به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، تهران پایتخت کشور و کلانشهری با بیش از ۹ میلیون نفر جمعیت در کنار نگرانی‌هایی مانند زلزله، آلودگی هوا و مسائل دیگر حالا باید برای پیشگیری از احتمال ناشی از تجاوزات و تهدیدات نظامی آماده باشد.
در شهرهای بزرگی مانند تهران وجود پناهگاه‌های استاندارد و برنامه‌ریزی‌شده، نه‌تنها یک ضرورت نظامی یا امنیتی، بلکه بخشی از توسعه پایدار شهری محسوب می‌شود. سید جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران درباره ساخت پناهگاه در سطح شهر می‌گوید: «بسیاری از ساختمان‌های شهر، به خصوص ساختمان‌هایی که دارای طبقات منفی هستند، در صورت رعایت استانداردها می‌توانند به‌عنوان پناهگاه مورد استفاده قرار گیرند.» پتانسیل پنهان در زیرزمین در تهران، هزاران ساختمان مسکونی و تجاری دارای طبقات منفی یا همان پارکینگ‌های زیرزمینی هستند. به گفته این عضو شورای شهر، هرچقدر عمق این طبقات بیشتر باشد، ایمنی آنها به‌عنوان جان‌پناه در برابر حملات احتمالی نیز بیشتر است.
واحدهای مسکونی و ساختمان‌هایی که دارای پارکینگ منفی یک، منفی دو یا حتی پایین‌تر هستند، قابلیت استفاده به‌عنوان پناهگاه را دارند. فقط باید برای آنها دستورالعمل‌های مشخصی تدوین شود. این دستورالعمل‌ها که براساس مصوبه شورای شهر قرار است توسط شهرداری تهران تدوین شود، شامل مواردی نظیر نحوه تجهیز این فضاها به آب و تهویه، ذخیره‌سازی وسایل کمک‌های اولیه، استفاده بهینه از فضا، اطلاع‌رسانی و آموزش ساکنان مجتمع‌ها در زمان بحران است. اما سؤالی که ذهن بسیاری از شهروندان را به خود مشغول کرده این است که آیا باید منتظر ساخت پناهگاه‌های جدید در تهران باشیم یا از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم؟ تشکری هاشمی در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «اگرتهدید جدی وجود داشته باشد، ستاد مدیریت بحران مسئول شناسایی نقاط اولویت‌دار و احداث پناهگاه‌های جدید خواهد بود. البته پناهگاه‌هایی که در گذشته ساخته شده‌اند نیز ممکن است قابلیت احیا داشته باشند، برنامه‌ریزی برای بازسازی آنها انجام می‌شود، اما درغیر این‌صورت، ساخت پناهگاه در نقاط حساس و پرتراکم در دستور کار قرار می‌گیرد.»
رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران معتقد است، بعضی از ایستگاه‌های متروی تهران، بویژه در خطوط ۳ و ۶ در عمق زمین قرار دارند و دارای سازه‌های مقاوم در برابر ضربات احتمالی هستند و در صورت اعلام وضعیت قرمز، این ایستگاه‌ها می‌توانند پذیرای شهروندان باشند. با این حال، چالش‌هایی مثل نبود سرویس‌های بهداشتی و امکانات اقامت کوتاه‌مدت وجود دارد. برای حل این مشکل، پیش‌بینی شده که سرویس‌های پرتابل در اطراف ایستگاه‌ها مستقر شوند تا خدمات اولیه به شهروندان ارائه شود. به غیر از مترو، برخی شهروندان تصور می‌کنند که در صورت حمله احتمالی، می‌توانند برای در امان ماندن از خطرات، به پارک‌ها و فضاهای سبز پناه ببرند، اما رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران نظر دیگری دارد،
او می‌گوید: «بوستان‌ها صرفاً می‌توانند به‌عنوان محل اسکان موقت برای چند ساعت و به‌منظور دور شدن از نقاط هدف مورد استفاده قرار گیرند ولی به‌هیچ‌عنوان نمی‌توان آنها را پناهگاه نامید.» طبق مصوبه شورای اسلامی شهر، شهرداری تهران به‌عنوان مسئول اصلی ستاد مدیریت بحران پایتخت موظف است براساس وظایف قانونی، نسبت به آماده‌سازی، اطلاع‌رسانی و تجهیز پناهگاه‌های شهری اقدام کند. این را تشکری هاشمی می‌گوید و اضافه می‌کند: «تمام دستگاه‌های ذیربط موظف هستند در کنار شهرداری، اقدامات لازم را به سرعت و بدون اتلاف وقت انجام دهند. هیچ بخشی از وظایف بر زمین نخواهد ماند و شهروندان می‌توانند اطمینان داشته باشند که مدیریت شهری با مسئولیت‌پذیری کامل از امنیت آنها دفاع خواهد کرد.» هدف از این اقدامات، افزایش آمادگی شهری بدون ایجاد نگرانی عمومی است.
۶۰ نقطه برای پناه در دل تهران
فعلاً صحبت از چند طرح جدید است. در این رابطه علیرضا زاکانی، شهردار تهران هم به تازگی از طرحی تازه برای «پارکینگ – پناهگاه» در پایتخت رونمایی کرده است. به گفته زاکانی، تاکنون ۶۰ نقطه زیرزمینی در مناطق مختلف شهر شناسایی شده‌اند که قرار است در شرایط اضطراری به‌کار گرفته شوند. این فضاها به سامانه‌های هشدار، آژیر و تجهیزات اطلاع‌رسانی مجهز شده‌اند و قرار است به‌تدریج با امکانات بیشتر تکمیل شوند. این اقدام به‌عنوان گام اول برای «جمعیت‌پذیری زیرسطحی» است. طرح اما فقط به فضاهای عمومی محدود نیست.
شهردار تهران اعلام کرد که ساختمان‌های بالای ۱۰ طبقه موظف خواهند شد، پارکینگ‌های زیرزمینی خود را با قابلیت پناهگاه طراحی کنند. یعنی جایی که در زمان عادی میزبان خودروهاست، در شرایط بحرانی مأمن جان شهروندان خواهد شد. گفتنی است در رابطه با موضوع ساخت پناهگاه تماس‌ها و پیگیری‌های مکرری با سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران داشتیم که متأسفانه بی‌نتیجه ماند و پاسخی از سوی ریاست این سازمان دریافت نشد.