ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر؛ گروه سیاست، هادی رضایی: دو روز گذشته امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش در گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد: «ناوشکن جماران پس از حدود ۱۶ سال فعالیت، با ارتقای توانایی‌ها و به‌روزرسانی‌های جدید، اکنون در اقیانوس حضور دارد و عازم یک رویداد بین‌المللی و شرکت در یک رزمایش بزرگ است.» وی تأکید کرد که این ناوشکن در مسیر خود کشتی‌های عبوری را اسکورت خواهد کرد و در بنادر چند کشور پهلو خواهد گرفت تا پیام صلح، دوستی و فرهنگ ایرانی‌اسلامی را به جهانیان برساند.

از رؤیا تا واقعیت؛ بازگشت ایران به جرگه سازندگان ناوشکن پس از قرن‌ها

آخرین باری که ایران به‌صورت مستقل شناور جنگی بزرگ ساخته بود، به دوران صفویه و ناوهای غول‌پیکر «گوراب» و «غراب» در خلیج فارس بازمی‌گشت. پس از آن، برای بیش از سه قرن، ایران تنها واردکننده و مصرف‌کننده شناورهای رزمی بود.

پروژه «موج» در اواسط دهه ۱۳۸۰ آغاز شد تا این خلأ تاریخی را پر کند. ناوشکن جماران (با شماره بدنه ۷۶) در سال ۱۳۸۸ با حضور رهبر معظم انقلاب به ناوگان نیروی دریایی ارتش ملحق شد و ایران را رسماً در کنار کمتر از ۱۵ کشور دارای توان طراحی و ساخت ناوشکن قرار داد. جماران نه فقط یک شناور، بلکه آغازگر یک چرخه کامل بومی شد: طراحی، ساخت، آزمایش، بهره‌برداری، نوسازی و ارتقای مداوم.

ارتقای ۱۴۰۴؛ جمارانِ جدید، پنج برابر قوی‌تر از جمارانِ ۱۳۸۸

در صحبت‌های امیر ایرانی نکته بسیار مهم دیگری که وجود داشت ارتقا ناوشکن جماران بود. ارتقای اخیر جماران یکی از پیچیده‌ترین پروژه‌های بازآماد نیروی دریایی ارتش تا امروز بوده است. منابع رسمی و تصاویر منتشرشده نشان می‌دهند که تقریباً تمام سامانه‌های اصلی شناور دستخوش تحول اساسی شده‌اند:

رادار و حسگرها: جایگزینی رادارهای قدیمی با رادار فازی پیشرفته ایرانی (احتمالاً مشتق از سامانه باور یا چشم عقاب)، افزایش برد کشف هوایی به بیش از ۲۰۰ کیلومتر و توانایی تفکیک اهداف کوچک و پرسرعت.

دفاع هوایی: ارتقای اساسی با نصب نسخه جدیدتر پدافند میان‌برد عمودی‌پرتاب (VLS) با برد ۵۰–۱۲۰ کیلومتر.

تسلیحات ضدکشتی: جایگزینی موشک‌های نور و قادر با نسخه‌های بردبلندتر قدیر یا موشک‌های کروز ضدکشتی جدید (برد ۳۰۰+ کیلومتر) و احتمال نصب لانچرهای عمودی.

جنگ الکترونیک: نصب نسل جدید سامانه‌های اختلال‌گر، فریب‌دهنده و گیرنده هشدار راداری که جماران را در برابر موشک‌های پیشرفته ضدکشتی به مراتب مقاوم‌تر می‌کند.

پیشران و پایداری: بهینه‌سازی موتورها، افزایش مخازن سوخت و آب شیرین و ارتقای سامانه‌های کنترل آسیب برای مأموریت‌های ۶۰ روزه بدون لجستیک ساحلی.

دریادار ایرانی این ارتقاها را «چندین برابر شدن توان رزمی» توصیف کرده و گفته است جماران امروز «حداقل پنج برابر قوی‌تر از روز اول» است.

کارنامه عملیاتی ۱۶ ساله جماران

حال که پس از ۱۶ سال مأموریت جدید جماران آغاز شده بهتر است مروری بر کارنامه عملیاتی آن داشته باشیم.

-اسکورت بیش از ۴۵۰۰ فروند کشتی تجاری و نفتکش ایرانی در خلیج عدن و باب‌المندب

- مشارکت فعال در تعداد بالایی از ناوگروه اعزامی به آب‌های آزاد

- مقابله موفق با ده‌ها حمله دزدان دریایی و شناورهای انتحاری

-حضور در رزمایش‌های بزرگ ولایت، ذوالفقار و رزمایش‌های مرکب با روسیه و چین

-نجات خدمه چندین کشتی خارجی در اقیانوس هند

-مأموریت جدید: از خلیج فارس تا قلب اقیانوس‌ها

جماران هم‌اکنون در اقیانوس هند حضور دارد و طبق اعلام رسمی:

-عازم یک رزمایش بزرگ بین‌المللی (احتمالاً در حوزه اقیانوس هند یا همکاری با کشورهای عضو IORA)

-اسکورت کاروان‌های تجاری در مسیرهای پرخطر

-پهلوگیری در بنادر چند کشور برای نمایش پرچم و دیپلماسی دریایی

-آزمایش عملی تمام سامانه‌های ارتقایافته در شرایط واقعی اقیانوسی

جماران فقط یک ناوشکن نیست

جماران امروز نماد بلوغ کامل صنعت دفاعی دریایی ایران است؛ کشوری که نه تنها ناوشکن می‌سازد، بلکه آن را پس از ۱۶ سال دوباره متولد می‌کند، ارتقا می‌دهد و با قدرت چندین برابر به اقیانوس‌ها می‌فرستد. همان‌طور که دریادار ایرانی گفت: «این شناورها فقط برای دفاع از مرزهای آبی نیستند؛ برای حفاظت از منافع و امنیت اقتصادی ایران در دورترین نقاط کره زمین ساخته شده‌اند.»

جمارانِ ارتقایافته، پیام روشنی به جهان دارد: ایران پس از قرن‌ها دوباره به باشگاه واقعی سازندگان ناوشکن‌های اقیانوس‌پیما بازگشته است؛ این بار برای ماندن.