۵ سال چشم‌انتظاری در پروژه مسکن ملی زاهدان؛ از وعده‌ها تا واقعیت
اقتصاد ایران: زاهدان - پنج سال از آغاز پروژه ۷۲۳ واحدی مسکن ملی زاهدان می‌گذرد، اما تأخیرهای پیاپی، نبود شفافیت و وعده‌های تکراری، امید خانه‌دار شدن مردم را کم‌رنگ کرده است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر _ گروه استان‌ها، فاطمه گلوی: تحویل به‌موقع واحدهای مسکن ملی در استان سیستان و بلوچستان، نه‌تنها یک تعهد عمرانی بلکه ضرورتی اجتماعی و انسانی است. این استان با چالش‌های متعدد اقتصادی، محرومیت‌های زیرساختی و نرخ بالای بیکاری مواجه است؛ از این‌رو، تأمین سرپناه امن و پایدار برای خانواده‌ها، گامی اساسی در مسیر عدالت اجتماعی و کاهش نابرابری‌هاست.
تأخیر در تحویل واحدهای پروژه ۷۲۳ واحدی و نیز دیگر پروژه‌ها، موجب تداوم مشکلات معیشتی و کاهش اعتماد عمومی به نهادهای اجرایی شده است. در مقابل، تحویل به‌موقع مسکن می‌تواند موجب رونق اقتصادی محلی، ایجاد اشتغال در حوزه ساخت‌وساز و تقویت حس تعلق و آرامش اجتماعی شود. این اقدام، نه‌تنها پاسخ به نیازهای اولیه مردم بلکه سرمایه‌گذاری در آینده‌ای پایدار برای منطقه‌ای است که سال‌ها چشم‌انتظار توسعه و توجه بوده است.
تحویل ۲ ساله مسکن به ۵ سال طول کشیده است
یکی از شهروندان متقاضی و گلایه مند طرح ۷۲۳ واحدی مسکن ملی زاهدان در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، با ابراز نارضایتی از عملکرد مسئولان در زمینه پروژه‌های مسکن گفت: از سال ۱۳۹۹ تاکنون بارها وعده تحویل واحدهای مسکونی را شنیده‌ایم، اما متأسفانه هیچ‌کدام از این وعده‌ها عملی نشده است. هر بار مسئولان با وعده‌های جدید، تاریخ تازه‌ای برای تحویل اعلام می‌کنند، اما نتیجه‌ای در عمل نمی‌بینیم.
وی افزود: بسیاری از خانواده‌ها از جمله خود من، تمام پس‌انداز و سرمایه خود را برای ثبت‌نام در طرح مسکن ملی هزینه کرده‌ایم و پنج سال است که در انتظار خانه‌ای هستیم که هنوز تحویل نشده. در حالی که قرار بود این پروژه‌ها حداکثر در دو سال تکمیل شود، امروز در سال ۱۴۰۴ هستیم.
عدم شفافیت و پاسخگویی صبر مردم را به لب رسانده است
این شهروند تأکید کرد: مشکل فقط تأخیر در ساخت نیست؛ بلکه نبود شفافیت، پاسخگو نبودن دستگاه‌های مسئول و نبود اطلاع‌رسانی دقیق باعث شده مردم دچار سردرگمی و بی‌اعتمادی شوند. وقتی برای پیگیری به ادارات مراجعه می‌کنیم، هیچ‌کس پاسخگو نیست و هر بخش تقصیر را به گردن دیگری می‌اندازد.
او در ادامه گفت: در این شرایط سخت اقتصادی، مستأجران با افزایش شدید اجاره‌بها مواجه‌اند و چشم‌انتظار تحقق وعده‌های دولت برای خانه‌دار شدن هستند. ما فقط خواهان صداقت و عمل به وعده‌ها هستیم، نه شعارهای تکراری.
وی اظهار داشت: امید مردم به طرح‌های مسکن ملی روزبه‌روز کمتر می‌شود. اگر قرار است این پروژه‌ها واقعاً به سرانجام برسد، باید با نظارت دقیق، شفاف‌سازی مالی و پاسخگویی صادقانه، اعتماد مردم دوباره جلب شود.
این شهروند زاهدانی در پایان گفت: ارزش پولی که سال ۹۹ پرداخت کرده‌ایم با ارزش پول الان یکی نیست، جالب است که می‌گویند برای ادامه روند ساخت پروژه باید مبالغی جدید هم پرداخت کنیم.
