ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل - آذر مهدوان: جنگ ۱۲ روزه‌ای ایران با آمریکا و اسرائیل، به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ معاصر ایران و منطقه شناخته می‌شود. این جنگ نه تنها نمایانگر قدرت و استقامت ملت ایران در برابر تجاوزگری‌های رژیم صهیونیستی و حمایت‌های نظامی و سیاسی آمریکا بود، بلکه اتحاد بی‌نظیر مردم با نظام و رهبری را نیز به نمایش گذاشت.

در شرایطی که دشمنان تلاش کردند با حملات برق‌آسا و ترور مقامات نظامی، سردرگمی و ناامیدی را در جامعه ایران ایجاد کنند، اما واکنش سریع و قاطع ایران به این تجاوزات، نشان‌دهنده‌ی عزم راسخ ملت و رهبری در دفاع از سرزمین و ارزش‌های خود بود. این جنگ، در واقع، موجب شد تا اسرائیل و آمریکا با واقعیتی جدید از جامعه ایران روبرو شوند و به شکست‌های سنگینی دچار گردند.

در گفتگو با عبدالباری عطوان، کارشناس مطرح جهان عرب به بررسی ابعاد مختلف جنگ ایران با اسرائیل و آمریکا پراخته ایم. مشروح گفتگو از نظر می‌گذرد:

اسرائیل تصور می کرد با حمله برق آسا در ساعات اولیه و ترور مقامات نظامی و امنیتی ایران می تواند نوعی سردرگمی در ایران ایجاد کند. اما با تدبیر مقام معظم رهبری و جایگزینی فرماندهان شهید این نقشه باطل شد. این خطای اسرائیل ناشی از چه مسائلی بود؟

اسرائیل از آمادگی بسیار بالای ایران در برخورد با این تجاوز و همچنین قدرت پاسخ ایران غافلگیر شد. اسرائیل عادت کرده که همیشه از سیاست وارد کردن شوک و ایجاد رعب و تروریسم استفاده کند ولی ایرانی ها توانستند به صورت بسیار هوشمندانه این سیاست را مهار کنند و با سرعت بی سابقه به آن پاسخ دهند. تنها چند ساعت پس از تجاوز، موشک های ایران عمق اسرائیل را هدف قرار دادند و صهیونیست ها انتظار چنین چیزی را پیش‌بینی نمی‌کردند. موضوع دیگر این است که اسرائیل انتظار داشت که ایرانی‌ها علیه نظام و انقلاب اسلامی شورش کنند.

ولی وقتی مشاهده کردند اکثر مردم ایران از رهبری خود حمایت و طرح بسیار خطرناک اسرائیل را خنثی کردند، غافلگیر شدند. ملت ایران انتخاب کرد که در مقابله با تجاوز اسرائیل در کنار رهبری خود و انقلاب اسلامی بایستد. نکته سوم مربوط به رآکتورهای (تأسیسات) هسته ای ایران است. اسرائیل با حمایت و مشارکت آمریکا می خواست برنامه هسته ای ایران را به صورت کامل نابود کند، ولی به هیچ عنوان در تحقق این هدف موفق نبود.

این در حالی است که آنها از تسلیحات و بمب های بسیار پیشرفته و ویرانگر استفاده کردند. از این رو اسرائیل عملاً شکست‌خورده از این جنگ خارج شد و در آن پیروز نشد. تل آویو و حیفا به شهر اشباح تبدیل شده‌اند و بیش از ۷ میلیون اسرائیلی برای نخستین بار در تاریخ خود، روز و شب را در پناهگاه ها و تونل‌های مترو سپری کردند. این شرایط در اسرائیل عادی نیست. از این رو هنگامی که نتانیاهو از پیروزی تاریخی دم زد، حتی یک پیام تبریک از هیچ انسانی در جهان دریافت نکرد. این یک واقعیت است، چرا که او پیروز نشد و واقعاً شکست خورده است.

