شهرستان‌های استان در فقر زیرساختی گرفتارند؛ توسعه موجود پاسخگوی نیاز مردم نیست
اقتصاد ایران: ایسنا/ایلام رئیس دانشگاه ایلام با تشریح مجموعه‌ای از چالش‌های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی در شهرستان‌های استان گفت: بسیاری از مناطق ایلام در فقر جدی زیرساخت‌های فرهنگی و اقتصادی به سر می‌برند و تا زمانی که الگوهای توسعه جایگزین تدوین نشود، شکاف میان مرکز و شهرستان‌ها عمیق‌تر خواهد شد.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
همایون مرادنژادی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به وضعیت نامتوازن توسعه در استان اظهار کرد: اگر بخواهیم مقایسه‌ای دقیق داشته باشیم، در بسیاری از شهرستان‌ها حتی حداقل زیرساخت‌های فرهنگی وجود ندارد. واقعیتی که امروز با آن روبه‌رو هستیم این است که یک شهروند در برخی مناطق نمی‌داند برای صرف یک ساعت اوقات فراغت باید به کجا مراجعه کند. نبود سالن‌های استاندارد، کانون‌های هنری، فضاهای فرهنگی و محیط‌های جمعی، عملاً مردم را از تجربه‌های فرهنگی و اجتماعی محروم کرده است.
وی با تأکید بر اهمیت نقش فرهنگ در کاهش آسیب‌های اجتماعی افزود: هنر و فرهنگ، عمیق‌ترین لایه توسعه انسانی را می‌سازند. هر جا زیرساخت فرهنگی ضعیف است، آسیب‌های اجتماعی و فاصله‌های طبقاتی نیز بیشتر می‌شود. در تهران، حتی در ضعیف‌ترین محله‌ها نیز به‌نوعی دسترسی فرهنگی وجود دارد، اما بسیاری از شهرستان‌های ما چنین کمینه‌ای هم ندارند.
مرادنژادی گفت: این شکاف تنها در حوزه فرهنگ نیست، در حوزه مدیریت شهری و شهرداری‌ها، نگاه توسعه‌محور هنوز نهادینه نشده و شهرهای کوچک در رقابت نابرابر با مراکز استان قرار دارند. اگر قرار است شرایط بهبود یابد، باید ساختار برنامه‌ریزی شهری بازنگری شود؛ چون شهرستان‌ها با کمبود امکانات و زیرساخت‌هایی مواجه‌اند که حتی پاسخگوی نیازهای اولیه شهروندان نیست.
به گفته او، میزان توسعه‌یافتگی یک منطقه تنها با شاخص‌های کمی قابل سنجش نیست و باید کیفیت زندگی مردم نیز سنجیده شود.
رئیس دانشگاه ایلام بیان کرد: تفاوت اقتصادی میان تهران و سایر استان‌ها فقط نتیجه تمرکز امکانات نیست؛ بخشی از این اختلاف ناشی از نوع توسعه و برنامه‌ریزی‌ای است که در دهه‌های گذشته شکل گرفته است. بسیاری از شهرستان‌های ما نه صنعت پایدار دارند و نه خدمات گسترده؛ بنابراین توان ایستادگی اقتصادی آنها پایین است.
او با اشاره به پژوهشی که خود انجام داده، گفت: در این مطالعه مشخص شد که شهرستان سیروان در حوزه صنعت، وضعیت نسبتاً مناسبی دارد، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد صنایع بزرگ الزاماً موجب افزایش رفاه عمومی نشده‌اند. نمونه مشخص آن کارخانه سیمان است؛ صنعتی که مصرف سنگین آب و برق دارد اما سهم واقعی مردم منطقه از مزایای آن محدود است.
مرادنژادی تأکید کرد: اگر توسعه صنعتی در نهایت به رضایت مردم و بهبود کیفیت زندگی منجر نشود، نمی‌توان آن را توسعه دانست. توسعه باید خود را در توزیع درآمد، اشتغال پایدار، افزایش خدمات عمومی و ارتقای رفاه اجتماعی نشان دهد. صرف وجود یک صنعت یا زیرساخت بزرگ، مساوی با بهره‌مندی مردم نیست.
وی افزود: در برخی شهرستان‌ها حتی با وجود استقرار صنایع بزرگ، هنوز جوانان با بیکاری دست به گریبان‌اند. باید دید این صنایع چه میزان تأثیر واقعی بر زندگی مردم گذاشته‌اند.
رئیس دانشگاه ایلام با اشاره به عملکرد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گفت: در کنار داده‌های آماری، باید داده‌های کیفی نیز وارد فرایند سیاست‌گذاری شود. ممکن است یک شهرستان براساس شاخص‌ها توسعه‌یافته محسوب شود، اما رضایت مردم و کیفیت تجربه زیسته آنها چیز دیگری باشد. این دو وجه باید در کنار هم دیده شوند.
مرادنژادی با اشاره به مناطق نفت‌خیز و مرزی استان اظهار کرد: در دهلران و برخی نقاط دیگر، زیرساخت‌های نفتی و صنعتی بزرگ وجود دارد. اما آنچه باید بررسی شود، میزان بهره‌مندی مردم محلی از این ظرفیت‌هاست. وقتی صنایع پایین‌دستی شکل نگیرد و ارزش افزوده در منطقه باقی نماند، مردم سهمی از ثروت ایجادشده نخواهند داشت.
وی اضافه کرد: صنایع پایین‌دستی نفت می‌توانند اشتغال‌آفرین باشند، اما توسعه آنها کُند پیش می‌رود هرچند برخی پروژه‌ها اشتغال قابل‌توجهی ایجاد کرده‌اند، اما در کنار مزایا باید مسائل زیست‌محیطی و پیامدهای اجتماعی نیز جدی گرفته شود.
مرادنژادی تأکید کرد: توسعه واقعی زمانی محقق می‌شود که مردم احساس رضایت، امنیت اجتماعی، فرصت برابر و دسترسی به امکانات فرهنگی و اقتصادی داشته باشند. شهرستان‌های استان ایلام هنوز راه زیادی تا رسیدن به این سطح دارند و لازم است در سیاست‌گذاری‌ها، نگاه جدیدی مبتنی بر واقعیت‌های میدانی، پژوهش‌های دقیق و نیازهای مردم اتخاذ شود.
انتهای پیام