بازنگری در نحوه اجرای پروژه‌های نیمه تمام
معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار مهر، با اشاره به تغییرات مدیریتی اخیر در مجموعه بنیاد مسکن و استانداری استان گفت: با روی کار آمدن مدیرکل جدید و تغییر معاونین، بازنگری در نحوه اجرای پروژه‌های نیمه‌تمام به‌صورت جدی در دستور کار قرار گرفت.
احسان دهواری افزود: در بررسی‌های کارشناسی مشخص شد بخش قابل توجهی از هزینه‌های اضافی ناشی از تعدیل قراردادهای پیمانکاری، پرداخت بیمه، مالیات و سود پیمانکاران است. این موارد در مجموع نزدیک به ۴۰ درصد از کل هزینه پروژه‌ها را شامل می‌شد. بنابراین تصمیم بر آن شد تا از ظرفیت تعاونی‌های خوشنام و مردمی برای ادامه ساخت استفاده شود؛ چرا که تعاونی‌ها فاقد سود پیمانکاری بوده و از پرداخت بیمه و مالیات معاف هستند.
وی تصریح کرد: ۷۲۳ واحد مسکونی طرح مسکن ملی، میان سه تعاونی خوشنام استان تقسیم شد تا عملیات اجرایی آن بدون تأخیر آغاز شود. هدف ما این است که با مشارکت مردمی و مدیریت دقیق هزینه‌ها، ساخت واحدها با کیفیت بالا و در زمان تعیین‌شده انجام شود.
بنیاد مسکن سیستان و بلوچستان آماده پاسخگویی به مردم است
معاون بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان با تأکید بر شفافیت در تمامی مراحل اجرای پروژه‌ها گفت: تمامی هزینه‌های مربوط به این طرح‌ها به‌صورت دقیق و ریالی ثبت و مستندسازی شده است. هر فردی که نسبت به روند مالی پروژه‌ها ابهامی دارد می‌تواند درخواست بررسی رسمی ارائه دهد. بنیاد مسکن آماده پاسخگویی و همکاری با نهادهای نظارتی و حتی مراجع قضائی است تا اعتماد عمومی حفظ شود.
تسریع در روند پروژه برنامه اصلی پیمانکار جدید است
مدیرعامل تعاونی بهساز مسکن سیستان و بلوچستان، که به تازگی پروژه ۷۲۳ واحدی مسکن ملی زاهدان را به دست گرفته است در گفت و گو با خبرنگار مهر و با اشاره به روند اجرایی پروژه و تغییر پیمانکاران اظهار داشت: از ابتدای پروژه تاکنون سه پیمانکار فعالیت داشته‌اند و پیمانکار جدید نیز با هدف تسریع در روند ساخت و تکمیل پروژه انتخاب شده است.
حمید میری افزود: ما به عنوان شرکت تعاونی، در دو ماه گذشته از عقد قرارداد با اعضا خودداری کردیم، چون می‌خواستیم ابتدا اعتمادسازی کنیم و نشان دهیم که تعاونی به‌صورت واقعی وارد میدان عمل شده است.
مدیرعامل تعاونی بهساز مسکن سیستان و بلوچستان افزود: در یک ماه اخیر، با استفاده از منابع موجود و اعتبار تعاونی، توانستیم مصالح مورد نیاز از جمله آجرنما، لوله‌های فاضلاب، آب، برق، گاز، اتصالات و پروفیل‌های در و پنجره را برای دو بلوک ده و دوازده‌طبقه خریداری کنیم. این اقدامات با هزینه‌ای بالغ بر ۵۰ میلیارد تومان در مدت حدود ۴۰ تا ۵۰ روز انجام شده و مستندات مالی آن موجود است.
قراردادها به مرحله نهایی رسیده است
وی درباره قرارداد اعضا توضیح داد: قراردادها به‌مرحله نهایی رسیده است و پس از بررسی و تأیید بنیاد مسکن و اداره راه و شهرسازی آماده شده است و از هفته آینده از اعضا دعوت خواهد شد تا قرارداد خود را امضا کنند.
میری ادامه داد: در حال حاضر حدود ۶۰ نفر نماکار در پروژه فعال هستند و پیشرفت فیزیکی نمای دو بلوک حدود ۷۰ درصد است. هدف ما تحویل پروژه در مدت ۱۸ ماه مطابق قرارداد است و تجربه ما در پروژه‌های مشابه مانند شهرک تفتان نشان می‌دهد که توانایی اتمام کار زودتر از موعد را نیز داریم.
