ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «خَزَران» اثر آرتور کُستلر با ترجمه محمدعلی موحد بعد از ۳۰ سال مجدداً از سوی انتشارات خوارزمی تجدید چاپ شده است. کتاب خَزَران سرنوشت تاریخی قوم یهودی خَزَران یا خَزَرهاست که از پیش از اسلام تا زمان یورش مغول‌ها در شمال دریای خزر می‌زیسته‌اند. محمدعلی موحد نخستین‌بار این کتاب را در سال ۱۳۶۱ از روی نسخه انگلیسی کتاب، که به‌سال ۱۹۷۶ انتشاریافته بود، ترجمه کرده است.

محمدعلی موحد در بخشی از مقدمه این کتاب نوشته است: «نام خزر یادآور قصه قوم تیره‌بختی است که در آن سوی دریای خزر، در سرزمین‌هایی که امروزه در قلمرو جمهوری‌های اتحاد شوروی است، می‌زیسته و روزی چند در آن پیرامون‌ها کِروفِری داشته‌اند: روزهایی که در بارگاه خسروان ایران تختی زرین -به نشانه اهمیت و بزرگداشت- به‌نام پادشاه خزران نهاده بود و مترجمی آشنا به‌زبان و خط خزری -به نشانه وسعت روابط و کثرت مراجعات- در میان کارمندان دربار بود… این قوم ناراحت و جنگجو، و بالنتیجه مزاحم، همواره در معرض وسوسه‌انگیزی‌های امپراتوری بیزانس (روم) قرار داشتند و هرچندگاه یک بار به شهرهای اران و ارمنستان و آذربایجان هجوم می‌بردند. گویا یک بار دامنه تاخت و تاز آنها در قلب کشور ایران تا دینور و همدان نیز کشانده شده بود. پادشاهان ساسانی برای جلوگیری از یورش‌های غافلگیرانه آنها یک رشته استحکامات در معابر کوه‌های قفقاز برپا کردند… خزران در برابر پیشروی لشکریان اسلام ایستادگی نمودند و آنگاه که بسیاری از هم‌نژادان ترکشان به اسلام گرویدند، خزران به دین یهود روی آوردند و کوشیدند تا، به تعبیر کستلر، به‌عنوان نیروی سومی در میان اسلام و مسیحیت استقلال خود را در رویارویی با خلافت بغداد از یک‌سو و با امپراتوری قسطنطنیه از سوی دیگر حفظ کنند… چیزی که هست حقایق تاریخی که کستلر در این کتاب گردآورده به روشنی نشان می‌دهد که تقریباً نُه‌دهم یهودیان اروپا و آمریکا از تبار خزرهای ترک می‌باشند و ربطی به‌اسباط دوازده‌گانه بنی‌اسرائیل و قوم موسی و فلسطین ندارند.»

ناشر نیز در بخشی از مقدمه چاپ جدید این اثر آورده است: «این کتاب که چاپ سومش پس از وقفه‌ای سی‌ساله اکنون پیش روی شماست، از آن دست آثاری است که خواندنشان در روزگار ما که گوش‌ها به شنیدن روایت‌های ساده‌سازانه تاریخی خو گرفته بسیار مغتنم است. آرتور کستلر در این پژوهش شگفت‌انگیز تاریخی، با نثری صریح و جذاب، ذهن مخاطبش را از مسیر روایت‌های رسمی و رایج درباره تبار یهود به سمت‌وسویی می‌برد که کمتر کسی به آن توجه کرده است. این اثر پس از گذشت نیم قرن از نخستین انتشارش به زبان انگلیسی و بیش از چهل سال از انتشار ترجمه فارسی‌اش همچنان خواندنی است، چراکه هم روایتش را با لحن و بیانی شیوا پیش می‌برد و هم در استدلالش چارچوبی استوار و هماهنگ دارد.»

گفتنی است هشتصد و هفتاد و چهارمین شب از شب‌های بخارا نیز به مناسبت چاپ کتاب «خزران» به نقد و بررسی این اثر اختصاص یافته است.

در این مراسم که در ساعت پنج بعد از ظهر دوشنبه بیستم مرداد ۱۴۰۴ در تالار استاد جلیل شهناز خانه هنرمندان ایران برگزار می‌شود؛ گودرز رشتیانی، پیام شمس‌الدینی و علی دهباشی درباره وجوه گوناگون کتاب سخنرانی خواهند کرد.

کتاب خزران اثر آرتور کُستلر با ترجمه محمدعلی موحد از سوی انتشارات خوارزمی در ۳۹۱ صفحه با قیمت ۴۵۰ هزار تومان منتشر شده است.