به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایران، تاریکی شب با ریسه چراغانی روشن می‌شود و بوی قهوه لابه لای درختهای پیاده رو می‌پیچد. ماشین‌ها انگار از سفر خسته باشند، یک گوشه میدان، کنار پارکهای شلوغ و گذرگاه‌های پرعابر اتراق می‌کنند و بساطشان را می‌چینند. بعضی‌ها قهوه دارند و کیک، بعضی‌ها کنار قهوه و چای کتاب هم دارند، بعضی‌ها هم غذاهای خیابانی سرو می‌کنند و بوی ساندویچ با قهوه ترکیب لذت‌بخشی می‌سازد. برای همین هم هست که مثل یک وصله به شهر می‌چسبند. بعضی وصله‌ها کار را جمع می‌کنند یعنی برای رفع و رجوع زشتی می‌آیند، اما خودشان به زیبایی تبدیل می‌شوند. این ون کافه‌ها با اینکه وصله‌های زیبایی شهر هستند، اما مثل هر کار و کاسبی شهری، مشکلات خودشان را دارند. مثلاً همین چند روز پیش مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران از وضعیت فعالیت ون کافه‌ها گفت و اینکه دیگر قرار نیست هیچ ون کافه‌ای به خیابان‌های شهر اضافه شود، او حتی از نیروی انتظامی و شهرداری خواست تا به این موضوع ورود کنند و مقابل آن‌هایی که پروانه ندارند، بایستند.
راه‌اندازی کافه سیار نه نیاز به پرداختن رهن و اجاره ملک دارد و نه مالیات و پرداخت فیش‌های برق و آب. به همین دلیل جوانانی که نتوانسته‌اند شغلی ثابت، میانگین درآمد ماهیانه‌ای حتی با تحصیلات بالا پیدا کنند، حالاسعی می‌کنند برای خود شغلی آبرومند حتی در گوشه و کنار شهر راه بیندازند.
چون راه‌اندازی یک کافه با ون خیلی هم سخت نیست. حتی برای راه‌اندازی یک کافه سیار مجبور نیستی، ون بخری، می‌توانی آن را ماهانه اجاره کنی و درآمدزایی داشته باشی. مردم هم با فعالیت ون کافه‌ها که اغلب گردانندگان آنها را دختران و پسران جوان تشکیل می‌دهند، راضی هستند، چرا که حضور آنها باعث تزریق نشاط و پویایی شب‌های این کلانشهر شده است، اما در مقابل برخی مسئولان با این کسب و کار مخالف هستند.
تاریخ مصرف نگاه سلبی گذشته
مهدی اقراریان، رئیس کمیسیون نظارت و حقوقی شورای اسلامی شهر تهران، یکی از موافقان حضور ون کافه‌ها در سطح شهر است. او می‌گوید: «به نظر من بعضی از مسئولان چشم‌ها را روی واقعیت می‌بندند و سعی می‌کنند با برخورد سخت با واقعیات زیر پوست شهر مشکلات را کنترل کنند، برای همین بعضی‌ها فکر می‌کنند با برخورد سلبی می‌توان جلوی مسائل را گرفت. تاریخ مصرف این نگاه گذشته اما هنوز برخی می‌خواهند، شهر این گونه اداره شود.»
اقراریان در ادامه توضیح می‌دهد: «با توجه به تحولات اجتماعی در سطح شهر تهران در عرصه حکمرانی و اداره شهر نمی‌توان نگاه سلبی داشت، بلکه باید نظارت و مدیریت و در عین حال سیاست‌گذاری درست انجام داد. پذیرفتن واقعیت ون کافه‌ها با داشتن مخاطبان خاص، اجتناب ناپذیر است که باید به آن توجه ویژه شود. در این راستا مجموعه شهرداری و شورای شهر باید بدانند که با نگاه ایجابی، نه سلبی مدیریت کنند و از طریق ارائه مجوز و نظارت بر عملکرد، کارها را پیش ببرند. البته چون بحث فروش اغذیه است، موضوع سلامت مردم باید مورد توجه باشد.»
به اعتقاد این عضو شورای شهر تهران، اگر با حضور ون کافه‌ها با شدت برخورد شود، شاهد اثرات منفی زیان‌باری، همچون فعالیت‌های زیرزمینی جوانان و بروز مشاغلی پنهانی خواهیم بود که می‌توانند زمینه ساز روابط ناسالمی هم باشند، چراکه با برخورد با فعالیت‌های آشکار نمی‌توان این دسته از فعالیت‌ها را نادیده گرفت. ون کافه‌ها بخشی از سبک زندگی جدید مردم هستند و نباید با مدیریت سلبی جلوی فعالیت آنها گرفته شود.