تعاونی باید کار را با بهترین کیفیت تحویل متقاضیان دهد
وی با اشاره به هزینه‌های انجام‌شده گفت: بر اساس مستندات بنیاد مسکن، تا این مرحله به‌طور میانگین متری ۵ میلیون تومان هزینه شده است. هر واحد حدود ۱۳۰ متر مربع زیربنا دارد که متراژ مفید آن حدود ۹۰ متر خواهد بود و پیش بینی می‌شود هزینه تمام شده برای متقاضیان در پایان پروژه به متری ۱۴ میلیون تومان برسد.
مدیرعامل تعاونی بهساز مسکن استان در پایان تأکید کرد: اگر همکاری اعضا، حمایت بنیاد مسکن و پرداخت‌های بانکی طبق زمان‌بندی انجام شود، هیچ مانعی برای اتمام سریع و دقیق پروژه وجود نخواهد داشت و تعاونی متعهد است کار را با بهترین کیفیت به اعضا تحویل دهد.
پاسخ‌ها برای متقاضیان شفاف و قانع کننده نبود
یکی از متقاضیان پروژه مسکن ملی در زاهدان در گفت و گو با خبرنگار مهر گفت: به تازگی تجمعی مردمی در محل پروژه برگزار شد، معاون بنیاد مسکن هم بالاخره برای پاسخ گویی آمد ولی متأسفانه نتوانست پاسخ قانع‌کننده‌ای به ما بدهد.
محمد صیادی افزود: این پروژه بعد از ۴ سال که بنیاد مسکن به عنوان متولی کار نتوانست آن را پیش ببرد، به تعاونی‌ها واگذار شد.
وی بیان کرد: معاون بنیاد مسکن و مدیرعامل تعاونی مسکن برای شفاف‌سازی در بین مردم آمدند ولی فقط حرف زدند و هیچ توضیح روشنی ندادند و باز هم مشخص نشد پولی که پرداخت کرده‌ایم کجاست؟ مردم هم ناراضی برگشتند، چون هیچ‌کس جواب درستی نداد.
صیادی گفت: من به‌عنوان یکی از اعضا، تا امروز ۵۰۰ میلیون تومان پرداخت کرده‌ام. در ابتدا قرار بود سهم هر نفر ۲۰۰ میلیون تومان باشد و ۳۵۰ میلیون تومان هم از طریق وام بانکی تأمین شود. اما حالا مبلغ وام به ۶۵۰ میلیون تومان رسیده. این یعنی فشار مالی بیشتر روی مردم، بدون اینکه پروژه حتی یک قدم جلو رفته باشد.
مردم در انتظار خانه برای رهایی از اجاره نشینی
وی در پایان بیان کرد: ما نمی‌دانیم بانک چطور می‌خواهد پاسخگو باشد. بنیاد مسکن هم هیچ برنامه‌ای ندارد. تعاونی هم فقط وعده می‌دهند. به نظر من، تنها راه نجات این پروژه ورود مستقیم دولت است. باید دولت بیاید و تسهیلات ویژه‌ای برای این پروژه در نظر بگیرد. بدون حمایت دولتی، این پروژه به این عظمت هیچ‌وقت به پایان نمی‌رسد.
طرح مسکن ملی در سیستان و بلوچستان که با هدف تأمین سرپناهی امن برای اقشار متوسط و کم‌درآمد آغاز شد، امروز به نمادی از تأخیر، بی‌اعتمادی و ناهماهنگی در اجرای وعده‌های عمرانی تبدیل شده است. پنج سال از آغاز پروژه ۷۲۳ واحدی زاهدان می‌گذرد و بسیاری از متقاضیان که با امید خانه‌دار شدن سرمایه‌های خود را صرف کردند، هنوز در بلاتکلیفی به‌سر می‌برند.
اگرچه تغییرات مدیریتی، ورود تعاونی‌های مردمی و شفاف‌سازی مالی از سوی بنیاد مسکن می‌تواند نقطه آغازی برای اصلاح روندها باشد، اما تا زمانی که پاسخگویی صادقانه، نظارت مؤثر و حمایت جدی دولت محقق نشود، مشکلات پابرجا خواهد ماند. استمرار وضعیت فعلی، نه‌تنها موجب نارضایتی و بی‌اعتمادی مردم می‌شود بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی گسترده‌ای در پی دارد.
راه برون‌رفت از این بحران، شفاف‌سازی دقیق منابع مالی، تعیین زمان‌بندی واقعی، تسهیل تسهیلات بانکی و حضور نظارتی نهادهای بالادستی است.