به گزارش سلامت نیوز به نقل از verywellhealth، تشخیص مولتیپل میلوما که به آن میلوما نیز گفته می‌شود، فرآیندی پیچیده است. این سرطان نادر خون می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند، اما نمی‌توان آن را با یک آزمایش ساده تأیید کرد. برای تشخیص دقیق نیاز است چندین آزمایش و بررسی پزشکی انجام شود.
آزمایش‌های آزمایشگاهی
-
شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش سلامت کلی خون را ارزیابی می‌کند و میزان گلبول‌های قرمز، سفید و پلاکت‌ها را می‌سنجد. در میلوما، سلول‌های پلاسمای میلوما باعث کاهش این سلول‌ها می‌شوند.
-
پروفایل شیمی خون: این آزمایش سلامت کلیه و کبد را بررسی می‌کند و با اندازه‌گیری میزان آلبومین، کلسیم، نیتروژن اوره خون (BUN)، کراتینین و لاکتات دهیدروژناز (LDH) میزان پیشرفت بیماری و آسیب استخوانی مرتبط با میلوما را مشخص می‌کند.
-
ایمونولوژی کمی: آنتی‌بادی‌ها یا ایمونوگلوبولین‌ها (IgA, IgG, IgM, IgD, IgE) پروتئین‌هایی هستند که توسط سیستم ایمنی ساخته می‌شوند. در میلوما، برخی از این آنتی‌بادی‌ها به شکل غیرطبیعی زیاد می‌شوند که می‌تواند به تشخیص بیماری کمک کند.
-
الکتروفورز: این تست روی نمونه خون یا ادرار انجام می‌شود تا پروتئین‌های غیرطبیعی موسوم به پروتئین‌های مونوکلونال (M protein) را تشخیص دهد. وجود سطح بالای این پروتئین‌ها نشانه میلوما است. انواع آن عبارتند از:
-
الکتروفورز پروتئین سرم (SPEP)
-
ایمونوفیکساسیون یا ایمونو الکتروفورز سرم
-
الکتروفورز پروتئین ادرار (UPEP) و ایمونوفیکساسیون ادرار برای شناسایی پروتئین‌های بنس جونز (Bence Jones) که قطعاتی از پروتئین M هستند.
-
-
زنجیره سبک آزاد سرم: اندازه‌گیری قطعات کوچک پروتئین‌های غیرطبیعی در خون.
بررسی‌های مغز استخوان
نمونه‌برداری از مغز استخوان معمولاً از استخوان لگن با سوزن انجام می‌شود تا میزان سلول‌های میلوما اندازه‌گیری شود:
-
بیوپسی مغز استخوان: برداشتن یک قطعه کوچک استخوان برای بررسی بافت مغز استخوان
-
آسپیره مغز استخوان: استخراج مقدار کمی مایع مغز استخوان برای بررسی سلول‌ها
همچنین این نمونه‌ها برای آزمایشات ژنتیکی و مولکولی استفاده می‌شوند:
-
فلوئورسنس این‌سیتو هیبریدیزیشن (FISH): برای شناسایی ناهنجاری‌های کروموزومی و طبقه‌بندی بیماری بر اساس ریسک
-
کاریوتایپینگ: بررسی شکل، اندازه و تعداد کروموزوم‌ها
-
سیکوئنسی ژنوم: بررسی دقیق DNA سلول‌های میلوما برای کمک به تصمیم‌گیری درمانی
تصویربرداری
میلوما باعث ایجاد حفره‌های کوچک یا ضایعات استخوانی (لیتیگ لزیون) می‌شود که با تصویربرداری قابل مشاهده است:
-
رادیوگرافی (X-ray): تشخیص آسیب استخوانی ناشی از میلوما
-
سی تی اسکن (CT scan): تصاویری دقیق‌تر از بدن برای بررسی میزان آسیب استخوان
-
MRI: تصاویر دقیق با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی بدون استفاده از اشعه ایکس
-
PET scan: تزریق قند رادیواکتیو برای شناسایی سلول‌های سرطانی، اغلب همراه با CT scan
معیارهای تشخیص
بر اساس معیارهای گروه بین‌المللی میلوما (IMWG)، تشخیص مولتیپل میلوما زمانی انجام می‌شود که:
-
بیش از ۱۰٪ سلول‌های پلاسمایی کلونال در مغز استخوان وجود داشته باشد یا تومور پلاسمایی تایید شده باشد
-
و همچنین یکی یا چند مورد از موارد زیر:
-
افزایش کلسیم خون (هیپرکلسمی)
-
نارسایی کلیه
-
کم‌خونی
-
ضایعات استخوانی لیتیگ
-
بیش از ۶۰٪ سلول‌های پلاسمایی در مغز استخوان
-
افزایش غیرطبیعی زنجیره سبک در خون به حدی که یک نوع ۱۰۰ برابر بیشتر از نوع دیگر باشد
-
وجود بیش از یک ضایعه کانونی در MRI
-
نکات مهم
-
تشخیص مولتیپل میلوما نیازمند ترکیبی از معاینه بالینی، آزمایش‌های آزمایشگاهی، تصویربرداری و تحلیل ژنتیکی است.
-
پیشرفت‌های علمی و معیارهای دقیق‌تر تشخیص به مدیریت بهتر بیماری و درمان موثرتر کمک می‌کنند.
-
در صورت داشتن علائم یا عوامل خطر، با پزشک مشورت کنید تا تشخیص زودهنگام انجام شود.