آغاز دورهای تازه برای لجستیک پاک و هوشمند
اقتصاد ایران: کامیونت برقی جک Kunpeng ET۹ نقطه عطفی در مسیر تغییر ناوگان حملونقل سبک محسوب میشود
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
کامیونتهای برقی دیگر یک تجربه آزمایشی یا محصول محدود برای شهرهای فوقپیشرفته نیستند. روند جهانی کاهش آلایندگی، فشار قیمت سوختهای فسیلی و جهش فناوری باتری باعث شده این خودروها از حالت نمادین خارج شده و به یکی از پایههای آینده حملونقل سبک و شهری تبدیل شوند. جک که سابقه طولانی و قابل اتکایی در تولید کامیونتهای دیزلی و هیبریدی دارد، حالا با معرفی Kunpeng ET۹ مسیر تازهای را هدف گرفته است؛ مسیری که برقیسازی حملونقل را نه با شعار، بلکه با محصولی واقعی، قابل عرضه و مناسب کار روزانه، ممکن میکند.
این کامیونت برقی در نمایشگاه خودروهای تجاری چین رونمایی شد و همان ابتدا توجه کارشناسان را به دلیل طراحی متفاوت، فناوری باتری پیشرفته و تمرکز جدی بر بهرهوری انرژی جلب کرد. ET۹ برخلاف بسیاری از کامیونتهای الکتریکی که تنها نسخه برقیشده یک شاسی قبلی هستند، از ابتدا با هدف برقی بودن طراحی شده است. همین تصمیم ریشهای باعث شده از نظر وزن، آیرودینامیک، هندلینگ و مصرف انرژی در سطحی تازه قرار بگیرد.
چهرهای تازه در کامیونتهای برقی
جک ET۹ ظاهر آیندهنگرانهای دارد؛ بدنه با خطوط ساده، طراحی یکپارچه و چهرهای مشابه خودروهای الکتریکی مدرن که در نگاه اول نشان میدهد از نسل جدید کامیونتهاست. اما طراحی تنها نقش زیباییشناسی ندارد. جک اعلام کرده ضریب آیرودینامیک این خودرو تنها ۰.۳۳ است، عددی که برای یک کامیونت سبک بسیار پایین محسوب میشود و حدود سی درصد کمتر از سطح رایج در این کلاس است. این عدد مستقیما به مصرف انرژی کمتر و برد بیشتر تبدیل میشود، خصوصا در سرعتهای میانبرد شهری و جادهای که آیرودینامیک بیشترین اثر را دارد. ورود ET۹ به بازار نشان میدهد جک به دنبال ساخت یک وسیله نقلیه صرفا برقی نبوده، بلکه میخواسته کامیونتی بسازد که از ابتدا بر پایه اصول جدید حملونقل پاک شکل گرفته باشد. پنل جلو، سپر، چراغهای LED و سطوح خمیده بدنه، علاوه بر ظاهر مدرن، جریان هوا را با کمترین اختلال عبور میدهند و این مساله در یک کامیونت که روزانه دهها بار درگیر توقف، حرکت و شتابگیری است، تاثیر اقتصادی قابل توجهی دارد.
قلب الکتریکی؛ فناوری باتری نقطه قوت اصلی
مهمترین بخش این کامیونت، باتری آن است. جک از باتریهای ساخت CATL استفاده کرده که از معتبرترین تولیدکنندگان باتری خودروهای برقی در جهان است. نوع باتری به کار رفته در ET۹ «پک دمای ثابت تکواحدی» نام دارد. این طراحی موجب میشود دمای سلولها در شرایط مختلف یکسان باقی بماند و راندمان باتری همیشه در نقطه مطلوب قرار گیرد. ثبات حرارتی برای کامیونتها بسیار مهم است، چون در عملیات واقعی ممکن است ساعتها زیر بار باشند و کاهش یا افزایش شدید دمای باتری روی دوام و عملکرد اثر مستقیم دارد.
قابلیت شارژ سریع نقطه تمایز اصلی ET۹ است. این مدل از فناوری شارژ فوقسریع دوقلو استفاده میکند؛ یعنی میتوان دو شارژر همزمان به خودرو متصل کرد و بر اساس دادههای ارائهشده، شارژ بین ۲۰ تا ۸۰ درصد در حدود ۱۸ دقیقه انجام میشود. چنین زمانی در حوزه خودروهای تجاری اهمیت زیادی دارد، چون توقف طولانی برای شارژ میتواند برنامه حمل بار را مختل کند. با شارژ سریع، ET۹ میتواند در زمانهای استراحت کوتاه راننده یا زمان تخلیه بار دوباره آماده حرکت شود.
