به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،استرس می‌تواند نقش بسزایی در افزایش سختی‌های مدیریت بیماری‌های مزمن مانند دیابت داشته باشد. دکتر اسماعیل موسوی‌اصل، مدیر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان، در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد که استرس علاوه بر تاثیرات فیزیولوژیکی بر دیابت، می‌تواند رفتارهای ناسالمی را به دنبال داشته باشد که کنترل بیماری را دشوارتر می‌سازد.
استرس و تغییرات رفتاری در بیماران دیابتی
دکتر موسوی‌اصل توضیح داد که افراد تحت استرس به‌طور معمول تمایل بیشتری به رفتارهای ناسالم دارند. این رفتارها شامل کاهش فعالیت بدنی، اختلال در خواب، بی‌نظمی در رژیم غذایی و افزایش مصرف مواد محرک مانند سیگار و الکل است. این نوع رفتارها می‌تواند منجر به افزایش وزن، مقاومت به انسولین و بدتر شدن کنترل قند خون شود.
وی افزود: "در شرایط استرس‌زا، برخی بیماران دیابتی ممکن است انگیزه خود را برای مراقبت از خود از دست بدهند. برای مثال، ممکن است داروهای خود را به موقع مصرف نکنند یا آزمایشات روزانه قند خون را انجام ندهند."
استرس و تغییرات در کنترل قند خون
موسوی‌اصل ادامه داد که استرس می‌تواند مستقیماً بر تنظیم قند خون تأثیر بگذارد. مطالعات نشان می‌دهند که در دوره‌های استرس، سطح قند خون بیماران دیابتی افزایش می‌یابد و پاسخ بدن به انسولین کاهش می‌یابد. علاوه بر این، استرس می‌تواند با افزایش التهاب سیستمیک و اختلال در عملکرد عروق خونی، احتمال بروز عوارض جدی دیابت مانند مشکلات قلبی، کلیوی و عصبی را افزایش دهد.
تأثیر استرس‌های هیجانی بر درمان دیابت
وی همچنین اشاره کرد که استرس‌های هیجانی شدید مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات خانوادگی می‌توانند به بی‌نظمی در برنامه‌های درمانی منجر شوند. بیمارانی که مهارت‌های مقابله‌ای مؤثری ندارند، ممکن است احساس ناتوانی کرده و از درمان خود فاصله بگیرند، که این امر می‌تواند به افزایش عوارض بیماری و کاهش کیفیت زندگی آنها منتهی شود.
راهکارهای روان‌شناختی برای مدیریت استرس در بیماران دیابتی
موسوی‌اصل تأکید کرد که کاهش و مدیریت استرس می‌تواند تأثیر زیادی بر کنترل دیابت داشته باشد. به گفته وی، آموزش تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، مراقبه (مدیتیشن)، یوگا و ذهن‌آگاهی (Mindfulness) می‌تواند به کاهش سطح هورمون استرس (کورتیزول) و تثبیت قند خون کمک کند.
وی افزود: "درمان‌های شناختی - رفتاری (CBT) نیز می‌تواند به بیماران کمک کند تا افکار منفی خود را مدیریت کرده و واکنش‌های هیجانی سالم‌تری نشان دهند."
حمایت اجتماعی و اهمیت خواب و تغذیه در کاهش استرس
دکتر موسوی‌اصل در پایان، بر اهمیت حمایت اجتماعی تأکید کرد و گفت: "ارتباط مؤثر با خانواده و دوستان می‌تواند احساس امنیت روانی را تقویت کرده و از اثرات منفی استرس بکاهد." او همچنین یادآور شد که خواب کافی، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار از مهم‌ترین عوامل در کاهش استرس و بهبود کنترل دیابت هستند.
درمان دیابت نه تنها به مراقبت‌های پزشکی و دارویی نیاز دارد، بلکه باید به‌طور جدی به سلامت روانی بیماران نیز توجه شود. با شناسایی عوامل استرس‌زا، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای و تقویت حمایت‌های اجتماعی، بیماران می‌توانند کنترل بهتری بر بیماری خود داشته باشند و از عوارض جدی آن پیشگیری کنند.