پایان فعالیت بی‌مجوزها
برای روشن‌تر شدن موضوع و اینکه آیا فعالیت ون کافه‌ها، محدود یا متوقف می‌شود، از مجتبی اقوامی پناه، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران، سؤال کردیم. به گفته او، در شهر تهران، رقمی معادل ۶۰۰ ون کافه فعال هستند و از این تعداد فقط ۵۰ ون کافه مجوز فعالیت قانونی دارند. با این اوصاف همه ون کافه‌ها باید مجوز دریافت کنند وگرنه جمع‌آوری می‌شوند. اقوامی پناه می‌گوید: «حدود یک ماه است که به مناطق اعلام کردیم، کسانی که از درگاه ملی مجوزها پروانه فعالیت نگرفته‌اند، جمع‌آوری شوند. برای ساماندهی ون کافه‌ها، مجوز شورای شهر هم موجود است، چرا که این نوع فعالیت، نگرانی‌های بهداشتی و ترافیکی به دنبال دارد. در نهایت آن‌هایی که غیرمجاز هستند از مجموعه خارج می‌شوند تا شرایط برای مجوزدارها آسان شود.»
اقوامی پناه با بیان اینکه با هدف ساماندهی و نظم بخشی، برخورد با بی‌مجوزها انجام می‌شود، ادامه می‌دهد: «ما حاضریم به فعالان این حوزه کمک کنیم تا تسهیلات بگیرند. افراد ابتدا باید در درگاه ملی مجوزها ثبت‌نام کنند و حتماً باید مجموعه دانشگاه علوم پزشکی از محل بازدید به عمل آورده و تأییدیه بهداشتی صادر کند. این شغل می‌تواند آلودگی و مسمومیت شهروندان را به دنبال داشته باشد، از این حیث آقای چمران درست می‌گوید. در عین حال اما ما از کارهای خلاقانه حمایت می‌کنیم.»
او به ابعاد دیگر موضوع نیز اشاره می‌کند و در ادامه توضیحات خود می‌گوید: «در موضوع ون کافه‌ها و به صورت کلی، نما و منظر شهر نیز مهم است، برخی از خودروها در اطراف میادین می‌ایستند و ایجاد ترافیک می‌کنند، علاوه بر آن چهره شهر نازیبا می‌شود. به همین دلیل برای فعالیت ون کافه‌ها باید لوکیشن‌ها مشخص باشند و این گونه نباشد که در هر نقطه از شهر بتوان ون کافه داشت. ما همین الان هم در تهران به اندازه کافی مسائل ترافیکی داریم.»
مجوز متری چند؟
نکته دیگری که مطرح می‌شود، هزینه‌ای است که ون کافه‌ها روزانه باید پرداخت کنند، یعنی دریافت مجوز منوط به پرداخت مبالغی است که شهرداری در نظر گرفته است. مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل تهران با تأکید بر اینکه موضوع پروانه دارها در این مبحث مطرح نیست، در پاسخ به این سؤال که حدوداً هزینه تمام شده برای فعالیت ون کافه‌ها چقدر می‌شود، می‌گوید: «این کار، روزانه متری ۲۵ هزار تومان هزینه دارد. به عنوان مثال اگر یک فولکس واگن حدود ۷ متر فضا بگیرد، با ضریب حدود ۱.۷ آن منطقه (قیمت‌ها در مناطق مختلف کمی با یکدیگر متفاوت هستند) روزی ۲۰۰ هزار تومان و در ماه ۶ میلیون تومان باید بپردازد. مدت زمان دریافت پروانه هم بسته به موجود بودن لوکیشن، حدود یک هفته است.»
در موضوع دریافت مجوز اما، شاید از آنجایی که مجوزها فقط ۳ ماه اعتبار دارند، کمتر با اقبال عمومی مواجه شده‌اند. با افزایش مدت زمان اعتبار مجوزها و در کنار آن نظارت‌های دوره‌ای به لحاظ بهداشتی و ایمنی و ارائه تسهیلات به جوانانی که مشتاق فعالیت در این عرصه هستند، بدون شک در بازه زمانی کوتاهی شاهد دریافت مجوز از سوی تعداد زیادی از صاحبان کافه ون‌ها خواهیم بود.