جک اعلام کرده راندمان انرژی در این خودرو بسیار بهینهتر از رقباست و حتی در مقایسه با کامیونتهای برقی همرده، اقتصاد مصرف بهتری دارد. محاسبات داخلی شرکت نشان میدهد استفاده سهساله از این مدل میتواند صرفهجویی قابل توجهی در هزینه انرژی ایجاد کند. همین نکته برای مدیران ناوگان که به هزینههای عملیاتی حساس هستند، یک امتیاز راهبردی به حساب میآید.
موتور و سامانه محرکه با بیشترین بازده
در کنار باتری، موتور الکتریکی مدل ET۹ نیز بر اساس فناوری جدیدی توسعه یافته که به آن «موتور فلتوایر با خنککاری روغنی» گفته میشود. چنین ساختاری باعث میشود موتور بتواند در دمای پایینتر کار کند، راندمان بیشتری داشته باشد و در شرایط کاری سنگین دوام بیشتری نشان دهد. قدرت پیک موتور به حدود ۱۸۰ کیلووات و گشتاور پیوسته آن به ۲۲۰ نیوتونمتر میرسد که برای یک کامیونت سبک اعداد مناسبی است و امکان شتابگیری مناسب در مسیرهای شهری را فراهم میکند.
کنترلر مرکزی موتور و باتری نیز از نوع «هفتدر-یک» است. این سیستم چندین بخش مجزا مانند کنترلر پیشرانه، سیستم مدیریت باتری، سیستم تبدیل ولتاژ و واحدهای کمکی را در یک مجموعه یکپارچه ادغام میکند. یکپارچهسازی باعث کاهش وزن، کاهش اتصالات، افزایش پایداری سیستم و کاهش احتمال خرابی میشود. راندمان این واحد طبق اعلام جک بالای ۹۹ درصد است که عددی کمسابقه به شمار میرود و بهطور مستقیم روی مصرف انرژی تاثیر دارد.
داخلی متفاوت؛ تمرکز جدی بر فضای کاری راننده
یکی از مهمترین نقاط ضعف کامیونتهای سنتی، طراحی کابینی است که اغلب راننده را در مسیرهای طولانی بهسرعت خسته میکند. ET۹ با هدف کاربری حرفهای طراحی شده و کابینی بزرگ و بلند دارد که ارتفاع داخلی آن به ۱۸۵۰ میلیمتر میرسد. این عدد یعنی راننده میتواند داخل کابین بایستد، حرکت کند و حتی لباس عوض کند؛ قابلیتی که معمولا در کامیونهای سنگین دیده میشود نه کامیونتهای سبک.
کف کابین کاملا تخت طراحی شده تا فضای بیشتری برای حرکت و استراحت فراهم شود. این مورد در سفرهای کاری طولانی یا حتی توقفهای کوتاه برای راننده اهمیت زیادی دارد. صندلی راننده از نوع تعلیق بادی است و امکان تنظیمهای متعدد دارد تا با هر نوع فیزیک بدنی هماهنگ شود. وجود نمایشگر بزرگ، سیستمهای کمکی و امکانات رفاهی، کابین را به فضایی شبیه خودروهای سواری مدرن تبدیل کرده است.
در بخش ایمنی نیز جک استانداردهای بالایی در نظر گرفته است. سازه کابین از نوع قفسهای طراحی شده و در تستهای تصادف، مقاومت مناسبی در برابر ضربه نشان داده است. در آزمایشهایی که با بار بیش از یک و نیم تن روی بخش جلویی کابین انجام شده، ساختار کابین بدون تغییر شکل جدی باقی مانده است. این سطح از ایمنی برای خودرویی که عمدتا در مسیرهای شهری شلوغ حرکت میکند اهمیت اساسی دارد.
دوام و کاربری صنعتی؛ آزمون یک میلیون کیلومتری
جک اعلام کرده ET۹ قبل از ورود به خط تولید تحت آزمایشهای سنگین و طولانی قرار گرفته است. این آزمایشها شامل شبیهسازیهای تنش بدنه، حرکت تمامبار، تستهای طولانیمدت روی جادههای مختلف و عبور از شرایط اقلیمی متنوع بوده است. بر اساس گزارش رسمی، مجموع مسافت تست این خودرو به بیش از یک میلیون کیلومتر میرسد. چنین عددی نشان میدهد جک قصد داشته قبل از ورود محصول به بازار، دوام صنعتی آن را تضمین کند.
