نگاهی به خودروهای مونتاژ شده در ایران
اقتصاد ایران: عصر خودرو- صنعت خودرو ایران روزهای پر افت و خیز بسیاری را در طول دوران چشیده است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش پایگاه خبری «عصر خودرو»، از جمله تحریم‌های ظالمانه که همواره همانند دردی ماندگار بر روی بدنه این صنعت مهم، بوده است، اما روزهای خوش و ماندگار مونتاژ خودروهای روز دنیا در ایران، جزو آن خاطرات به یاد ماندنی است. در ادامه مروری بر مشخصات سه خودرو مونتاژ شده در کشورمان کردهایم.
1- نیسان ماکسیما – پارس خودرو
نیسان ماکسیما سدانی که هر جوان و میان‌سال و حتی بزرگسالی در ایران، روزی روزگاری عاشق آن بودند و هستند. سدان بزرگ، قدرتمند، بادوام و از همه مهم‌تر ژاپنی که در طی سال‌های 1381 الی 1391 در ایران و در شرکت پارس خودرو مونتاژ می‌شد. این خودرو در بازارهای جهانی با نام‌های مختلفی همانند : نیسان سِفیرو و ماکسیما تولید و عرضه شد و توانست در بازارهای جهانی بدرخشد. ماکسیما در دوران حضور خود در بازار ایران، با رقبای به نام بسیاری روبه‌رو شد که از جمله آن‌ها می‌توان به : کمری گرند 6 سیلندر، هیوندای آزرا و حتی سیتروئن زانتیا اشاره کرد. این خودرو که جزو خودروهای قدرتمند آن سال‌های بازار به شمار می‌رفت، حتی در ناوگان پلیس هم مورد استفاده قرار می‌گرفت.
دلیل اصلی محبوبیت این سدان محبوب ژاپنی، موتور قدرتمند و سرحال آن بود. پیشرانه 6 سیلندر با حجم 2988 سی‌سی که می‌توانست حداکثر قدرت 200 اسب‌بخار و حداکثر گشتاور 271 نیوتن‌متر را تولید کند. این پیشرانه از سری VQ نیسان است که توانست در آن سال‌ها بیش از ده سال پیاپی، جایزه موتور برتر را از مجله Ward ایالات متحده دریافت کند. از مزایای این موتور می‌توان به استفاده از زنجیر تایم به جای تسمه تایم، قدرت بالا و لرزش کم اشاره کرد. ماکسیما مونتاژ ایران در دو نسخه گیربکس 5 سرعته دستی و 4 سرعته اتوماتیک روانه بازار شد که حقیقتا نمونه دنده‌ای شتاب فوق‌العاده‌ای را به راننده هدیه می‌کند اما نمونه اتوماتیک آن راحتی رانندگی بیشتری خصوصا در شهرهای پرترافیک همانند تهران، برای راننده به ارمغان می‌آورد.
قطعا یکی از مهم‌ترین نکات ضعف ماکسیما، کمبود امکانات ایمنی و رفاهی این خودرو است. از جمله امکانات این سدان مونتاژی می‌توان به : دو کیسه‌هوا (راننده و سرنشین)، سیستم ترمز ABS، تریم پارچه داخل کابین، تنظیم برقی صندلی‌های جلو، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، شیشه بالابر برقی جلو و عقب، تنظیم برقی آینه‌های جانبی و کنترل سیستم صوتی از روی فرمان اشاره کرد. پارس خودرو در سال‌های پایانی تولید ماکسیما، 4 آپشن : کروزکنترل، مالتی مدیا، دوربین و سنسور دنده عقب را به این خودرو اضافه کرد. ناگفته نماند که برخی از امکانات و ویژگی‌های جذاب که از روی این خودرو حذف شدند، قابلیت نصب و فعال‌سازی دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به : حافظه صندلی راننده، پرده عقب برقی، گرمکن صندلی‌های جلو، تریم داخلی چرمی، ساعت کلاسیک روی داشبورد، سیستم صوتی پیشرفته، سانروف، آینه تاشو برقی و ... اشاره کرد.
2- مرسدس بنز E Class W211 – تاپ خودرو
شاید باورش سخت باشد اما در سال‌های نه چندان دور ستاره سه پر و با پرستیژ صنعت خودرو یعنی مرسدس بنز با مدل E کلاس در ایران مونتاژ می‌شد. درست در آن سالی که ایران خودرو مشغول تولید و عرضه پژو 206SD بود، کمی آن طرف‌تر کارکنان خط تولید زیر مجموعه این شرکت یعنی تاپ خودرو، مشغول مونتاژ نسل سوم E class آن هم به صورت SKD بودند. در سال 1385 مرسدس بنز W211 در تهران مونتاژ و در تیپ‌های مختلف به بازار عرضه می‌شد. نمونه‌های تولیدی اغلب E200، E280 و E350 بودند و حتی چند دستگاه نمونه E200 NGT یا همان دوگانه‌سوز هم مونتاژ شد. طبق آمار حدودا 800 دستگاه W211 در کارخانه تاپ خودرو مونتاژ شدند.
