه دادههای تخصصی منتشر کرد.
این گزارش تصریح می کند: آلودگی هوا درتهران وبرخی دیگر از مناطق در سال جاری در مقایسه با سال قبل به طور چشمگیری افزایش یافته است. براین اساس، آلودگی هوای کلان شهر تهران در بازه زمانی ۱ تا ۶ آذر ۱۴۰۴ یکی از قابل توجه ترین دوره های آلودگی درسال های اخیر محسوب می شود.به طوری که میانگین ۲۴ ساعته غلظت ۵/PM۲در سوم آذر به ۱۰۷ میکروگرم بر مترمکعب رسیده است؛ رقمی که حدود ۱۰ برابر استاندارد سازمان جهانی بهداشت است. تحلیل داده های سالانه نیز نشان می دهد غلظت ۵/PM۲از ابتدای سال تا ۵ آذر ۱۴۰۴ نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۳ حدود ۱۳ درصدافزایش داشته است.
این گزارش می افزاید:نتایج آنالیز ترکیب شیمیایی ذرات معلق کوچکتر از ۵/۲ میکرون بر اساس اندازهگیری در ایستگاههای مختلف نشاندهنده سهم قابل توجه کربن سیاه (EC) و کربن آلی (OC) است؛ موضوعی که نقش مستقیم ناوگان دیزلی فرسوده، سوزاندن ضایعات و فرآیندهای احتراقی را برجسته میکند.همچنین ، سهم نیترات در برخی مناطق به بیش از ۲۵ درصد رسیده که گویای انتشار بالای اکسیدهای نیتروژن و تشکیل ذرات ثانویه است.
دادههای مربوط به گوگرد دی اکسید نیز نشان دهنده استفاده از سوخت با محتوای گوگرد بالا در برخی واحدهای ثابت و نیروگاههای پیرامونی شهر است.
سوخت های بی کیفیت در نیروگاه ها
سازمان حفاظت محیط زیست دراین گزارش همچنین به استفاده از سوخت های بی کیفیت مازوت وگازوئیل در برخی نیروگاه های کشور اشاره وآن را یکی از عوامل اصلی افزایش قابل توجه آلودگی هوا در سال جاری می داند.
براین اساس،در نیروگاه های منتظرقائم کرج ، رجایی قزوین،ری، پرند و پاکدشت علاوه بر مازوت سوزی، گازوئیلهای آلوده به گوگرد بالا نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
این گزارش خاطر نشان می کند: برای نمونه، سولفور موجود در گازوئیل نیروگاه پرند در تاریخ ۵ مهر ۶۶۵۷ میلی گرم بر کیلوگرم بوده است. این در حالی است که رقم استاندارد گوگرد موجود در گازوئیل یورو چهار ۵۰ میلی گرم بر کیلوگرم است. به بیان دیگر، گوگرد موجود در گازوئیل نیروگاه پرند در تاریخ مذکور ۱۳۳ برابر حد استاندارد است.
به همین ترتیب، گوگرد موجود در گازوئیل نیروگاه شهرری در روز ۴ آذرماه ۶۰۱۲ میلی گرم بر کیلوگرم بوده که ۱۲۰ برابر حد استاندارد است. گوگرد موجود در گازوئیل پاکدشت هم در تاریخ ۴ آذرماه جاری ۵۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم بوده که ۱۰ برابر حد استاندارد است.
همچنین نیروگاه منتظرقائم کرج علاوه بر مازوت سوزی، در تاریخ ۴ آذرماه جاری از گازوئیلی با ۶۷۵۲ میلی گرم بر کیلوگرم گوگرد و در ۲۰ مهر نیز مازوت با گوگرد ۲۸۴۵۱ میلیگرم در کیلوگرم استفاده کرده که بیش از ۱۳۵ برابر حد استاندارد و نیروگاه شهید رجایی قزوین نیز در ۲۴ آبان اقدام به مصرف مازوت با گوگرد ۲۹۶۱۲ میلیگرم در کیلوگرم کرده که ۵۹۲ برابر حد مجاز است.
