گیاه جان سخت پس از بازگشت از فضا روی زمین زنده ماند
اقتصاد ایران: محققان هاگ های خزه را به مدت ۹ ماه در معرض محیط خشن فضایی قرار دادند و نتایج آن که در یک پژوهش جدید منتشر شده، شگفت آور است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اسپیس، تومامیچی فوجیتا از دانشگاه هوکایدو در ژاپن و پژوهشگر ارشد تحقیق در بیانیه ای در این باره گفت: بیشتر ارگانیسمهای زنده از جمله انسانها نمیتوانند حتی مدتی کوتاه در خلأ فضا زنده بمانند. اما این هاگهای خزه پس از ۹ ماه قرار گرفتن در معرض تشعشعات مستقیم شادابی خود را حفظ کردند. این نتیجه گواهی جالب از آن فراهم میکند که حیات تکامل یافته روی زمین در سطح سلولی مکانیسمهای ذاتی برای تحمل شرایط فضایی دارد.
خزهها از قدیمی ترین گیاهان روی زمین هستند. آنها بیش از ۴۰۰ میلیون سال قبل تکامل یافتند و برخی از ویژگیهای اصلی گلهای پیشرفتهتر را ندارد. به عنوان مثال آنها سیستم آوندی که آب و مواد مغذی را در بدن گیاه منتقل میکند، ندارند. اما بسیاری از خزهها در شرایط محیطی نامساعد در سراسر جهان از قطب شمال گرفته تا شنزار صحراهای بزرگ به خوبی رشد میکنند.
فوجیتا و همکارانش میخواستند بدانند آیا مقاومت گیاه فراتر از زمین نیز وجود دارد یا خیر. به همین دلیل برخی از هاگهای یک گونه شایع را همراه هفدهمین کپسول سیگنوس شرکت نورتروپ گرومن در مارس ۲۰۲۲ میلادی به ایستگاه فضایی بین المللی فرستادند.
محققان هاگها یا به طور دقیق تراسپوروفیتها که ساختارهای تولیدکنندهٔ هاگ هستند را پس از انجام چند آزمایش روی زمین انتخاب کردند. این آزمایشها شامل قرار دادن اسپوروفیت ها و خزههای جوان و سلولهای بنیادین خزه در شرایط مشابه فضا در آزمایشگاه بود. به طور دقیقتر در آزمایشگاه سطح بالای اشعه فرا بنفش و نوسان شدید دما همراه خلأ و میکرو گرانش تقلید شد.
آنها به این نتیجه رسیدند که اشعه فرابنفش مهمترین عامل فشار برای خزه بود اسپوروفیت ها آنها را در کنار چالشهای دیگر بسیار بهتر از خزه جوان و سلولهای بنیادی خزه کنترل کردند. به همین دلیل برخی از اسپوروفیت ها را به ایستگاه فضایی بین المللی فرستاندند. فضانوردان نمونههایی را روی بدنه خارجی این سازه قرار دادند و ۲۳۸ روز در آنجا ماندند. سپس نمونههای مذکور همراه کپسول باری دراگون در ژانویه ۲۰۲۳ میلادی به زمین بازگشتند.
فوجیتا وهمکارانش هنگامیکه هاگهای فضایی را بررسی کردند، شگفت زده شدند. او در این باره میگوید: ما انتظار داشتیم شانس زنده ماندن خزهها صفر درصد باشد، اما نتیجه واقعاً برعکس بود. بسیاری از هاگها زنده مانند. ما از ماندگاری خارق العاده این گیاهان کوچک شگفت زده شدیم. به طور دقیقتر بیش از ۸۰ درصد اسپوروفیت ها همچنان پس از بازگشت از فضا زنده بودند و ۸۹ درصد از این میزان توانستند در آزمایشگاه جوانه بزنند. سفر فضایی سبب کاهش ۲۰ درصد کلروفیل شد اما به نظر میرسید هاگ با وجود این کاهش سالم هستند.
در واقع طبق مدل ریاضی که پژوهشگران توسعه داده اند، اسپوروفیتها احتمالاً میتوانستند مدت بسیار طولانیتری و در حدود ۵۶۰۰ روز در فضا زنده بمانند.