بنابراین روزهای آتی مملو از غافلگیری خواهد بود. اما به سوال شما بازگردیم؛ ایرانی ها و فرماندهی ایران در ابتدا از نسل قدیم موشک های بالستیک استفاده کردند تا سامانه های پدافند هوایی اسرائیل را امتحان کنند. سپس در مرحله بعد از موشک های پیشرفته‌تر مثل سجیل، فتاح و خیبر استفاده کردند. این موشک‌ها اسرائیل را غافلگیر کردند، زیرا فراصوت بودند و کلاهک‌های خوشه‌ای داشتند و قدرت کلاهک های ویرانگر آن بیش از یک و نیم تن بود. این مسئله اسرائیل را غافلگیر کرد و آنها چنین پیشرفتی در صنعت موشکی ایران را انتظار نداشتند و پیش بینی نمی کردند. از این رو بیشتر این موشک ها به اهداف خود رسیدند.

به عنوان نمونه موشک های ایران به مؤسسه تاریخی «وایزمن» که از مهمترین مراکز فناوری در جهان است، رسید و آن را ویران کرد. موشک های ایران همچنین به اتاق های عملیات ارتش اسرائیل و مؤسسه های نظامی و اطلاعاتی آن رسید. مورد دیگری که باعث غافلگیری اسرائیلی ها شد، این است که آنها چهار سامانه پدافند هوایی بسیار پیشرفته دارند.

نخست، سامانه موشکی بسیار پیشرفته «تاد» آمریکا، دوم سامانه موشکی حیتس (پیکان)، سوم سامانه گنبد آهنین و چهارم سامانه فلاخن داوود. همه این چهار سامانه پدافند هوایی در ساقط کردن موشک های ایران شکست خوردند. به همین علت، خرابی و ویرانی گسترده و بی سابقه ای در تل آویو ایجاد شد. همچنین حجم تخریب در بئر السبع و مؤسسه های نظامی این شهر گسترده و شدید بود و این خرابی در حیفا هم به بار آمد. فرودگاه «بن گوریون» یا «اللد» در تل آویو هم به صورت کامل بسته شد و این شرایط به هیچ عنوان در ۷۶ سال گذشته یعنی از زمان آغاز اشغالگری اسرائیل در فلسطین اشغالی سابقه نداشته است.

غربی ها و اسرائیل همواره امید به ایجاد آشوب داخلی و شکاف بین مردم ایران و حاکمیت داشتند.در حمله اسرائیل بر عکس این حمله باعث اتحاد داخلی شد. از نگاه شما ریشه های این اتحاد و همچنین شکست امید غربی ها برای آشوب به چه مسائلی بر می گردد؟

برنامه (اسرائیل) بر این اساس بود که ملت ایران به محض سقوط موشک اول، علیه نظام شورش کند. اسرائیل و آمریکا برای انجام اقدامات خرابکارانه داخلی در ایران به خوبی برنامه ریزی کرده بودند. ما شنیدیم که نتانیاهو شهروندان ایرانی را خطاب قرار داد و به آنها گفت: ما دوستان شما هستیم و دشمن ما مشترک است و این دشمن، نظام و رهبر ایران سید علی خامنه ای است. نتانیاهو ادامه داد: ما می خواهیم که شما از این نظام خلاص شوید و ما شما را نجات خواهیم داد و در آینده از شما حمایت خواهیم کرد.

اما این اقدامات تحریک‌آمیز و این برنامه‌ریزی‌ها شکست فاحشی خورد، آن هم به یک علت ساده. زیرا ملت ایران امکان ندارد تجاوز را بپذیرد و با تجاوز اسرائیل همسنگر شود. ملت ایران ملت بزرگی است و میراث عظیمی به درازای ۸ یا ۹ هزار سال دارد. ملت ایران مثل آمریکا نیست که فقط ۳۰۰ سال عمر دارد. آنها ایران را نمی فهمند. آنها عظمت تاریخ ایران و نقش ایران را در تمدن بشریت درک نمی کنند. مشکلی اساسی این است. در نهایت چه اتفاقی افتاد؟ من به مردم ایران درود می فرستم چرا که در کنار رهبری خود ایستادند.

