ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

رسول لطفی معاون وزیر ارتباطات در توسعه شبکه ملی اطلاعات در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص شبکه ملی اطلاعات و اینکه این شبکه چگونه می‌تواند مسیر آینده اقتصاد دیجیتال کشور را شکل دهد گفت: شبکه ملی اطلاعات زیرساخت اصلی تحول دیجیتال در کشور است. این شبکه بستری امن پایدار و پرظرفیت فراهم می‌آورد که امکان توسعه خدمات و فناوری‌های نوینی چون هوش مصنوعی بلاکچین اینترنت اشیا و رایانش ابری را در داخل کشور میسر می‌سازد. مهم است که بدانیم این شبکه جایگزین اینترنت جهانی نیست بلکه مکمل آن است و در واقع استقلال و تاب‌آوری دیجیتال کشور را تقویت می‌کند. در حال حاضر و با توجه به تحولات جهانی این معاونت با حمایت‌های سطوح راهبردی رویکردش صرفاً تأمین زیرساخت نبوده بلکه ایجاد بستر رشد اقتصاد دیجیتال و تقویت حاکمیت داده در کشور است.

تضمین امنیت داده‌ها با معماری چندلایه

وی با اذعان به اینکه امنیت داده‌ها یک دغدغه جدی برای کاربران است افزود: هدف ما در بازبینی معماری شبکه ملی اطلاعات که تا بحال انجام نشده است، پاسخ به این نگرانی‌هاست. امنیت بر اساس معماری چندلایه و با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین طراحی می‌شود. استفاده از بلاکچین برای ثبت و صحت‌سنجی اطلاعات رمزنگاری سراسری احراز هویت پیشرفته است و مراکز عملیات امنیت اجزای اصلی این ساختار را تشکیل می‌دهند.

لطفی ادامه داد: رویکرد ما علاوه بر این با استقرار مراکز داده داخلی و مدیریت بومی شبکه نظارت دقیق‌تر و مسئولانه‌تر بر امنیت داده‌ها است. از طرفی رویکرد وزارت ارتباطات به‌خصوص شخص وزیر همواره بر امنیت پایدار و اعتماد کاربران بوده و این موضوع در اجرای پروژه‌ها کاملاً مشهود است.

نقش هوش مصنوعی در امنیت ملی دیجیتال

لطفی در ادامه و با اشاره به الزامات امنیتی و دفاعی در زیرساخت‌های ملی افزود: بکارگیری هوش مصنوعی در بازبینی معماری شبکه ملی اطلاعات صرفاً یک ابزار توسعه‌ای نیست بلکه یک مؤلفه بازدارندگی حیاتی محسوب می‌شود. سامانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی با قابلیت‌هایی چون کشف ناهنجاری‌ها و حملات سایبری در لحظه و تحلیل ترافیک مشکوک می‌توانند قبل از وقوع خسارات جدی سیستم‌ها را محافظت کنند. این توانایی در پیش‌بینی واکنش خودکار و مدیریت تهدیدات پیچیده در مقابل حملات سایبری سازمان‌یافته به شبکه ملی اطلاعات قدرت دفاعی فعال و انعطاف‌پذیری ایجاد می‌کند. بنابراین هوش مصنوعی در اینجا ابزاری برای تأمین امنیت پایدار و حفظ شاکله دیجیتال ملی در فضای دیجیتال است.

تربیت نیروی متخصص؛ شریان حیاتی پایداری شبکه

معاون وزیر ارتباطات در خصوص اهمیت تربیت نیروی انسانی متخصص در برنامه توسعه این شبکه اظهار داشت: شبکه ملی اطلاعات بدون نیروی انسانی متخصص پایدار نخواهد ماند. بنابراین یکی از محورهای اساسی ما تربیت متخصصان در حوزه‌هایی مانند امنیت سایبری، طراحی شبکه هوش مصنوعی بلاکچین و مراکز داده است. همکاری وزارتخانه با دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان به‌صورت قابل‌توجهی گسترش یافته تا آموزش مهارتی و کاربردی جایگزین آموزش صرفاً نظری شود.

وی افزود: با توجه به شخصیت دانشگاهی وزیر ارتباطات این نگاه که سرمایه اصلی تحول دیجیتال نیروی متخصص داخلی است مورد حمایت کامل ایشان قرار دارد.

بومی‌سازی واقعی؛ فراتر از جایگزینی صرف

لطفی درباره میزان جدیت در بومی‌سازی فناوری در پروژه شبکه ملی اطلاعات توضیح داد: هدف ما صرفاً جایگزینی نیست بلکه ایجاد توان طراحی و تولید داخلی است. امروز بخش قابل توجهی از تجهیزات مراکز داده پلتفرم‌های امنیتی سامانه‌های ابری و حتی برخی فناوری‌های بلاکچین توسط شرکت‌های داخلی توسعه یافته‌اند. حمایت‌های وزارت ارتباطات از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران کشور مسیر بومی‌سازی را شتاب بخشیده است. این روند هرچند تدریجی اما کاملاً واقعی و رو به پیشرفت است.

رفع نگرانی محدودسازی؛ تمرکز بر کیفیت و امنیت داخلی

وی در پاسخ به نگرانی برخی افراد مبنی بر اینکه توسعه شبکه ملی اطلاعات موجب محدودسازی اینترنت می‌شود، تأکید کرد: واقعاً هیچ ربطی ندارد، یک ابزار است که بستگی دارد سیاست حاکم بر محتوا چطور از آن استفاده کند. شبکه ملی اطلاعات پروژه محدودسازی اینترنت نیست، هدف آن ارائه زیرساخت داخلی امن سریع و مقرون‌به‌صرفه برای سرویس‌هایی است که باید در داخل کشور و با کیفیت بالا در دسترس باشند.

لطفی ادامه داد: مردم همچنان از اینترنت جهانی استفاده خواهند کرد اما خدمات حیاتی مانند سلامت، پرداخت، دولت هوشمند، احراز هویت و سرویس‌های داده‌محور نباید وابسته به خارج از کشور باشند. این رویکرد به معنای ارتقای کیفیت و امنیت است نه محدودیت.

شبکه ملی اطلاعات؛ آینده اقتصاد دیجیتال ایران

لطفی در پایان چشم‌انداز آینده شبکه ملی اطلاعات را ترسیم کرد و گفت: آینده شبکه ملی اطلاعات در واقع آینده اقتصاد دیجیتال ایران و آینده مردم است. این شبکه پایه لازم برای توسعه دولت هوشمند، شهر هوشمند، زیرساخت‌های بلاکچینی و خدمات ابری، سلامت دیجیتال و پلتفرم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی را فراهم می‌کند. از این رو تمرکز وزارت ارتباطات بر توسعه واقعی و قابل اتکا بوده نه وعده‌های شعاری. ما تلاش می‌کنیم زیرساخت تحول را با کیفیت و پایداری ایجاد کنیم نه با سرعت ظاهری.

وی تصریح کرد: مسیر روشن است، ابزارهای داخلی در حال تقویت هستند و ظرفیت‌های فناوری کشور رو به رشد است. آینده روشن خواهد بود اگر همین مسیر مسئولانه و مبتنی بر توان داخلی، حمایت تمامی نهادهای دخیل در توسعه شبکه ملی اطلاعات را داشته باشد، با این رویکرد این شبکه، آینده اقتصاد و امنیت کشور را تضمین خواهد کرد.