یاقوت‌های کردستان در واپسین روزهای برداشت/ روایتی از رنج و گنج
اقتصاد ایران: ایسنا/کردستان روزهای پایانی برداشت است؛ آنان که رسیده و سرخ بودند، پیش‌تر چیده شدند و راهی بازارها گشتند؛ اما آنان که هنوز بر شاخه مانده‌اند، اکنون چون یاقوت‌هایی خسته بر تن شاخه‌های خشک و ترک‌خورده سنگینی می‌کنند و اگر در این روزهای واپسین پاییز دستی برای چیدنشان نرسد یا بر شاخە می‌خشکند و رنگ سرخ‌شان زرد می‌شود و یا خود را از دامان شاخه رها می‌کنند و آن‌قدر بر خاک می‌غلتند تا پوست نازکشان ترک بردارد و دانه‌های سرخ و یاقوتی‌شان نمایان شود.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
از آستانه مهر تا اکنون کە واپسین روزهای آبان است هر کجا قدم در باغ‌های انار بگذارید شاخه‌ها پر از یاقوت‌های سرخ و آبداری هستند که از سنگینی میوه سرِ فروتنی در برابر زمین فرود آورده‌اند؛ گویی به انتظار دستانی نشسته‌اند تا بیایند و آن‌ها را از شانه خسته درختان برچینند.
نسیم پاییز در لابه‌لای برگ‌های زرد و انارهای رسیده می‌پیچد و بوی شیرینِ سرخیِ انار در هوای خنک فصل جاری شدە است و اینجا کردستان است، جایی کە پاییز بوی انار می‌دهد.
این روزها از قزوین و گلستان و گیلان گرفته تا کردستان و اورامانات، از باغ‌های رودبار و گنبدکاووس تا دشت‌های پاوه و ساوه، زمین سرخ‌پوش شده است و کشاورزان از سپیده‌دم تا غروب میان ردیف‌های درختان پرثمر در رفت‌وآمدند و با دستانی صبور یاقوت‌های درخشان را یکی‌یکی از دل شاخه‌ها جدا می‌کنند.
کردستان، به‌ویژه خطه افسانه‌ای اوراماناتش، سرزمین یاقوت‌های سرخ است؛ جایی که باغ‌های انارش در سراسر کشور زبان‌زد است و در دل کوه‌های شاهو جایی که چشمه‌های زلال از دل سنگ می‌جوشند درختان انار جان می‌گیرند و از آن آب پاک و گوارا دانه‌هایی می‌رویند که سرخی‌شان چشم را خیره می‌کند.
انار کردستان نه فقط میوه‌ای مرغوب بلکه میراثی از طبیعت پاک و دست‌نخورده این سرزمین است؛ مزه‌ای که با هر دانه‌اش طعم کوه، چشمه و آفتاب را در دل می‌نشاند.
انارهایی که از دل کوه می‌رویند
مرادی یکی از باغداران انار در اورامان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا می‌گوید: اورامان به‌خاطر موقعیت جغرافیایی و توپوگرافی خاصی کە دارد، خاک زیادی ندارد؛ بیشتر زمین‌ها سنگی هستند و درخت کاشتن در این شیب‌ها کار آسانی نیست.
این باغدار ادامه می‌دهد: پدربزرگ ما سال‌ها پیش با تیشه و پتک، از دل همین کوه‌ها سنگ‌به‌سنگ رو کنار زد تا جا برای درخت‌های انار باز شود و هر وجب از این باغ را کە می‌بینید حاصل زحمت و صبر آن روزهاست کە امروز بە ما رسیدە است.
وی ادامە می‌دهد: در اینجا درختان فقط از خاک و آب رشد نکردند و از دلِ رنج و غیرت مردهای این سرزمین روییدەاند و شاید زمین آن سخت باشد، اما همین سختی باعث شده کە انار اورامان طعم خاصی داشته باشد؛ مزه‌ای که با هیچ کجای دیگر یکی نیست.
این باغدار اورامانی درباره‌ی آیین برداشت انار می‌گوید: هر سال وقت برداشت انار که می‌شود، چهار برادری هرکجای این استان باشیم خود را به باغ پدری می‌رسانیم تا در برداشت آن بە پدر و مادر خود کمک کنیم.
وی اضافه می‌کند: هرسال موقع برداشت انار زن و مرد، پیر و جوان و حتی بچه‌ها هم در کار برداشت کمک می‌کنند، یکی انار می‌چیند، یکی سبدها را جابەجا می‌کند، یکی محصول را بار می‌زند، یکی هم انارهای ترک‌خورده و آفت زدە را از انارهای سالم جدا می‌کند و خلاصە تا پایان برداشت سرگرم کار در باغات پدری هستیم.