امکان ندارد و محال است که این ملت بزرگ با متجاوز و غاصب و اسرائیلی ها همسنگر شود. ملت ایران، آمریکا و اسرائیل و نتانیاهو را غافلگیر کرد و نشان داد که در سنگر رهبری و انقلاب خود قرار می گیرد. و هر چند ممکن است اختلافاتی با این رهبری و انقلاب داشته باشد، اما غیرممکن است که خیانت کند و مرتکب خیانت بزرگ شود و در کنار دشمنان ایران قرار بگیرد. از این رو بار دیگر به این ملت عظیم که اختلافاتش را کنار گذاشت و در سنگر دولت و رهبری خود ایستاد، درود می فرستم. این مسئله بسیار واضح بود و باعث شوکه شدن اسرائیل و آمریکا شد.

شما به عنوان یک کارشناس مطرح بین المللی چه ارزیابی از برندگان و بازندگان جنگ تحمیلی علیه ایران دارید؟

شکستی در کار نیست. این یک پیروزی بسیار بزرگ برای ایران است. ایران با چه کسی مقابله کرد؟ ایران با آمریکا یعنی بزرگترین ابرقدرت تاریخ مقابله کرد. ایران همچنین با باندهای صهیونیستی مورد حمایت غرب مقابله کرد. ایران پیروز شد چون شکست نخورد و اسرائیل شکست خورد چون پیروز نشد. نتیجه جنگ این است و شوک، لطمه و سیلی بسیار قدرتمندی برای آمریکا و دشمن اسرائیلی به شمار می رود. اکنون تمام معادلات تغییر کرده و ایران تمام معادلات را تغییر داده است.

ارتش و رهبری ایران تمام معادلات را تغییر داده اند چرا که اسرائیل عادت کرده بود که همه جنگ هایش را علیه عرب‌ها تنها در چند ساعت محدود یکسره کند. اما این جنگ ۱۲ روز طول کشید. اسرائیل شکست خورد و از آمریکا خواست برای آتش بس پادرمیانی کند، چرا که نتوانست ادامه دهد و این موشک ها که چند شهر اسرائیل را ویران کرده‌اند، تحمل کند. این اسرائیل بود که درخواست آتش بس کرد نه ایران و کسی که در این جنگ درخواست آتش بس نکرده باشد، پیروز است. ایران به اسرائیل و همچنین آمریکا پاسخ داد و به پایگاه «العدید» این کشور در قطر حمله کرد. همچنین پایگاه های متعدد دیگری وجود دارد که با سرنوشت بسیار ویرانگر و مشابهی مواجه خواهند شد.

از این رو ترامپ به سرعت برای توقف جنگ اقدام و ادعای پیروزی دروغین کرد و مدعی شد که سه مرکز هسته ای ایران را در فردو، اصفهان و نطنز ویران کرده است. اما این مراکز ویران نشده اند و بیش از ۴۰۰ کیلومتر اورانیوم ۶۰ درصد غنی شده ایران همچنان باقی مانده است. و اگر این مراکز واقع ویران شده بودند، ما باید شاهد تشعشعات هسته ای در کل منطقه و نه فقط در ایران می بودیم. این مسئله نشان می دهد که رآکتورهای (تأسیسات) هسته‌ای ایران همچنان باقی مانده و به هیچ عنوان آسیب جدی ندیده اند.

