اولین تنش لفظی پاشینیان و علی‌اف پس از توافق واشنگتن
اقتصاد ایران: نخست‌وزیر ارمنستان در سخنرانی خود در اجلاس سازمان همکاری شانگهای، به طور علنی به اظهارات رئیس‌جمهور آذربایجان، واکنش نشان داد و اعلام کرد که «واژگان مورد استفاده رئیس‌جمهور آذربایجان» در مورد مسیرهای ارتباطی، با منطق توافقنامه واشنگتن همخوانی ندارد.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، در سخنرانی خود در چارچوب اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، با واکنش به اظهارات الهام علی‌اف، اعلام کرد: «واژگان مورد استفاده توسط رئیس‌جمهور آذربایجان از سوی ما در چارچوب منطقی که در واشنگتن بر سر آن توافق کردیم، قابل درک نیست.»
رئیس‌جمهور آذربایجان روز گذشته، با صحبت در مورد رفع انسداد مسیرها، بار دیگر از اصطلاح «کریدور زنگه‌زور» استفاده کرده بود: «من اطمینان دارم که کریدور زنگه‌زور به زودی به بخش مهم دیگری از کریدور میانی و همچنین کریدور شمال-جنوب تبدیل خواهد شد که به تحکیم صلح و همکاری چندجانبه کمک کرده و به نفع کشورهای دور و نزدیک در شرق، غرب، شمال و جنوب آذربایجان خواهد بود.»
پاشینیان: ادبیات علی‌اف با منطق توافق واشنگتن همخوانی ندارد
نخست‌وزیر نیکول پاشینیان در سخنرانی خود در نشست «شانگهای پلاس» اظهار داشت: «می‌خواهم اطلاع دهم که واژگان مورد استفاده رئیس‌جمهور آذربایجان از سوی ما در چارچوب منطقی که در واشنگتن بر سر آن توافق کردیم، قابل درک نیست؛ به ویژه که در چارچوب آن توافقات، ارمنستان و آمریکا برنامه سرمایه‌گذاری ارتباطی را اجرا خواهند کرد که "مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بین‌المللی" نامیده می‌شود. این برنامه از پروژه "چهارراه صلح" جمهوری ارمنستان نشأت می‌گیرد که در مورد آن، ارمنستان و ایالات متحده یادداشت تفاهم دوجانبه‌ای را برای توسعه و سرمایه‌گذاری در آن امضا کردند.»
در واقع، تقریباً یک ماه پس از امضای بیانیه با آذربایجان، پاشینیان مجبور شد به الهام علی‌اف یادآوری کند که طرفین با چه اصطلاحاتی برای اجرای رفع انسداد مسیرها توافق کرده‌اند. در بیانیه امضا شده در 8 اوت در کاخ سفید، ذکر شده است که ارمنستان از طریق خاک خود ارتباطی بدون مانع بین بخش اصلی آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان، با مزایای متقابل برای ارتباطات بین‌المللی و داخلی ارمنستان، فراهم می‌کند.
پاشینیان در سخنرانی خود در اجلاس شانگهای، بار دیگر اصولی را که بر اساس آن مسیرهای ارتباطی باید باز شوند، تشریح کرد: «اکنون ما در حال بحث در مورد بازگشایی ارتباطات حمل‌ونقل بین دو کشورمان بر اساس اصول تمامیت ارضی، حاکمیت و صلاحیت قضایی هستیم. این تلاش‌ها شامل ارتباط بدون مانع بین بخش اصلی جمهوری آذربایجان و جمهوری خودمختار نخجوان از طریق خاک جمهوری ارمنستان، با مزایای متقابل برای ارتباطات بین‌المللی و داخلی ارمنستان خواهد بود. می‌خواهم تأکید کنم که در بیانیه مصوب رهبران ارمنستان و آذربایجان، بر سر ترمینولوژی مشخصی نیز توافق شده است و من معتقدم که استفاده از ترمینولوژی دقیق و توافق شده، به ایجاد فضای سازنده و تحقق کارهای آینده کمک خواهد کرد.»
دیدار دوجانبه علی‌اف و پاشینیان پس از پاراف کردن توافق صلح
ساعاتی پیش از سخنرانی الهام علی‌اف در مورد «کریدور زنگه‌زور» و پاسخ متقابل نخست‌وزیر نیکول پاشینیان، دیدار دوجانبه رهبران ارمنستان و آذربایجان برگزار شده بود. این اولین دیدار پاشینیان و علی‌اف پس از پاراف کردن توافقنامه صلح بود.
