کشت زعفران در سیستان و بلوچستان؛ کشاورزی سازگار با کم‌آبی
اقتصاد ایران: زاهدان - گسترش کشت زعفران در سیستان و بلوچستان نشان می‌دهد کشاورزان الگوی جدیدی از کشاورزی را مدنظر دارند که علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب، بازدهی اقتصادی مناسبی هم به همراه دارد.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - فاطمه گلوی: کشت زعفران در سیستان و بلوچستان در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از گزینه‌های کارآمد برای سازگاری با شرایط اقلیمی منطقه مطرح شده است.
زعفران، محصولی که هم با بحران کم‌آبی هماهنگ است و هم توانسته جایگاه اقتصادی تازه‌ای برای کشاورزان ایجاد کند. اقلیم گرم و خشک سیستان و بلوچستان، که همواره چالش جدی برای بسیاری از محصولات زراعی بوده، با ویژگی‌های زیستی زعفران هم‌خوانی بالایی دارد.
افزایش سطح زیر کشت این محصول در سال‌های اخیر نشان‌دهنده استقبال کشاورزان از مزایای اقتصادی آن است. زعفران، به‌دلیل ارزش افزوده بالا و امکان عرضه مستقیم یا فرآوری‌شده، به یکی از محصولات سودآور در مناطق خشک تبدیل شده است.
توسعه کشت آن نه‌تنها درآمد خانوارهای روستایی را افزایش داده، بلکه فرصت‌های تازه‌ای برای اشتغال فصلی، بسته‌بندی، فروش و صادرات نیز فراهم کرده است. همین ویژگی‌ها باعث شده زعفران به‌عنوان محصولی آینده‌دار در برنامه‌های توسعه کشاورزی سیستان و بلوچستان مورد توجه ویژه قرار گیرد.
۲۴۵ کیلوگرم زعفران از اراضی تفتان برداشت می‌شود
فضل الله کردی در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: عملیات برداشت زعفران در حدود ۳۵ هکتار از مزارع شهرستان آغاز شده و طبق برنامه‌ریزی انجام‌شده، تا پانزدهم آذرماه به پایان می‌رسد.
مدیر جهاد کشاورزی تفتان بیان کرد: بر اساس بررسی‌های میدانی و میزان گل‌دهی، پیش‌بینی می‌شود که از این سطح زیر کشت، حدود ۲۴۵ کیلوگرم زعفران تولید شود. این میزان با توجه به شرایط اقلیمی منطقه و الگوی کاشت مناسب، نشان‌دهنده روند رو به رشد تولید این محصول در سال‌های اخیر است.
کردی افزود: یکی از مهم‌ترین رویکردهای جهاد کشاورزی، حرکت به سمت الگوهای کشت سازگار با اقلیم خشک و نیمه‌خشک است.
وی ادامه داد: زعفران به‌عنوان محصولی همساز با شرایط آب‌وهوایی منطقه، جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های توسعه‌ای پیدا کرده است؛ این محصول علاوه بر بازده اقتصادی مناسب، به حفظ منابع آبی و پایداری کشاورزی کمک می‌کند.
زعفران، زمینه ساز ایجاد مشاغل پایدار و افزایش درآمد کشاورزان است
مدیر جهاد کشاورزی تفتان تصریح کرد: در چند ساله گذشته کشاورزان منطقه را به سمت کشت گیاهان دارویی هدایت کردیم؛ کشت گیاهان دارویی برای شهرستان تفتان یک ضرورت است.
وی افزود: بسیاری از این گیاهان مصرف آب بسیار پایینی دارند و به کشاورزان این امکان را می‌دهند که با کمترین میزان برداشت از سفره‌های زیرزمینی، به درآمد پایدار برسند. در کنار این مزیت، دوام بالای این گیاهان در برابر تنش‌های محیطی باعث شده که کشت آنها یکی از ابزارهای مؤثر ما برای مدیریت بحران کم‌آبی باشد.
کردی بیان کرد: یکی از مزیت‌های برجسته زعفران، نیاز آن به نیروی انسانی در دوره برداشت است؛ تنها در همین مدت کوتاه، بیش از ۱۰۰ نفر در فرآیند برداشت این محصول مشغول به کار شدند.
وی در پایان گفت: این موضوع برای روستاهای منطقه یک فرصت جدی معیشتی به شمار می‌رود. علاوه بر اشتغال فصلی، توسعه کشت زعفران و سایر گیاهان دارویی در بلندمدت نیز می‌تواند زمینه ایجاد مشاغل پایدار و افزایش درآمد خانوارهای کشاورز را فراهم کند.
کشت زعفران به عنوان یک محصول کم آب در اولویت است
مهدی شهرکی مدیر جهاد کشاورزی زاهدان با اشاره به آغاز فصل برداشت زعفران در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: برداشت زعفران از حدود ۷ هکتار از زمینهای کشاورزی زاهدان آغاز شده است.
مدیر جهاد کشاورزی زاهدان با بیان اینکه میزان تولید امسال بر اساس برآوردها مشخص شده است، افزود: پیش‌بینی ما این است که از این سطح زیر کشت حدود ۴۹ کیلوگرم زعفران برداشت شود؛ محصولی که به دلیل شرایط اقلیمی منطقه، از کیفیت مطلوبی برخوردار است.
وی تغییر الگوی کشت را یکی از سیاست‌های مهم جهاد کشاورزی زاهدان عنوان کرد و گفت: با توجه به وضعیت آبی منطقه، کشت زعفران به‌عنوان یک محصول کم‌آب‌بر در اولویت قرار گرفته است.
شهرکی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی مانند زعفران به عنوان محصولی کم آب در زاهدان به طور جدی دنبال می‌شود.
زعفران، محصولی سود آور در جنوب شرق کشور
وی در پایان با اشاره به آثار اقتصادی این محصول افزود: در دوره برداشت زعفران برای بیش از ۲۰ نفر اشتغال ایجاد شده است. توسعه کشت زعفران و سایر گیاهان دارویی علاوه بر اینکه از نظر اقتصادی مقرون‌به‌صرفه است، به ایجاد اشتغال پایدار برای مردم منطقه نیز کمک بسزایی می‌کند.
روند رو به رشد کشت زعفران در شهرستان‌های تفتان و زاهدان بیانگر تغییری هدفمند در مدیریت منابع و نگاه تازه به کشاورزی منطقه است. هم‌سویی این محصول با اقلیم خشک، زمینهای فراهم کرده تا کشاورزان از حالت وابستگی به الگوهای سنتی خارج شوند و به سمت زراعتی حرکت کنند که بازدهی اقتصادی و پایداری بیشتری دارد.
توجه به این گیاهان که مصرف آب کمی دارند، شبکه‌ای تازه از فرصت‌های شغلی و تولیدی ایجاد کرده که می‌تواند ساختار معیشتی روستاها را در سال‌های آینده متحول کند. استمرار این مسیر، علاوه بر کاهش فشار بر منابع آبی، ظرفیت توسعه صنایع جانبی مانند بسته‌بندی، فرآوری و بازاریابی محصولات را نیز تقویت خواهد کرد.
زعفران نه‌فقط به‌عنوان یک محصول سودآور، بلکه به‌عنوان محور تحول کشاورزی پایدار در جنوب شرق کشور مطرح شده است.