ایران برای نخستین بار در دهه های اخیر توانست به اسرائیل به صورت موثر حمله کند و در بیش از ۱۰ روز نقاط مختلف اسرائیل را هدف قرار داد و حجم خسارت ها برای صهیونیست ها بسیار عجیب بود. آیا این حمله ایران می تواند راه برای برخورد دیگر بازیگران علیه اسرائیل باز کند؟

این یک درس بسیار قدرتمند است که ایران و رهبری و ارتش آن نه فقط به اسرائیل و آمریکا بلکه به همه نیروهای غربی دیگر دادند. ایران به آنها گفت که شما آدرس را اشتباه آمده‌اید. ایران یک قدرت منطقه ای بزرگ است. ایران مثل اسرائیل و کشورهای دیگر موشک و پهپاد را از خارج وارد نمی کند. اسرائیل از این مسئله غافلگیر و متوجه شد که صنعت موشکی ایران بسیار پیشرفته است، چه بسا پیشرفته‌تر از روسیه.

ما دیدیم که روسیه از موشک های ایران در جنگ اوکراین کمک گرفت و موشک ها و پهپادهای ایرانی نقش بزرگی در این جنگ ایفا کردند. هنگامی که موشک ها و پهپادهای ایران برای روسیه ارسال شد، توازن قوا را در جنگ اوکراین به نفع روسیه تغییر داد. به همین ترتیب، چین نیز به خوبی از این موضوع آگاه است. این یکی از مهمترین غافلگیری ها است. من به شخصه امیدوار بودم که روسیه به خوبی جبران کرده و ایران را به موشک های سامانه پدافند هوایی اس ۴۰۰ مجهز کند.

من نمی دانم چرا روسیه این خدمت را به ایران نکرد و پاسخ خوبی های ایران را نداد و در این موضوع اظهار نظر قطعی نمی کنم و بدون شک برادران‌مان در ایران جواب آن را به خوبی می دانند. نتیجه این جنگ یک غافلگیری بسیار قوی نه فقط برای اسرائیل و آمریکا بلکه برای کل جهان بود.

من معتقدم اسرائیل و آمریکا برای دور بعدی جنگ محاسبات جدیدی خواهند کرد و به تصور من آماده سازی ها برای دور دوم جنگ در جریان است. ایران به هیچ عنوان در مذاکرات با آمریکا کوتاه نیامد. هدف این مذاکرات این بود که ایران از تمام چیزها به نفع ترامپ کوتاه بیاید به این امید که برنامه هسته ای ایران را کاملاً نابود کند. آمریکا و اسرائیل خواهان اجرای نمونه لیبی در ایران بودند. یعنی اینکه ایران نه فقط به نابودی تأسیسات هسته ای رضایت دهد بلکه آن را به آمریکا تحویل دهد و این مطلقاً اتفاق نخواهد افتاد. ایران در مذاکرات امتیاز نداد و در تقابل استقامت کرد و در آن پیروز شد.

جناب عطوان در روزهای اخیر تحلیل هایی از سوی برخی کارشناسان ایرانی مطرح می شود؛ برخی معتقد هستند در چند روز آینده اسرائیل دوباره به ایران حمله خواهد کرد برخی نیز معتقدند اسرائیل چنین چیزی اتفاق نمیفتد فعلاً اسرائیل در فکر حمله به ایران نیست. نظر شما چیست؟

مسئله واضح است. اسرائیل شکست خورد و نتانیاهو در وضع فاجعه‌باری است. همانطور که گفتم نتانیاهو مدعی پیروزی تاریخی شد، ولی به هیچ عنوان آن را تکرار نکرد و نگفت که این پیروزی تاریخی چگونه بوده است. برادران عرب در فلسطین اشغالی برای من نقل کردند که حجم خرابی ها غیر عادی است و موشک های ایران، آسمان خراش هایی را در قلب تل آویو ویران کرده اند. همچنین ساختمان های ۱۸ و ۲۰ طبقه کاملاً تخریب شده اند. موشک های ایران با دقت بسیار بالا به مراکز دولتی و نظامی اسرائیل اصابت کرده و آنها را ویران کرده است.

