یک روایت تلخ اما واقعی درباره اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها
اقتصاد ایران: ایسنا/خراسان رضوی رئیس اندیشکده دانشگاه فردوسی مشهد، ابعاد مختلف وضعیت معیشتی اعضای هیأت علمی و پیامدهای آن برای پژوهش را بررسی و به بیان راهکارهای حل این وضعیت پرداخت.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
روح‌الله اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه علم با ثروت ایجاد می‌شود، اظهار کرد: علاقه، تعهد و انگیزه مهم است، اما بدون حداقل تأمین مالی، تولید علم از حالت پژوهش نظام‌مند خارج و به فعالیت‌های شهودی و کتابخانه‌ای محدود می‌شود.
وی بیان کرد: حقوق اعضای هیأت علمی نه‌تنها با هزینه واقعی زندگی در ایران تطابق ندارد، بلکه در مقایسه با کشورهای منطقه نیز به‌طور معناداری پایین‌تر است. نتیجه آن کاهش انگیزه، افت کیفیت پژوهش و خروج نخبگان از کشور است.
علم بدون تامین مالی پیش نمی‌رود
رئیس اندیشکده دانشگاه فردوسی مشهد با اشاره به حقوق پایین اعضای هیات علمی، تصریح کرد: حقوق فعلی اعضای هیأت علمی حتی از سطح متوسط برخی کشورهای منطقه نیز پایین‌تر است؛ همین شکاف باعث شده کشورهای عربیِ حاشیه خلیج فارس بتوانند نخبگان علمی ایران را با پیشنهادهای مالی وسوسه‌کننده جذب کنند. وقتی استادی که سال‌ها تحصیل و پژوهش کرده حقوقی دریافت می‌کند که تنها کفاف هزینه‌های اولیه زندگی را می‌دهد، برای برخی مهاجرت از یک انتخاب شخصی به یک انتخاب اجتناب ناپذیر تبدیل می‌شود.
از پژوهش شهودی تا اشتغال در مشاغل حمل‌ونقل
رئیس اندیشکده دانشگاه فردوسی مشهد در تشریح پیامدهای این وضعیت گفت: پژوهش‌ها شهودی شده است. بسیاری از تحقیقات دیگر امکان میدانی شدن ندارند و به مرور منابع بسنده می‌شود. تبادلات علمی بین‌المللی عملاً متوقف شده؛ زیرا تبادل علمی و فرصت مطالعاتی پول می‌خواهد و در نبود حمایت، ارتباطات جهانی دانشگاه‌ها فرو می‌ریزد.
اسلامی افزود: کارهای عمرانی، آزمایشگاهی و پروژه‌های بزرگ پژوهشی تعطیل شده یا کند پیش می‌روند. از همه تلخ‌تر اینکه برخی اساتید برای تأمین معیشت مجبور به شغل‌های دوم و حتی رانندگی در پلتفرم‌های حمل‌ونقل شده‌اند. این یعنی نظام علمی نتوانسته استاد تمام‌وقت را تأمین کند. دانشجویان دکتری نیز حقوق ثابت و معقول ندارند و کارخانه تولید دانش کشور در طبقه اول متوقف شده است.
گرنت‌های ناچیز و فرصت‌های از دست‌رفته
ویدر ادامه با اشاره به اینکه گرنت پژوهشی فعلی کفاف یک پروژه دانشگاهی استاندارد را نمی‌دهد، اظهار کرد: با این سطح از منابع پژوهشی، استاد نه امکان تحقیق عمیق دارد، نه امکان انتشار بین‌المللی، نه امکان حضور در کنفرانس‌ها. نتیجه این می‌شود که پژوهش‌های جدی و کاربردی جای خود را به رزومه‌سازی و تولید کمیت می‌دهد.
رئیس اندیشکده دانشگاه فردوسی مشهد با بیان درخواست‌هایی مشخص از مجلس و وزارت علوم عنوان کرد: بازنگری فوری در ساختار حقوق اعضای هیأت علمی متناسب با هزینه واقعی زندگی و قدرت خرید، افزایش بودجه پژوهشی و گرنت‌ها و تخصیص آن به پژوهش‌های میدانی و بین‌المللی، احیای فرصت‌های مطالعاتی و تبادلات علمی با بودجه مشخص و پایدار، ایجاد بسته‌های حمایتی برای جلوگیری از مهاجرت نخبگان و بازگشت پژوهشگران برجسته و تضمین تضمین معیشت اساتید تمام‌وقت تا دانشگاه بتواند از ظرفیت علمی واقعی آنان استفاده کند، از جمله مطالبات بنده از وزارت علوم است.
اسلامی با بیان این که اگر دانشگاه قرار است موتور محرک توسعه باشد، باید اعضای هیأت علمی آن از حداقل استاندارد جهانی برخوردار باشند، گفت: نمی‌توان با پژوهش کتابخانه‌ای، بدون تبادل بین‌المللی و بدون گرنت، سخن از مرجعیت علمی گفت. ادامه این روند، دانشگاه را از تولید علمِ واقعی دور و کشور را از سرمایه انسانی تهی می‌کند.
انتهای پیام