این باغدار درباره ویژگی انارهای منطقه نیز می‌گوید: انار اورامان بە دلیل اینکە از آب معدنی و پاک چشمە سیراب می‌شوند طعم و عطر ویژه‌ای دارند و همانطور کە می‌دانید دانەهای انار اورامان بسیار درشت و آبدار هستند.
وی بیان می‌کند: ما دو نوع انار داریم؛ ترش و شیرین کە هر دو کیفیت خیلی بالایی دارند و طرفداران بسیاری نیز دارند و گردشگرانی کە در این فصل بە این منطقە سفر می‌کنند یکی از دلیل‌هایش خرید انار این منطقە است؛ اما اغلب انارهای ترش برای رب‌گیری عالی هستند و انارهای شیرین را بیشتر برای فروش به شهرهای دیگر می‌فرستیم.
نبود سردخانه و هزینه بالای بسته‌بندی، مهم‌ترین چالش برداشت انار است
یکی از باغداران انار در روستای سرریز نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: ما حدود دو هکتار باغ انار داریم و پیش‌بینی می‌کنیم که از هر هکتار بین ۲۵ تا ۳۰ تن انار برداشت شود و خوشبختانه امسال باردهی درخت‌ها خوب بوده و کیفیت میوه‌ها هم رضایت‌بخش است.
وی با اشاره به مشکلات باغداران منطقه افزود: یکی از مهم‌ترین مشکلات ما بحث بسته‌بندی است، کارتن‌ها و جعبه‌هایی که برای ارسال محصول استفاده می‌کنیم با قیمت خیلی بالایی تهیه می‌شوند و عملاً برای باغدار صرفه اقتصادی چندانی ندارد و خیلی وقت‌ها هزینه بسته‌بندی از سود فروش بیشتر می‌شود.
این باغدار در ادامه با تأکید بر ضرورت حمایت از کشاورزان منطقه گفت: وجود سردخانە در این منطقە ضروری است، زیرا مجبور هستیم بخش زیادی از محصول را در همان زمان برداشت به‌صورت خام بە فروش برسانیم.
ارقام شاخص انار کردستان؛ از ملس ساوه تا محلی اورامان
رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان کردستان گفت: سطح زیر کشت انار در استان در حال حاضر به بیش از ۱۲۵۰ هکتار رسیده است که بیش از ۹۰ درصد این باغات در شهرستان‌های کامیاران و سروآباد قرار دارند.
سعدی نقشبندی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: انار یکی از گونه‌های نیمه‌گرمسیری محسوب می‌شود و به همین دلیل، کشت آن در استان کردستان عمدتاً محدود به نیمه غربی استان است؛ به‌جز برخی مناطق خاص و دارای میکروکلیمای مناسب در سایر نقاط استان شرایط اقلیمی لازم برای توسعه کشت این محصول فراهم نیست.
وی با اشاره به روند رو به رشد توسعه باغات انار در استان افزود: طی سال‌های اخیر به دلیل سازگاری اقلیمی مطلوب و کیفیت بالای انار تولیدی در کردستان سطح زیر کشت این محصول سالانه در حال افزایش است.
نقشبندی بیان کرد: همچنین وجود ظرفیت‌های بالقوه برای فرآوری و صنایع تبدیلی مرتبط با انار، از دیگر عوامل استقبال باغداران از کشت این محصول به‌شمار می‌رود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان با بیان اینکه ارقام عمده انار کشت‌شده در استان شامل ملس ساوه، رباب نی‌ریز، شیرین ساوه و رقم محلی اورامان است، خاطرنشان کرد: این ارقام از نظر طعم، رنگ و بازارپسندی از کیفیت مطلوبی برخوردارند و توان رقابت با تولیدات سایر استان‌ها را دارند.
نقشبندی در ادامه با اشاره به مهم‌ترین چالش‌ها و تهدیدهای پیش‌روی باغداران انار در کردستان گفت: آفت کرم گلوگاه انار یکی از مشکلات اساسی در باغات انار استان است که خسارات اقتصادی قابل‌توجهی به تولیدکنندگان وارد می‌کند و علاوه بر آن، گرمای بیش از حد در فصل تابستان و پدیده آفتاب‌سوختگی میوه نیز از جمله عوامل کاهش کیفیت و بازارپسندی محصول محسوب می‌شود.
وی افزود: نبود سردخانه‌های مناسب جهت نگهداری و ذخیره‌سازی انار یکی دیگر از مشکلات جدی تولیدکنندگان است که باعث افت قیمت محصول در زمان برداشت و کاهش درآمد باغداران می‌شود کە ایجاد زیرساخت‌های سردخانه‌ای و توسعه صنایع بسته‌بندی و فرآوری می‌تواند به پایداری اقتصادی این بخش کمک قابل توجهی کند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی کردستان در پایان اظهار کرد: برداشت انار در استان معمولاً از اواخر مهرماه آغاز شده و تا نیمه آبان‌ماه ادامه دارد.
انتهای پیام