به گزارش سلامت نیوز، حدود 60 سال قبل، در روز 20 نوامبر سال 1967 میلادی، پس از ده ها سال تحقیق و پژوهش، سرانجام پزشکان در این روز تاریخی اعلام کردند آماده انجام اولین پیوند قلب در انسان هستند. این روز، سرآغاز عصری نو و انقلابی بزرگ در دانش پزشکی است.

بنیانگذار پیوند قلب درجهان، دکتر نورمن ادوارد شاموی (Norman Edward Shumway) است.

به صورت مختصر تاریخچه و نتایج این انقلاب بزرگ علمی را مرور می کنیم :

• دکتر نورمن ادوارد شاموی (Dr. Norman Edward Shumway) (1923 - 2006) جراح قلب برجسته دانشگاه استانفورد (stanford) آمریکا و بنیانگذار و پدر پیوند قلب در جهان است.

• در اواخر دهه 1950 دکتر شاموی با همکاری دکتر ریچارد لاور(Richard Lower) (1929 - 2008) شروع به تحقیقات و انجام پیوند قلب در سگ ها کردند.

• پس از 8 سال کار بر روی تکنیک های پیوند قلب در سگ ها و بعد از اینکه سگ های پیوند قلب شده توانستند به مدت یک سال زنده بمانند ، شاموی و لاور به همراه تیمشان در 20 نوامبرسال 1967 اعلام کردند آماده انجام پیوند قلب در انسان هستند.

• زمانی که شاموی و تیمش منتظر پیدا کردن فرد دهنده قلب مناسب بودند تا بتوانند اولین پیوند قلب انسان را در جهان انجام دهند، دکتر کریستین بارنارد (Christian Barnard) (1922 - 2001) دربیمارستان گروت شور(Groote Shur) شهر کیپ تاون آفریقای جنوبی و با استفاده از تکنیک شاموی، در 3 دسامبر سال 1967 اولین پیوند قلب را در جهان با موفقیت انجام داد.

• فرد پیوند شده، لوییس واشکانسکی (Louis Washkansky)، یک کارگر 54 ساله بود که از نارسایی شدید قلبی رنج می برد. دهنده قلب، یک دختر 25 ساله به نام دنیس داروال (Denise Darvall)بود که بر اثر تصادف دچار مرگ مغزی شده بود. واشکانسکی 18 روز پس از پیوند زنده ماند و سپس بر اثر عفونت شدید ریه فوت شد.

• سه روزبعد، در 6 دسامبر سال 1967 دکتر آدریان کانتریویتز((Adrian Kantriwitz (1918 - 2008) باز با همان تکنیک شاموی، دومین پیوند قلب را در مرکز پزشکی مایمونیدز (Maimonides) در بروکلین نیویورک در آمریکا بر روی یک نوزاد انجام داد که حدود 6 ساعت زنده ماند. گیرنده یک نوزاد 17 روزه با ناهنجاری قلبی شدید بود و قلب دهنده از یک نوزاد با ضایعات مغزی شدید بود.

• در 2 ژانویه سال 1968 دکتر بارنارد دومین پیوند قلب خود را بر روی یک دکتردندانپزشک ، فیلیپ بلیبرگ (Philip Blaiberg) انجام داد که 19 ماه زنده ماند.

• سرانجام شاموی اولین پیوند قلب خود را در 6 ژانویه سال 1968 بر روی یک کارگر 43 ساله به نام مایکل کاسپراک (Michael Kasperak) انجام داد که 14 روز زنده ماند. اولین پیوند قلب شاموی، چهارمین پیوند قلب در جهان بود.

• شور و شوق و هیجان بسیار زیادی که از انجام پیوند قلب در سراسر جهان به وجود آمد، باعث شد جراحان کشورهای مختلف که زمان کمی را صرف یادگیری این تکنیک جراحی کرده بودند و فقط برای انجام هرچه سریع تر پیوند قلب به نام خودشان، اقدام کنند.

