به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،با آغاز روزهای آلوده و تکرار بحران کیفیت هوا در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران، رئیس‌جمهور ایران به خودروسازان داخلی هشدار داد که باید هرچه سریع‌تر دست به اصلاحات جدی در موتور خودروهای داخلی بزنند و مصرف سوخت را کاهش دهند. این هشدار که از بالاترین سطح دولت صادر شده، به‌ویژه پس از انتشار آمارهای نگران‌کننده مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا و حوادث ترافیکی، در کانون توجه قرار گرفته است.
مرگ ۵۷ هزار ایرانی به دلیل آلودگی هوا:
براساس گزارش‌های جدید وزارت بهداشت، سالانه ۵۷ هزار نفر در ایران به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. این آمار به‌ویژه در شهرهای بزرگ مانند تهران، اصفهان و اهواز که در معرض شدیدترین آلاینده‌ها قرار دارند، به‌طور محسوسی افزایش یافته است. آلودگی هوا نه تنها هزینه‌های اقتصادی زیادی را به کشور تحمیل می‌کند، بلکه پیامدهای بهداشتی وخیمی نیز دارد؛ از جمله سرطان، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های تنفسی مزمن.
پیوند آلودگی هوا و خودروهای بی‌کیفیت:
دکتر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس (توئیتر) با اشاره به وضعیت بحرانی آلودگی هوا، به خودروسازان داخلی اعلام کرد که در صورتی که اصلاحات در موتور خودروها انجام نشود و مصرف سوخت کاهش نیابد، دولت مجبور خواهد شد مجوزهای تولید و تخصیص ارز را بازنگری کند. وی تأکید کرد که «در صورت نیاز، دولت حمایت‌های لازم برای خرید فناوری‌های روز دنیا را فراهم خواهد کرد.»
این هشدار پس از آن مطرح شد که دکتر علیرضا رئیسی، معاون وزیر بهداشت، از کیفیت پایین خودروهای داخلی و ارتباط مستقیم آن با آلودگی هوا و مرگ‌ومیرها سخن گفت. رئیسی تصریح کرد که «برخی خودروسازان داخلی خودروهایی با مصرف سوخت بالا و استاندارد پایین تولید می‌کنند که نقش بزرگی در آلودگی هوا دارند.»
مافیای خودروسازی و آلودگی هوا:
رئیسی در ادامه اشاره کرد که «ما با مافیای خودروسازی مواجه هستیم» و افزود: «آلودگی هوا در کلانشهرهایی چون تهران، اصفهان، اهواز و اراک بسیار بالاست.» او همچنین گفت که مرگ‌ومیر ناشی از آلودگی هوا و حوادث ترافیکی بیشتر شامل جوانان و نیروهای مولد کشور می‌شود و این مسئله بر برنامه‌های افزایش نرخ تولد (TFR) و توسعه جمعیتی تأثیر منفی می‌گذارد.
آلودگی هوا؛ بحران جهانی و ملی:
آلودگی هوا نه تنها یک مسئله محیط‌زیستی، بلکه یک بحران سلامت و اجتماعی است. دکتر عباس شاهسونی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تأکید کرد که آلودگی هوا دومین عامل خطر مرگ در جهان پس از فشار خون است. شاهسونی در ادامه افزود که مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا در ایران سالانه بالغ بر ۳۵ هزار نفر است که هزینه اقتصادی سنگینی برای کشور دارد؛ به‌طوری که در سال ۱۴۰۳ بیش از ۱۳.۹ میلیارد دلار خسارت اقتصادی به کشور وارد شده است.
خودروسازی داخلی در مرکز بحران:
یکی از بزرگ‌ترین عوامل آلودگی هوا در ایران، ناوگان فرسوده و استاندارد پایین خودروهای داخلی است. بسیاری از خودروها به دلیل استفاده از سوخت غیراستاندارد و فناوری‌های قدیمی موتور، نقش مهمی در تولید آلاینده‌ها دارند. طبق تحقیقات، ذرات معلق PM۲.۵ که به‌طور مستقیم به مشکلات تنفسی و قلبی ارتباط دارند، از جمله آلاینده‌های اصلی خودروهای فرسوده و با کیفیت پایین به حساب می‌آیند.
انتقادات جدی از خودروسازی ایران:
در سال‌های اخیر، خودروسازان داخلی با انتقادهای فراوانی از سوی کارشناسان و مردم مواجه بوده‌اند. این انتقادات عمدتاً به دلیل کیفیت پایین خودروها، مصرف سوخت بالا، عدم رعایت استانداردهای آلایندگی و وابستگی قیمت خودروها به نرخ ارز است. این شرایط باعث شده که خودروسازی ایران به عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا و بحران‌های ترافیکی در کشور شناخته شود.
راه‌حل‌ها و اقدامات فوری:
متخصصان حوزه سلامت و محیط زیست بر لزوم توسعه واقعی و نه شعاری حمل‌ونقل عمومی، ارتقای استاندارد سوخت و موتور خودروها، اسقاط اجباری خودروهای فرسوده، و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر تأکید دارند. آن‌ها همچنین پیشنهاد می‌کنند که خودروسازان باید به‌جای تولید خودروهای بی‌کیفیت، به سمت تولید خودروهای برقی و کاهش آلایندگی حرکت کنند.
با توجه به هشدارهای دولت و کارشناسان، به نظر می‌رسد که دوره اغماض برای صنعت خودروسازی ایران به سر آمده است. اصلاح موتور خودروها، کاهش مصرف سوخت، اسقاط خودروهای فرسوده و حرکت به سمت تولید خودروهای پاک، دیگر انتخاب نیست بلکه یک ضرورت ملی است. ادامه این روند به معنای پذیرش تداوم بحران‌های سلامت و ترافیکی خواهد بود که سالانه جان هزاران نفر را می‌گیرد.