،به گزارش سلامت نیوز به نقل ازایسنا، بسیاری از افراد در هنگام بروز علایم سرماخوردگی، اولین اقدامی که انجام می‌دهند، مصرف آنتی‌بیوتیک است. اما آیا این داروها واقعاً برای درمان سرماخوردگی مؤثر هستند؟ متخصصان می‌گویند نه تنها آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان سرماخوردگی تأثیری ندارند، بلکه مصرف بی‌رویه آنها می‌تواند سلامت فرد و جامعه را به خطر بیندازد.
دکتر امید مرادی، متخصص داروسازی بالینی و عضو هیأت علمی دانشکده داروسازی شیراز، در این‌باره گفت: «عامل اصلی بروز سرماخوردگی ویروس‌ها هستند، نه باکتری‌ها. بنابراین، داروهایی مانند آموکسی‌سیلین، پنی‌سیلین و آزیترومایسین که تنها بر باکتری‌ها اثر دارند، هیچ نقشی در درمان عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی ندارند.»
آنتی‌بیوتیک‌ها، عوارض جدی دارند
مرادی هشدار داد که مصرف خودسرانه و بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها نه تنها کمکی به درمان سرماخوردگی نمی‌کند، بلکه می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی متعددی مانند مشکلات گوارشی، واکنش‌های آلرژیک و تغییرات در فلور میکروبی بدن شود. وی افزود: «این داروها می‌توانند تداخلات دارویی ایجاد کرده و عوارض شدیدتری را به دنبال داشته باشند.»
گروه‌های آسیب‌پذیر: کودکان و سالمندان
دکتر مرادی با اشاره به اینکه کودکان و سالمندان بیشتر از دیگر گروه‌ها در معرض عوارض مصرف نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها قرار دارند، گفت: «استفاده غیرمجاز از آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند منجر به واکنش‌های حساسیتی شدید و دیگر عوارض جدی شود.»
مقاومت میکروبی، تهدیدی جهانی
یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات ناشی از مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها، پدیده «مقاومت میکروبی» است. مرادی این مسئله را یک بحران جهانی توصیف کرد که درمان بسیاری از عفونت‌ها را دشوار و پرهزینه کرده است. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت، در سال ۲۰۱۹ مقاومت باکتریایی باعث مرگ بیش از ۱.۲۷ میلیون نفر شد و در مرگ ۴.۹۵ میلیون نفر دیگر دخیل بود.
سرماخوردگی و تب: آنتی‌بیوتیک نخوانید!
این متخصص داروسازی افزود: «بسیاری از افراد تصور می‌کنند که تب و گلودرد سرماخوردگی نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک دارد، در حالی که این علایم معمولاً ناشی از عفونت‌های ویروسی هستند و آنتی‌بیوتیک هیچ تأثیری در بهبود آنها ندارد. بهترین راه برای تسکین این علایم، استفاده از داروهای ضدتب و ضدسرماخوردگی است که بر اساس توصیه پزشک یا داروساز مصرف می‌شوند.»
کی زمان باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنیم؟
مرادی همچنین تصریح کرد که مصرف آنتی‌بیوتیک تنها در مواردی ضروری است که پزشک تشخیص دهد عفونت باکتریایی وجود دارد. وی گفت: «اگر علایم شدید شد، یا بهبودی در وضعیت بیمار مشاهده نشد، و یا اگر فرد دارای بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و تنفسی است، باید به پزشک مراجعه کند.»
نقش داروسازان در آموزش عمومی
مرادی در نهایت به نقش مهم داروسازان در آموزش عمومی و نظارت بر تجویز داروها اشاره کرد و گفت: «داروسازان با نظارت دقیق بر تجویز و تحویل داروها می‌توانند از مصرف غیرمنطقی آنتی‌بیوتیک‌ها جلوگیری کنند و به کاهش بحران مقاومت میکروبی کمک کنند.»
این متخصص داروسازی تأکید کرد که استفاده خودسرانه از آنتی‌بیوتیک‌ها در درمان سرماخوردگی نه تنها مؤثر نیست، بلکه می‌تواند خطرات جدی برای سلامت فردی و اجتماعی ایجاد کند. تنها راه مقابله با این بحران جهانی، افزایش آگاهی عمومی، تجویز مسئولانه دارو توسط پزشکان و نظارت دقیق داروسازان است.