این بخش برای مشتریانی که کامیونت را نه یک وسیله شخصی، بلکه بخشی از سیستم اقتصادی خود میبینند اهمیت زیادی دارد. یک خودرو تجاری باید بتواند ساعتهای زیادی بدون توقف کار کند، بارهای مختلف را حمل کند و در انواع شرایط محیطی پایدار باشد. ET۹ تلاش کرده به این نیاز پاسخ دهد و در ظاهر نیز توانسته استاندارد قابل قبولی به دست آورد.

شبکه خدمات، نقطه عطف در جک
یکی از چالشهای بزرگ خودروهای برقی در دنیا، کمبود شبکه خدمات پس از فروش و تعمیرگاههای تخصصی است. اما جک از این نظر ساختار گستردهای در کشور مبدا خود دارد. شبکه این شرکت بیش از هزار و چهارصد نمایندگی فروش و بیش از هزار و ششصد مرکز خدمات را شامل میشود. چنین پشتیبانی گستردهای به مشتریان تجاری اطمینان میدهد اگر مشکلی برای خودرو رخ دهد، قطعه، خدمات و متخصص وجود خواهد داشت.
ET۹ علاوه بر شبکه فیزیکی، از سامانه کنترل و پایش آنلاین نیز بهره میبرد. این فناوری که بر پایه اینترنت خودرو طراحی شده، امکان بررسی وضعیت باتری، موتور و بخشهای مختلف را لحظهبهلحظه فراهم میکند. تشخیص عیب زودهنگام، هشدارهای پیشگیرانه و امکان بهروزرسانی نرمافزاری از راه دور موجب میشود خودرو همیشه در وضعیت بهینه نگه داشته شود.
برای بخش سهگانه برقی یعنی موتور، باتری و کنترلر نیز ضمانت هشتساله یا ششصد هزار کیلومتری ارائه شده است، مدتزمانی که برای یک کامیونت سبک عدد قابل توجهی است و نگرانی درباره هزینه نگهداری را کاهش میدهد.
جایگاه ET۹ در بازار جهانی و مسیر پیش روی آن
بازار کامیونتهای برقی به سرعت در حال رشد است. شرکتهای مختلفی از چین، اروپا و آمریکا وارد این حوزه شدهاند، اما بسیاری از مدلها یا قیمت بسیار بالایی دارند یا هنوز در مرحله آزمایشی هستند. ET۹ اما محصولی تجاری است که با هدف استفاده روزانه و ناوگانی تولید شده، نه یک نمایش تبلیغاتی. این خودرو میتواند برای شهرهای بزرگ، ناوگان پخش کالا، شرکتهای لجستیکی و حتی مجموعههایی که به دنبال کاهش هزینه سوخت و نگهداری هستند جذاب باشد.
برتری ET۹ بیشتر در ترکیب طراحی آیرودینامیک، شارژ فوقسریع و هزینه عملیاتی پایین است. در مقابل، چالش اصلی آن نیاز به زیرساخت شارژ و آشنایی رانندگان و شرکتها با فناوری برقی است. به خصوص در کشورهایی که شبکه شارژ عمومی گسترده ندارند، استفاده میانبرد و بینشهری ممکن است با محدودیت همراه باشد.
کامیونت برقی جک ET۹ گزینه مناسب برای ایران
کامیونت برقی جک Kunpeng ET۹ نقطه عطفی در مسیر تغییر ناوگان حملونقل سبک محسوب میشود. این خودرو نه برای آیندهای نامعلوم بلکه برای نیازهای امروز طراحی شده است. باتری پیشرفته، موتور کممصرف، کابین بزرگ و راحت، ساختار مقاوم، شبکه خدمات مناسب و آزمایشهای سنگین پیشتولید، مجموعهای ایجاد کردهاند که میتواند جایگاه ویژهای در بازار کامیونتهای برقی داشته باشد.
این کامیونت از نظر فنی برای بازار ایران قابلیت بالقوه دارد، اما نه به معنای موفقیت قطعی. مهمترین نقطه قوتش مصرف انرژی بسیار پایین، هزینه نگهداری ناچیز نسبت به مدلهای دیزلی و توان مناسب برای کاربریهای شهری و پخش مویرگی است؛ حوزهای که در ایران به دلیل ترافیک سنگین، توقفهای مکرر، هزینه بالای سوخت و محدودیتهای آلایندگی بهشدت نیازمند برقیسازی است.