طرفین در خصوص این دیدار که در حاشیه اجلاس شانگهای برگزار شد، بیانیه‌هایی با محتوای یکسان منتشر کردند و اشاره کردند که پاشینیان و علی‌اف دستور کار صلح ارمنستان و آذربایجان را مورد بحث قرار داده و بر لزوم گفتگوی سازنده، اعتماد متقابل و ثبات منطقه‌ای تأکید کرده‌اند. در این بیانیه آمده است: «هر دو رهبر بر پویایی مثبت شکل گرفته در نتیجه اجلاس اخیر در واشنگتن تأکید کردند که گواه حمایت جامعه بین‌المللی از پیشبرد صلح و فرآیند عادی‌سازی روابط است.»
بر اساس بیانیه رسمی، طرفین برای ادامه تماس‌ها توافق کرده‌اند، اما مشخص نیست که آیا جزئیات رفع انسداد مسیرها مورد بحث قرار گرفته است یا خیر.
دیدار پاشینیان با اردوغان؛ سرنوشت بازگشایی مرزها در ابهام
پیش از این، نخست‌وزیر نیکول پاشینیان در شهر تیانجین چین و در حاشیه این اجلاس، با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، نیز دیدار کرده بود.
طرف ارمنی جزئیات زیادی از این دیدار ارائه نکرده است: «مذاکره‌کنندگان بر گام‌های معطوف به برقراری ثبات و صلح در منطقه تأکید کردند. نخست‌وزیر پاشینیان و رئیس‌جمهور اردوغان بر لزوم حفظ رویکردهای سازنده به منظور شکل‌گیری فضای اعتماد متقابل و توسعه ارتباطات منطقه‌ای تأکید کردند.»
مشخص نیست که آیا در این دیدار، اجرای توافقات حاصل شده بین ارمنستان و ترکیه در سال 2022 مورد بحث قرار گرفته است یا خیر. نزدیک به 3 سال است که ترکیه به وعده خود مبنی بر باز کردن مرز برای شهروندان کشورهای ثالث عمل نکرده است.
اکنون که ارمنستان و آذربایجان توافقنامه صلح را در آمریکا پاراف کرده‌اند، آیا ترکیه آماده است تا توافقاتی را که از سال 2022 روی کاغذ باقی مانده، اجرا کند؟ در بیانیه رسمی هیچ سخنی در این مورد به میان نیامده و تنها ذکر شده که طرفین برای ادامه گفتگو توافق کرده‌اند.
وزیر خارجه ارمنستان: منطق حکم می‌کند مرز ترکیه باز شود
آرارات میرزویان، وزیر امور خارجه ارمنستان، چند روز پیش در مصاحبه‌ای گفته بود: «من فکر می‌کنم به نفع خود آن‌ها نیز هست که هر چه زودتر زیرساخت‌ها را بازگشایی کنند و از این رفع انسداد بزرگ بی‌نصیب نمانند.»
وی افزوده بود که منطق حکم می‌کند که پاراف شدن معاهده صلح باید با بازگشایی مرز همراه باشد: «آنچه ما از ترکیه در سطح رسمی، علنی و پشت درهای بسته شنیده‌ایم این است: ما مشکلی نداریم، می‌خواهیم و آماده‌ایم مرزها را باز کنیم. اما باید این کار را پس از امضای پیمان ارمنستان و آذربایجان انجام دهیم. اکنون از نظر بسیار رسمی، امضایی صورت نگرفته، اما پاراف شدنی رخ داده که شاید وزن آن از لحظه امضا نیز بیشتر باشد. اکنون منطق به من می‌گوید که این باید با رفع انسداد زیرساخت‌های ارمنستان و ترکیه همراه شود.»
گفتنی است، الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان، روز گذشته در دیدار با شی جین پینگ اعلام کرده بود که «صلح از پیش میان ارمنستان و آذربایجان برقرار شده است.»
رئیس‌جمهور ترکیه پس از دیدار با نیکول پاشینیان، با رئیس‌جمهور آذربایجان دیدار و از پیشرفت حاصل شده در فرآیند صلح ارمنستان و آذربایجان ابراز رضایت کرد.
به گزارش خبرگزاری «آناتولی»، اردوغان گفته است که ترکیه به حمایت از این فرآیند ادامه خواهد داد.
خبرگزاری «آپا» آذربایجان نیز به نوبه خود اطلاع می‌دهد که اردوغان و علی‌اف چشم‌انداز بازگشایی مسیرهای ارتباطی در قفقاز جنوبی، به ویژه پروژه‌های راه‌آهن در حال اجرا در نخجوان را مورد بحث قرار داده‌اند.
انتهای پیام/