شهر حیفا به عنوان بزرگترین بندر رژیم اشغالگر هم متروک و تعطیل شده است. نکته سوم این است که اکنون بیش از دو میلیون اسرائیلی از فلسطین اشغالی فرار کرده اند. هر یک از آنها ۲۰ هزار دلار به قایق های کوچک پرداخت کرده اند تا آنها را به قبرس برساند. قبرس مملو از اسرائیلی هاست و صدها هزار اسرائیلی در قبرس هستند.

شمار دیگری از آنها به طابا (شهری در سینای مصر) پناه برده و از آنجا به فرودگاه شرم الشیخ رفته و فلسطین اشغالی را ترک کرده اند و این از نشانه های شکست است. به نظر من به علت این شکست بزرگ و این فروپاشی و مهاجرت معکوس، اسرائیل به کلی نا امید شده است.

اسرائیل ابهت پوشالی خود را از دست داده و ارتش آن دیگر قویترین ارتش منطقه نیست. با توجه به این عوامل، من معتقدم که اسرائیلِ شکست خورده بار دیگر برای تکرار حمله همراه با آمریکا برنامه ریزی می کند. چه بسا که حمله جدید به ایران در صدر جدول کاری نتانیاهو در سفر هفته آینده به آمریکا قرار داشته باشد.

این یک واقعیت است. نتانیاهو اکنون شکست خورده است. اسرائیلی ها نیز او را بازخواست می کنند و به او می گویند: این پیروزی کجاست؟ تو خانه ما را ویران و ما را نابود کردی و ابهت‌مان را شکستی.

آنها می گویند دیگر امنیت، ثبات و اقتصاد در اسرائیل وجود ندارد. این جنگ برای اسرائیل روزانه بیش از نیم میلیارد دلار هزینه داشته است. همچنین تسلیحات اسرائیل به پایان رسیده است و باید منتظر ارسال موشک های جدیدی از آمریکا باشد.

این در حالی است که ایران موشک هایش را خودش و با مواد ایرانی و با استفاده از ذهن های قدرتمند ایرانی می سازد. برنامه هسته ای ایران هم همچنان پابرجاست و گزارش های محرمانه سرویس های اطلاعاتی آمریکا تأیید کرده اند که خسارت ها به تأسیسات هسته ای ایران اندک بوده است

و ایران تمام توان هسته ای خود را در عرض چند ماه اندک بازیابی خواهد کرد.

به نظر می رسد که اسرائیل بعد از غزه، لبنان، سوریه و ایران، حمله به دیگر کشورهای مطرح جهان اسلام را در برنامه خود داشته باشد. ارزیابی شما چیست؟ آیا اسرائیل به سراغ دیگر کشورهای منطقه نیز خواهد رفت؟

ایران با این استقامت از کل منطقه عربی محافظت کرد. ایران با این استقامت و شکست تجاوز اسرائیل و پاسخ قدرتمند به آن، برای کشورهای متعددی مصونیت ایجاد کرد. نگاه کنید که اسرائیل از آمریکا طلب کمک کرد، این در حالی است که ایران مطلقاً از کسی درخواست کمک نکرد. ایران به تنهایی مسئولیت را به عهده گرفت. ایران از روسیه هیچ گونه حمایت و سلاحی درخواست نکرد.

ایران از چین هم که متحدش است، هیچ حمایت، موشک و سلاحی نخواست. ایران حتی از گروه های مقاومت در فلسطین اشغالی یا لبنان و یمن و حتی حشد شعبی در عراق نخواست که وارد این جنگ شوند. بلکه به آنها گفت من به تنهایی وارد این جنگ می شوم و در آن پیروز خواهم شد و نقطه تمایز این استقامت و دفاع از خودِ ایران نیز در همین است. نکته دیگری که می خواهم بر آن تأکید کنم این است که ایران و رهبری آن، اوج باهوشی و ذکاوت از خود نشان دادند آنگاه که صبر پیشه کردند تا اسرائیل طرف متجاوز لقب بگیرد و اسرائیل در این دام گرفتار و مرتکب تجاوز شد و این برنامه ریزی بسیار زیرکانه بود.

