به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، ویتامین D که اغلب ویتامین آفتاب نامیده میشود، نقش حیاتی در حفظ سلامت استخوانها، تقویت سیستم ایمنی و عملکرد صحیح بسیاری از اعضای بدن دارد و به همینخاطر است که گفته میشود این ویتامین، یکی از حیاتیترین مکملهایی است که افراد باید همیشه نسبت به مصرف آن آگاه باشند، بهخصوص گفته میشود که مصرف این مکمل، در زمستانها نباید فراموش شود و مصرف آن در روزهای آلوده بسیار مهمتر است، چون بهخاطر مهدود و ذرات معلق، همان آفتاب کم رمق زمستانی هم به تن و جان ما نمیرسد و نیاز ما به این مکمل، بیشتر از همیشه است. اما همانطور که کمبود ویتامین D عواقب جبرانناپذیری برای سلامت دارد، مصرف بیش از حد آن نیز میتواند به همان اندازه خطرناک و آسیبزا باشد.
اهمیت ویتامین D و منابع آن
ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که بدن ما میتواند آن را در مواجهه با نور خورشید جذب کند. علاوه بر این، میتوان آن را از طریق برخی مواد غذایی مانند ماهیهای چرب (مثل سالمون)، زرده تخممرغ و محصولات لبنی غنیشده دریافت کرد. مکملهای ویتامین D نیز بهطور گستردهای در دسترس هستند و اغلب برای جبران کمبود این ویتامین تجویز میشوند.
هرگز خودسرانه مصرف نکنید
اکثر موارد مسمومیت با ویتامین D ناشی از مصرف بیرویه مکملهاست و بهندرت از طریق رژیم غذایی یا قرار گرفتن در معرض آفتاب اتفاق میافتد. دوزهای بسیار بالای مکملها، بهویژه بدون نظارت پزشک، میتوانند به سرعت سطح ویتامین D را به حد سمی برسانند.
دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی و فوق تخصص بیماریهای گوارش و کبد میگوید: «ویتامینی مثل D را هرگز نباید خودسرانه مصرف کرد. دوز آن را فقط پزشک میتواند تعیین کند و کمبود آن هم فقط با انجام آزمایش خون قابل تشخیص است.»
دوزهای توصیهشده
دوز روزانه توصیهشده ویتامین D برای بزرگسالان بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ واحد بینالمللی (IU) است. حداکثر دوز ایمن روزانه معمولا ۴۰۰۰ IU درنظر گرفته میشود.
عوارض زیادهروی در مصرف
ویتامین D اضافی در بدن ذخیره میشود و میتواند منجر به مسمومیت با ویتامین شود که بهگفته پزشکان عمدتا با افزایش سطح کلسیم در خون (هیپرکلسمی) مشخص میشود.
مشکلات گوارشی و کلیوی مانند افزایش تشنگی و تکرر ادرار و در موارد شدید آسیب کلیوی، سنگ کلیه و حتی نارسایی کلیه ازجمله عوارض هیپرکلسمی ناشی از زیادهروی در مصرف این ویتامین هستند. همچنین مشکلات قلبی عروقی مثل رسوب کلسیم در رگهای خونی، ضعف، خستگی، احساس بیحالی، ضعف عضلانی، درد استخوان، گیجی و سردرگمی و در موارد نادر کما، دیگر عوارض ناشی از زیادهروی در مصرف این ویتامین شناخته شدهاند.
دکتر خسرونیادرباره تبعات زیادهروی در مصرف ویتامینD میگوید: «سطح ویتامین D در بدن همه ایرانیها بسیار پایینتر از حد طبیعی است اما این بهمعنای زیادهروی در مصرف این ویتامین یا مصرف خودسرانه آن نیست، چون مصرف خودسرانه و زیادهروی در مصرف این ویتامین و سایر ویتامینها مثل کلسیم و... عوارض بدتری دارد.
یکی از مشکلات مصرف بیرویه این ویتامین، تجمع آن در کبد و ایجاد مشکلات کبدی است. همچنین بهدلیل افزایش جذب کلسیم باعث سنگ کلیه و مجاری ادراری میشود. مشکلات استخوانی، نارسایی کلیهها، ضعف و خستگی هم از دیگر عوارض مصرف بیش از حد آن است». دکتر خسرونیا درباره دلایل کمبود ویتامین D در ایرانیها میگوید: «تغذیه نامناسب، مهمترین دلیل کمبود این ویتامین در ایرانیها ست. ما علاوه بر اینکه غذاهای دریایی به اندازه متعادل مصرف نمیکنیم، لبنیات هم از سفرههای اکثرمان حذف شده است. به همین دلیل سطح ویتامین D در بدن ما ایرانیها در مقایسه با اروپاییها که هم همیشه غذاهای دریایی مصرف میکنند و هم مصرف لبنیات بالایی دارند، خیلی پایینتر است».