به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری، مشاهده ۷۰بال فلامینگو در دریاچه مریوان در فصلی که معمولا این پرندگان مهاجر در مسیر کوچ نیستند، تصویری چشمنواز اما نگرانکننده پیش روی کارشناسان گذاشته است؛ حضوری غیرمنتظره که شاید در نگاه اول نویدبخش تنوع زیستی باشد، اما از نگاه متخصصان محیطزیست میتواند نشانهای از بحرانهای عمیقتر باشد؛ نشانهای از تخریب تالابها و از بین رفتن مسیرهای اصلی مهاجرت که فلامینگوها را ناگزیر به تغییر مقصد و توقف در زیستگاههای غیرمعمول کرده است.
بهدنبال زیستگاه جدید
یک پرندهشناس میگوید: «مشاهده فلامینگو در زریوار بیسابقه نیست، اما هرگز در این تعداد دیده نشدهاند. فلامینگوها معمولا در دستههای چندصدتاچندهزار بال مهاجرت میکنند و اینکه حالا فقط ۷۰فلامینگو در زریوار دیده شدهاند، نیاز به تحلیل دقیق و پژوهش علمی دارد.»
علیرضا هاشمی میافزاید: «این پدیده ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد؛ ازجمله تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین که مسیرهای پروازی را دستخوش تغییر میکند. اما نگرانکنندهتر، نابودی زیستگاههایی است که فلامینگوها در گذشته بهعنوان مقصد انتخاب میکردند.»او توضیح میدهد که پرندگان مهاجر ازجمله فلامینگوها وقتی با نابودی زیستگاههای اصلی روبهرو میشوند به ناچار به دستههای کوچکتر تقسیم میشوند و به زیستگاههای پراکنده و جدید پناه میبرند.
نشانههای بحران
مؤسس انجمن پرندهنگری و پرندهشناسی «طرلان» با اشاره به شرایط مشابه در فریدونکنار میگوید: «شکار بیضابطه هم یکی دیگر از عوامل کاهش جمعیت پرندگان است، اما کاهش کیفیت زیستگاهها، نبود منابع غذایی کافی و استرس ناشی از نبود امنیت، شرایط زیستی فلامینگوها را بهشدت تهدید میکند. زیستگاههای فقیر، مثل خانوادهای هستند که خودشان در تامین معاش ناتوان هستند و حالا میزبان مهمانهای زیادی شدهاند. این وضعیت، هم برای پرندگان و هم برای تعادل اکوسیستم خطرناک است.» علیرضا هاشمی با اشاره به ویژگی جالب زندگی اجتماعی فلامینگوها توضیح میدهد: «فلامینگوها در دستههای بزرگ زندگی میکنند . جوجههایشان به شکل گروهی نگهداری میشوند و تعدادی از بزرگترها مراقبشان هستند. وقتی جمعیت پراکنده و کوچک میشود، این ساختار اجتماعی هم فرومیپاشد و توان بقا کاهش مییابد.»
مکث
آیندهنگری اکوسیستم
از نگاه این پرندهشناس، گسست جمعیتی در گونههایی که نیاز به زندگی گروهی دارند، زنگ خطر جدی است. علیرضا هاشمی میگوید: «اگر شرایط، چه از نظر تغذیه و چه از نظر ایمنی به این منوال ادامه یابد، احتمال بروز تلفات گسترده در جمعیتی از پرندگان که در پهنههای آبی و زیستگاههای ایران با کمبود منابع غذایی مواجه هستند و تحت استرس شدید قرار دارند در سال آینده بسیار افزایش مییابد. از سوی دیگر، توان کافی برای انجام مهاجرت موفق را نخواهند داشت.» او با بیان اینکه پرندگان بهعنوان یکی از شاخصهای زیستی (بیو اندیکاتورها یا زیستشناسگرها) شناخته میشوند، توضیح میدهد: «میتوان از وضعیت سلامت آنها برای ارزیابی سلامت کلی یک زیستگاه یا اکوسیستم استفاده کرد.»
مشاهده فلامینگو در زریوار بیسابقه نیست، اما هرگز در این تعداد اندک دیده نشدهاند. فلامینگوها معمولا در دستههای چندصدتا تا چندهزار بال مهاجرت میکنند