اکنون اسرائیل مسئولیت تجاوز را به عهده دارد و ایران باید از آمریکا و اسرائیل درخواست غرامت کند. ایران باید به آمریکا و اسرائیل یادآوری کند که صدام حسین تا الان هم در حال پرداخت غرامت به کویت است چرا که به این کشور تجاوز کرد.

همچنین صدام میلیاردها دلار به اسرائیل پرداخت کرد چون به آن حمله موشکی کرده بود. لیبی نیز که به سرنگون کردن هواپیمای آمریکایی «لاکربی» متهم شد، بیش از سه میلیارد دلار به خانواده های سرنشینان این هواپیما پرداخت کرد.

این نشان می دهد که ایران حق کامل دارد درخواست غرامت کند. همچنین اسرائیل به علت ادعای هولوکاست بیش از ۱۵۰ میلیارد دلار از آلمان دریافت کرده و این عدد رو به افزایش است و باج خواهی اسرائیل در این خصوص غیرعادی است. این سه نمونه نشان می دهد که ایران مورد تجاوز قرار گرفته و صاحب حق است و آنگونه که گفتم این بیانگر ذکاوت ایران است.

ایران اکنون از همبستگی کل دنیا برخوردار است، زیرا اسرائیل متجاوز است و مرتکب جنگ نسل کشی در غزه، لبنان و یمن شده است. اگر دور دوم تجاوز هم آغاز شود، ایران از آن استقبال می کند چون آمادگی دارد و موشک ها و پهپادها، مردان جنگاور و مغز متفکرها هم وجود دارند. این یک واقعیت است.

و اینکه آیا اسرائیل به کشورهای دیگر حمله می کند، معتقدم اسرائیل پس از تحمل این شکست در مقابل ایران، چه بسا قبل از هر تجاوز جدید هزار بار در محاسبات خود تجدیدنظر می کند. اما کشورهای دیگر باید در سنگر ایران قرار بگیرند. من می گویم که مصر نیز هدف است زیرا در روزهای اخیر کانال های ائتلاف و تماس با ایران را باز کرده است. مصر همچنین با طرح اسرائیل برای کوچاندن اجباری دو و نیم میلیون ساکن غزه مخالفت کرد.

مصر همچنین با درخواست ترامپ در تماس با السیسی برای دخالت در جنگ یمن و بمباران آن در کنار آمریکا مخالفت کرد و به همین علت ترامپ مجبور شد که آتش بس را بپذیرد و تمام حملاتش را به برادران انصارالله در یمن متوقف کند و در جنگ و تسلیم کردن ملت بزرگ یمن شکست خورد.

جناب عطوان از اینکه وقتتان را در اختیار ما قرار داد تا نظراتتان را در اختیار مخاطبان ایرانی قرار دهیم سپاسگزارم

من هم تشکر میکنم؛ ایران مورد تجاوز قرار گرفت چرا که در کنار ملت های مظلوم عرب بود و از ملت مظلوم فلسطین حمایت کرد. ایران از مقاومت فلسطین حمایت کامل کرد و به همین علت مورد تجاوز قرار گرفت. اگر ایران مثل برخی کشورهای عربی روابط خود را با اسرائیل عادی سازی می کرد، شرایط متفاوت بود. اما ایران و انقلاب اسلامی به ارزش ها و اصول عربی، اسلامی، انسانی و اخلاقی پایبند ماند و به همین علت از احترام در سراسر جهان برخوردار است.

از شما تشکر می کنم. والله که ملت فلسطین از این موضع شما قدردانی می کند. والله که ملت های عربی و امت اسلامی این موضع ایران و مقابله با دشمن این امت و انسانیت یعنی اسرائیل را ارزشمند می دانند.