قوی‌ترین مرسدس بنز مونتاژی E350 بود. این سدان ژرمنی به پیشرانه 6 سیلندر M272 با حجم دقیق 3498 سی‌سی مجهز بود که توانایی تولید 268 اسب‌بخار قدرت و 350 نیوتن‌متر گشتاور را داشت. نیروی تولیدی موتور از طریق سیستم انتقال قدرت 7 سرعته AT به چرخ‌های عقب منتقل می‌شد. شتاب E350 در شرایط استاندارد و آزمایشگاهی، 6.9 الی 7.1 ثانیه به ثبت می‌رسید که برای آن زمان عدد بسیار مناسبی برای سدان خانوادگی محسوب می‌شد.
8 کیسه‌هوا (راننده، سرنشین، جانبی جلو، جانبی عقب و پردهای)، سیستم کنترل پایداری، سیستم تقسیم کننده نیروی ترمز، سیستم کنترل کشش، سیستم ورود بدون کلید، استارت سر دنده، سقف پانورامیک، دکمه ورود بدون کلید بر روی دستگیره هر 4 در، مالتی مدیا، تنظیم برقی صندلی‌های جلو به همراه حافظه، گرمکن و سردکن صندلی‌های جلو، پرده عقب برقی، چراغ جلو زنون، چراغ‌شور، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، سنسور پارک جلو و عقب، ترمز پارک پدالی، سنسور نور، کروزکنترل و محدودکننده سرعت و کلاستر نیمه دیجیتالی تنها بخشی از ویژگی‌های ایمنی و رفاهی فول‌ترین نمونه مونتاژی E class در ایران بود.
3- سیتروئن زانتیا – سایپا
موتور قدرتمند، قابلیت حرکت بر روی سه چرخ و تنظیم ارتفاع آن هم در خودرو مونتاژی مشخصه‌های یک محصول فرانسوی پرطرفدار یعنی سیتروئن زانتیا است. مهمان فرانسوی در ژانویه 2001 خط تولیدش در کشور مبدا جمع شد و در سال 1380 شمسی پا به خط تولید سایپا گذاشت. تولید زانتیا تا سال 1389 در ایران ادامه داشت و بعد از آن به دلیل ایمنی پایین و نداشتن مقاومت کافی در برابر تصادفات، قطع تولید شد. البته بد نیست بدانید سایپا در آن سال‌ها در اقدامی کاملا خودجوش دست به تولید نمونه فیس لیفت این خودرو با نام زانتیا 2 زد که خداروشکر به جز چند دستگاه، تولید آن ادامه‌دار نبود! طبق شنیده‌ها اسم این خودرو از واژه یونانی Xanthos انتخاب شده که در فرهنگ لغت این کشور به معنی نور است.
سیتروئن زانتیا با دو موتور 1.8 (XU7 jp4 مشابه با پژو پارس ELX) و 2.0 لیتری در ایران مونتاژ شد. یک موتور 4 سیلندر 16 سوپاپ که با کد XU10 شناخته می‌شد، با حجم موتور 1998 سی‌سی توانایی تولید 135 اسب‌بخار قدرت و 180 نیوتن‌متر گشتاور را داشت. گیربکس این خودرو از نوع 5 سرعته دستی بود که نیرو را به چرخ‌های جلو منتقل می‌کرد. این موتور 2000 سی‌سی می‌توانست شتاب 0-100 این خودرو را در 10.3 ثانیه ثبت کند که با توجه به وزن 1264 کیلوگرمی عدد کاملا معقولی محسوب می‌شد.
زانتیا در دوران خودش به تجهیزات مناسب و معقولی مجهز بود که از جمله آن‌ها می‌توان به : سیستم تهویه مطبوع نیمه اتوماتیک، چهار شیشه برقی، کیسه هوا، تنظیم آینه جانبی برقی، سنسور باران، سیستم صوتی CD خور، مه شکن جلو و عقب اشاره کرد. البته مهم‌ترین ویژگی این خودرو همان سیستم تعلیق معروف است که قابلیت تنظیم ارتفاع در چند مرحله را به سرنشینان هدیه می‌کند و از طرفی با توجه به پیشرفته بودن این سیستم در آن سال‌ها، قابلیت تطبیق ارتفاع با وزن سرنشینان هم جزو امکانات جالب توجه این خودرو بود.
البته ناگفته نماند همین سیستم هم معایبی دارد که از جمله آن می‌توان به هزینه نگهداری و سرویس سیستم با روغن LHM و سرویس گوی‌ها اشاره کرد و از همه بدتر اینکه زانتیا دارای یک مخزن روغن برای ذخیره تمامی سیستم‌های فرمان، ترمز و تنظیم ارتفاع است! نکته جالب دیگر در خصوص این لیفت بک پر شتاب اینکه ترمز دستی این خودرو برخلاف بسیاری دیگر از خودروهای بازار بر روی چرخ‌های جلو سوار است!
نویسنده : محمد کمال‌پور