به گزارش سلامت نیوز به نقل از financialexpress، شاید برای شما هم پیش آمده باشد: احساس سنگینی شکم، نفخ بی‌دلیل یا رفت‌وآمد مکرر به دستشویی. معمولاً این اتفاق‌ها را به غذای شب گذشته یا استرس روزمره ربط می‌دهیم، اما شاید این نشانه‌ها در واقع پیامی فوری از سمت روده‌ی شما باشند.
سلامت روده فقط به گوارش مربوط نیست؛ از سطح انرژی گرفته تا وضعیت پوست و خلق‌وخو، همه تحت تأثیر حال خوب یا بد روده هستند. به همین دلیل است که امروزه بسیاری از متخصصان روده را «مغز دوم» بدن می‌دانند.
چطور بفهمیم وقت توجه جدی به روده‌مان رسیده؟
دکتر شوبهام واتسیا، فوق تخصص گوارش و کبد در بیمارستان فورتیس دهلی،پنج نشانه کلیدی را برای ما توضیح دهد که نشان می‌دهند روده‌تان نیاز به رسیدگی فوری دارد و چرا نباید این هشدارها را نادیده بگیرید:
۱. نفخ و گاز مکرر
احساس نفخ بعد از یک وعده غذایی سنگین طبیعی است. اما اگر بیشتر روزهای هفته دچار نفخ هستید، این می‌تواند یک هشدار جدی از سوی روده‌تان باشد.
دکتر واتسیا می گوید: «نفخ مکرر می‌تواند نشانه التهاب روده، عدم تحمل غذایی یا حتی رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک باشد.»
بیماری‌هایی مثل SIBO (رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک)، IBS (سندرم روده تحریک‌پذیر) یا کمبود آنزیم‌های گوارشی از جمله دلایل احتمالی هستند. اگر دائماً به سراغ دمنوش یا آنتی‌اسید می‌روید و فایده‌ای ندارد، وقت انجام آزمایشاتی مانند تست تنفسی یا آنالیز مدفوع است.
۲. تغییرات در الگوی اجابت مزاج
رفتار روده‌ای‌تان یکی از شفاف‌ترین آینه‌های سلامت روده شماست. اگر روزانه یک تا دو بار دفع منظم و شکل‌دار دارید، وضعیتتان خوب است.
اما: به گفته دکتر واتسیا :«یبوست، اسهال، وجود مخاط یا غذای هضم‌نشده در مدفوع نشان می‌دهند که تعادل باکتری‌های روده به‌هم خورده است.»
بیماری‌هایی مانند کرون، کولیت اولسراتیو یا سلیاک اغلب اولین نشانه‌های خود را در تغییرات مدفوع نشان می‌دهند. دکتر واتسیا هشدار می‌دهد که استفاده خودسرانه از ملین‌ها یا داروهای ضد اسهال فقط نشانه‌ها را می‌پوشاند، نه اینکه مشکل را حل کند.
۳. خستگی ذهنی (مه‌ذهنی) و بی‌انرژی بودن
احساس خستگی یا کندذهنی حتی پس از خواب کافی؟ ممکن است روده‌تان عامل اصلی باشد.
دکتر واتسیا معتقد است: «وقتی دیواره روده ملتهب یا نشت‌دار (leaky gut) می‌شود، سموم وارد جریان خون شده و باعث التهاب مزمن و خفیف می‌شوند.»
این وضعیت می‌تواند به کاهش تمرکز، نوسانات خلقی و احساس "گیجی ذهنی" منجر شود. اگر هم‌زمان با مشکلات گوارشی، خستگی و بی‌حالی دارید، بهتر است سطح ویتامین B12، آهن و منیزیم خود را بررسی کنید.
۴. مشکلات پوستی مانند آکنه، روزاسه یا اگزما
اگر مدت‌هاست که انواع محصولات پوستی را امتحان کرده‌اید ولی نتیجه‌ای نگرفته‌اید، شاید مشکل اصلی روی پوست شما نباشد، بلکه در روده‌تان باشد.
دکتر واتسیا می گوید: «رابطه‌ای مستقیم به نام محور روده–پوست وجود دارد. اختلال در میکروبیوم روده می‌تواند باعث شعله‌ور شدن بیماری‌های پوستی شود.»
رژیم‌های غذایی التهاب‌زا، فلور نامتعادل روده یا حساسیت‌های پنهان غذایی از دلایل این موضوع هستند. اصلاح سلامت روده می‌تواند بهبود قابل‌توجهی در پوست ایجاد کند.
۵. نوسانات وزن و ولع شدید به خوراکی‌ها
افزایش یا کاهش وزن بی‌دلیل دارید؟ یا ناگهان شدیداً هوس شیرینی و شکر می‌کنید؟ شاید پای باکتری‌های روده‌تان در میان باشد!
دکتر واتسیا ادامه می دهد: «برخی باکتری‌ها از قند تغذیه می‌کنند و حتی می‌توانند شما را وادار به هوس خوردن قند کنند!»
در عین حال، روده ناسالم ممکن است منجر به سوءجذب مواد مغذی یا مقاومت به انسولین شود که هر دو روی وزن تاثیرگذارند. اگر بدون تغییر در رژیم غذایی، وزن شما به‌طور ناگهانی بالا یا پایین می‌رود، نیاز به بررسی دقیق‌تری دارید.
چه زمانی باید به متخصص گوارش مراجعه کرد؟
علائم گوارشی معمولاً کم‌اهمیت یا گذرا تلقی می‌شوند، اما دکتر واتسیا هشدار می‌دهد که اگر این نشانه‌ها بیش از چند هفته ادامه داشتند و با تغییر سبک زندگی بهتر نشدند، باید حتماً به متخصص مراجعه کرد.
وی ادامه داد: «ما معمولاً آزمایش‌هایی مثل آندوسکوپی، تحلیل میکروبیوم روده یا آنالیز مدفوع را برای یافتن علت اصلی انجام می‌دهیم.»
درمان ممکن است شامل تغییر رژیم غذایی، مصرف پروبیوتیک‌ها، آنزیم‌های گوارشی یا در برخی موارد، داروهای خاص باشد.