• در طی سال 1968 بیش از 100 پیوند قلب در نقاط مختلف جهان انجام شد ولی متاسفانه نتایج اولیه بسیار ناگوار بود و کمتر از 20 درصد بیماران پیوند شده توانستند یک سال زنده بمانند. دو علت اصلی مرگ ومیر بیماران، رد پیوند حاد و عفونت بود. خیلی زود بسیاری از جراحان و جوامع خواستار توقف انجام پیوند قلب شدند.

• اما دکتر شاموی هرگز حاضر به تسلیم نشد و با کار و تلاش شبانه روزی در مدت 20 سال، پیوند قلب را از شکست نجات داد. بازبینی و تکمیل تکنیک های پیوند قلب، تشخیص و درمان زودهنگام پس زدگی قلب و استفاده ازداروی جدید مهار کننده ایمنی بدن به نام سیکلوسپورین از کارهای مهم وی بود.

• در دهه 1980 با تلاش دکتر شاموی و تیمش میزان بقای یک ساله بیماران پیوند قلب به %80 رسید و دکترشاموی تا سال 1988 که بازنشسته شد، 800 پیوند قلب در انسان را به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم سرپرستی کرد.

• دکترشاموی در زمینه پیوند اعضا انقلابی بزرگ ایجاد کرد که جنبه های زیادی ازآن فراتر از علم پزشکی گسترش یافت. کار وی، تعریف سنتی مرگ را که لحظه توقف قلب از تپش بود را عوض کرد و امروزه مرگ لحظه ایی است که فعالیت مغز به طور کامل و غیر قابل بازگشت متوقف شود. با این تعریف جدید از مرگ، بسیاری از اعضای بدن را می توان به بیماران نیازمند برای زندگی دوباره اهدا کرد.

• از سال 1982 تا سال 2017 حداقل 64000 پیوند قلب در بیش از 250 بیمارستان در سراسر جهان انجام شده است . در حال حاضر میزان بقای 10 ساله بیماران به بیش از%75 رسیده است.

• در حال حاضر سالانه بیشتر از 700 مورد پیوند قلب در کودکان ( سن< 18 سال ) در بیش از 120 مرکز در سراسر جهان به طور فعال انجام می شود. برطبق آخرین آمار جهانی، میانگین بقای یک ، پنج و ده ساله پیوند قلب در کودکان، به ترتیب %85 ، %74 و %63 بوده است.

• در ایران، مرکز قلب و عروق شهید رجایی به عنوان تنها مرکز فعال پیوند قلب در کودکان است که از سال 1391 شمسی تا به امروز حدود 300 مورد پیوند قلب کودکان در این مرکز انجام شده است و میزان بقای یک و پنج ساله نزدیک به آمار جهانی است.

دکتر آدریان کانتریویتز- دکتر کریستین بارنارد - دکتر ریچارد لاور - دکتر نورمن شاموی

با تلاش و کوشش دانشمندان و پزشکان بزرگی در سال های قبل و در راس آنها دکتر نورمن ادوارد شاموی، امروزه پیوند قلب تنها امید و دریچه ایی برای زنده ماندن بیماران با نارسایی قلبی شدید است. پیوند قلب، یکی از بزرگترین دستاوردهای دانش پزشکی است. حدود 60 سال از اولین پیوند قلب موفق در انسان می گذرد و علیرغم پیشرفت های چشمگیر در دانش پزشکی، همچنان به عنوان روش استاندارد درمان برای بیماران با نارسایی قلبی پیشرفته است.

پیوند قلب، امروزه در قله سیستم های بهداشتی- درمانی جهان است و معیاری اصلی برای تعیین سطح دانش پزشکی یک کشور است.

باشد که سپاسگزار همه آنها باشیم ...

تهیه و تنظیم : دکتر حسین شهزادی - فوق تخصص قلب کودکان - مرکز قلب شهید رجایی