ناشفافی نقشه کیفیت سوخت کشور
درپاسخ به این گزارش، وزارت نفت وشرکت ملی پالایش وپخش موادنفتی ایران که مسئولیت پالایشگاه ها،تولید وتوزیع انواع سوخت درکشور رابرعهده دارد، تاکنون دراین باره سکوت کرده ورسانه های رسمی وزارت نفت هم دراین باره واکنشی را منتشر نکرده اند.لذا معلوم نیست امسال چه اتفاقی افتاده که کیفیت انواع سوخت وبه طور مشخص گازوئیل ومازوت درمقایسه با سال های قبل افت چشمگیری داشته ومقدار گوگرد موجوددر آن افزایش یافته است.
البته درواکنش به گزارش های قبلی درباره پایین بودن کیفیت سوخت کشور، وزارت نفت وشرکت ملی پالایش وپخش فرآورده های نفتی ایران همواره از افزایش تولید وتوزیع بنزین،گازوئیل،مازوت (نفت کوره)سخن گفته اند اما واقعیت این است که هیچ آمار ونقشه مشخصی درباره مقدار تولید وتوزیع انواع سوخت استاندارد درکشور در دست نیست.
لذا به روشنی کسی جز وزارت نفت که سکوت کرده، نمی تواند بگوید چه مقدار از بنزین وگازوئیل ومازوتی که در خودروهای سبک ودیزلی گرفته تا نیروگاه هامصرف می شود کم گوگرد ومطابق با استانداردهای روزجهانی است. معلوم نیست محصولات کدامیک یا چند درصد پالایشگاه های کشور- چه دولتی وچه خصولتی- استاندارد است.این چنین است که نقشه کیفیت سوخت کشور مبهم وناروشن است و وزارت نفت نیز حاضر به ارایه شفاف درباره آن نیست.البته اینکه این پنهان کاری، سکوت وعدم پاسخگویی چه علتی دارد راباید درگزارش اخیر سازمان حفاظت محیط زیست جستجو کرد؛ آنجا که این گزارش می گوید کیفیت سوخت کشور بخصوص گازوئیل ومازوت در یک سال اخیر بیشتر کاهش یافته است.
حتی وزارت نیرو هم که مصرف کننده سوخت در نیروگاه ها است نمی داند یا نمی خواهد اعلام کند چقدر از سوختی که دریافت می کند کم خطر یا استاندارد است.به عنوان نمونه ودریکی از آخرین اظهار نظرها دراین خصوص ، ناصر اسکندری ،معاون راهبری تولید شرکت برق حرارتی از تأمین نفتکوره کمسولفور از سوی وزارت نفت برای نیروگاهها خبر داده اما به میزان ودرصد آن درکل سبد سوخت نیروگاه ها اشاره ای نکرده است.وی با بیان اینکه نیروگاههای کشور بهطور عمده بر اساس مصرف گاز طراحی شدهاند و بیش از ۹۰ درصد سوخت نیروگاهی هر سال از محل گاز طبیعی تأمین میشود، افزود: زمانی که محدودیت گاز رخ میدهد، طبق قانون، نیروگاهها موظفاند از سوخت دوم استفاده کنند.
به گزارش شانا، اسکندری با اشاره به اینکه همکاران ما در وزارت نفت در روزهای گذشته تلاش کردند نفتکوره کمسولفور نیروگاهها را تأمین کنند، اظهار کرد: تداوم این اقدام و افزایش عرضه نفتکوره کمسولفور به نیروگاهها، میتواند چالش آلودگی محیطزیست را بهطور قابل توجهی کاهش دهد.
کیفیت ؛قربانی سرعت و کمیت
درهمین حال سوال دیگری که درباره افت شوکه کننده کیفیت سوخت در سال جاری وجوددارد این است که باید روشن شود آیا وزارت نفت برای جبران خالی بودن مخازن سوخت نیروگاهها که یکی از دلایل اصلی قطعی برق اعلام شده بود، به نوعی کمیت وسرعت را جایگزین کیفیت کرده تا مقدار تولید سوخت به گونه ای افزایش یابد که مخازن سوخت نیروگاه ها پر وجلوی بهانه گیری های وزارتخانه همکارش- نیرو- گرفته شود؟ اگر این موضوع صحت داشته باشد باید این سوء مدیریت چند جانبه مورد رسیدگی قرارگیرد.