به گزارش سلامت نیوز به نقل از مهر،پزشکی هسته‌ای، شاخه‌ای پیشرفته از علوم پزشکی است که کاربرد صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای را در تشخیص و درمان بیماری‌هایی چون سرطان و اختلالات متابولیک به کار می‌گیرد. ایران که تا دهه ۱۳۶۰ هیچ زیرساخت و نیروی تخصصی در این حوزه نداشت، امروز با بیش از ۲۰۰ مرکز فعال و تولید ۹۰ درصد نیاز داخلی، به رتبه اول منطقه در ارائه خدمات پزشکی هسته‌ای دست یافته است.
نجات جان بیماران با پرتوهای بومی
پرتوداروها که ستون اصلی پزشکی هسته‌ای هستند، در ایران با تکیه بر توان بومی و دانش محققان داخلی تولید می‌شوند. از رادیوایزوتوپ پرکاربرد تکنسیم-۹۹m تا ید-۱۳۱ و FDG که به «آچار فرانسه» پزشکی هسته‌ای معروف است، همگی امروز در داخل کشور ساخته می‌شوند و دسترسی بیماران به درمان را سریع‌تر و ارزان‌تر کرده‌اند.
در بازار جهانی، هر نوبت درمان با برخی از این داروها چند هزار دلار هزینه دارد، اما در ایران با کسری از این مبلغ ارائه می‌شود.
صادرات دانش هسته‌ای به ۴۰ کشور
علاوه بر پوشش نیاز داخلی، ایران اکنون پرتوداروهای خود را به حدود ۴۰ کشور صادر می‌کند. این صادرات نه‌تنها موجب ارزآوری برای کشور شده بلکه نقش ایران را در زنجیره تأمین جهانی این داروهای استراتژیک تثبیت کرده است.
شرکت پارس‌ایزوتوپ به‌عنوان مهم‌ترین تولیدکننده این داروها، نقشی کلیدی در حفظ و گسترش این صنعت ایفا می‌کند.
بیماران و مراکزی که زنده ماندند
سالانه بیش از یک میلیون ایرانی برای درمان به مراکز پزشکی هسته‌ای مراجعه می‌کنند؛ بیمارانی که در نبود پرتوداروها، یا باید هزینه‌های سنگین سفر خارجی را متحمل می‌شدند یا از درمان محروم می‌ماندند. از سال ۹۷ که شرکت پارس‌ایزوتوپ تحریم شد، انگیزه برای خودکفایی دوچندان شد و ایران نه‌تنها وابستگی را قطع کرد، بلکه به صادرکننده نیز بدل شد.
تهدیدی خاموش: فرسودگی تجهیزات
در حالی‌که ایران در زمینه تولید داروهای پرتوزا پیشتاز است، تجهیزات پزشکی هسته‌ای در کشور با چالش جدی فرسودگی مواجه‌اند. بیش از ۹۰ درصد دستگاه‌های موجود در مراکز آموزشی و درمانی از رده خارج شده‌اند و نوسازی آنها به یک ضرورت فوری تبدیل شده است.
در کشورهای پیشرفته، عمر مفید این تجهیزات حداکثر ۵ سال است، اما در ایران برخی مراکز با دستگاه‌هایی کار می‌کنند که عمر مفید آنها سال‌هاست تمام شده.
انرژی هسته‌ای؛ موتور محرک پیشرفت پزشکی
دستاوردهای چشمگیر ایران در پزشکی هسته‌ای، بدون توسعه فناوری هسته‌ای ممکن نبود. غنی‌سازی، تولید ایزوتوپ‌های حیاتی، و تربیت نیروی انسانی، همگی وابسته به فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای‌اند. اگر این زیرساخت‌ها آسیب ببینند، میلیون‌ها ایرانی از خدمات درمانی حیاتی محروم خواهند شد.
پزشکی هسته‌ای ایران یک موفقیت فناورانه، انسانی و راهبردی است. موفقیتی که نه‌تنها جان بیماران را نجات داده، بلکه جایگاه علمی و بین‌المللی ایران را نیز ارتقا داده است. اما برای تداوم این مسیر، دولت باید فوراً برای نوسازی تجهیزات فرسوده و حمایت از این بخش استراتژیک وارد عمل شود.