آزادی خرمشهر؛حماسه‌ای که در نبردی نابرابر تاریخی شد
اقتصاد ایران: اراک- آزادی خرمشهر، حماسه‌ای که تاریخ را متحول کرد و رزمندگان دلیر ایرانی با عزم راسخ و نبردی نابرابر، این شهر را از چنگ دشمن آزاد کردند.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: زمانی که تقویم به سوم خرداد می‌رسد، گویا یک تصویر در ذهن همه ما زنده می‌شود، رزمنده‌ای که با چهره‌ای خاک‌آلود، پرچم ایران را مقابل دیوارهای گلوله‌خورده خرمشهر برافراشته است، در سال ۱۳۶۱ بود که خرمشهر بیش از یک سال در اشغال دشمن بود، و کسی باور نمی‌کرد این شهر خون‌بار و مقاوم دوباره به آغوش ایران برگردد، اما شد؛ در عملیاتی که اسمش «بیت‌المقدس» بود، اما مقصدش، خانه‌ای به نام خرمشهر.
این عملیات از دهم اردیبهشت آغاز شد و رزمندگان گام به گام در این مسیر پیش رفتند، نخست خط دشمن در غرب کارون شکسته شد و سپس پل‌های حیاتی خرمشهر را گرفتند.
عراقی‌ها که فکر می‌کردند تا همیشه خرمشهر را نگه می‌دارند، کم‌کم عقب نشستند و در نهایت، روز سوم خرداد، شهر کاملاً آزاد شد و بیش از ۱۹ هزار نفر از ارتش عراق کشته یا اسیر شدند.
صدای شلیک‌ها خوابید، اما اشک مردم و صدای "خرمشهر آزاد شد" تا همیشه در تاریخ ماند.
به دلیل اهمیت این رویداد، سوم خرداد در تقویم رسمی کشور به عنوان «روز مقاومت، ایثار و پیروزی» ثبت شد و هر سال در این روز، یاد شهدا گرامی داشته می‌شود، مستندها منتشر می‌شوند، و نسل‌های بعدی با واقعیتی روبه‌رو می‌شوند که باید آن را بشناسند.
فتح خرمشهر روز مقاومت ایثار و پیروزی
مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و مقاومت استان مرکزی در گفتگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: سوم خرداد فراموش شدنی نیست چرا که بنا بر فرمایشات مقام معظم رهبری، نماد پیروزی حق بر باطل و نماد قدرت الهی است.
سرهنگ غلامرضا کریمی افزود: سوم خرداد روز فتح خرمشهر، در تاریخ اسلامی ایران به عنوان «روز مقاومت ایثار و پیروزی» به ثبت رسیده و سند جاویدی است از شجاعت و ایستادگی ملتی غیور که در سخت‌ترین شرایط زیر بار فشارهای تحریم و تهدید و تهاجم چون کوهی محکم مشق پایداری کرد و با توکل به نصرت الهی و اطاعت از پیر و مراد خود حضرت امام خمینی (ره) یکی از به یاد ماندنی‌ترین قاب‌های تاریخ معاصر را به تصویر کشید و این حماسه بزرگ را رقم زد.
وی با بیان اینکه حماسه‌ای که پس از تحمل ۵۷۸ روز اسارت سرانجام حرمشهر از چنگال ناپاک دشمن تا دندان مسلح و متجاوز بعثی آزاد شد، گفت: به گواهی مورخان در تاریخ دویست ساله اخیر کشورمان، هشت سال دفاع مقدس، تنها نبردی بود که در آن حتی یک وجب از خاک مقدس کشور عزیزمان به اشغال متجاوزان و متخاصمان درنیامد و این مهم به برکت خون پاک بهترین فرزندان این سرزمین است که در کسوت نیروهای مقاومت مردمی، ارتشی، سپاهی و بسیجی از گرانبهاترین دارایی‌شان که همانا جانشان بود گذشتند.
مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس گفت: یوم الله سوم خرداد، نماد پایداری و پیروزی مردم سلحشور ایران اسلامی و الگوی مقاومت و آزادی برای سایر ملل استکبار ستیز و آزادی‌خواه جهان است.
مدیر کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان مرکزی گفت: روز فتح خرمشهر روز بزرگی است چرا که در آن به دشمنان قسم خورده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ثابت شد که در محاسبات و تحلیل‌های خود از شرایط داخلی کشور پس از پیروزی انقلاب اسلامی دچار اشتباهی فاحش شده اند.
سرهنگ کریمی افزود: برداشت و تصور دشمن متجاوز از ضعف و عدم انسجام نیروهای مسلح جمهوری اسلامی کاملاً اشتباه و برخلاف واقعیت بوده است و در حقیقت سوم خرداد پاسخی روشن و متقن است به تمام دشمنانی که امروز نیز چنین برداشت‌ها و تحلیل‌های ناصوابی از وضعیت داخلی و توان رزمی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران دارند.
سوم خرداد؛ نماد اتحاد، غیرت و اراده ملت ایران است
امام جمعه محلات، در گفتگو با خبرنگار مهر به مناسبت سوم خرداد، سالروز آزادسازی خرمشهر، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره شهدا و رزمندگان اسلام اظهار کرد: رزمندگان اسلام با ایمان راسخ، در این روز با فداکاری بی‌نظیر و گذشت از جان خود، توانستند دشمنان بعثی را از خاک میهن عقب برانند و شهر استراتژیک خرمشهر را در عملیات بزرگ بیت‌المقدس، با رمز "یا علی بن ابی‌طالب" آزاد کنند.
حجت الاسلام مهدی ربانی ادامه داد: این عملیات یکی از پیچیده‌ترین و مهم‌ترین عملیات‌های دوران دفاع مقدس بود و دشمن هرگز تصور نمی‌کرد که چنین فتحی امکان‌پذیر باشد؛ چرا که به زعم خود، اطراف خرمشهر را با استحکامات نظامی و موانع متعدد، به منطقه‌ای به‌ظاهر غیرقابل نفوذ تبدیل کرده بود.
وی با بیان اینکه آزادسازی خرمشهر نتیجه اتحاد نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بود، افزود: این عملیات جلوه‌ای از انسجام و همدلی میان سپاه، ارتش، بسیج و نیروهای مردمی بود که به الگویی کم‌نظیر از هماهنگی و مشارکت ملی تبدیل شد و این وحدت، رمز موفقیت بود و همین روحیه جمعی بود که خرمشهر را از چنگال اشغال آزاد کرد.
امام جمعه محلات با اشاره به حضور خود در صحنه‌های نبرد و به‌ویژه در عملیات بیت‌المقدس تصریح کرد: بنده شخصاً در مراحل اول، دوم و سوم این عملیات حضور داشتم و فضای عملیات بسیار پرشور و معنوی بود به طوری که با وجود بارندگی‌های رخ داده در منطقه و سختی‌های طبیعی که مسیر پیشروی به سوی مرز را دشوار کرده بود، رزمندگان با توکل به خدا و اراده‌ای استوار، ابتدا جاده اهواز – خرمشهر را آزاد کرده و سپس با تثبیت مواضع، به سمت مرز پیشروی کردند و دشمن که خود را در برابر چنین عزم راسخی ناتوان می‌دید، مجبور به عقب‌نشینی شد.
وی ادامه داد: به یاد دارم در جریان این عملیات، بسیاری از همشهریان محلاتی ما به شهادت رسیدند و یاد و خاطره آنان همواره در دل‌ها زنده است، هر یک از این شهدا، الگویی از شجاعت، اخلاص و ایمان بودند و شهادت یارانمان نه‌تنها موجب دلسردی دیگر رزمندگان نمی‌شد، بلکه شعله‌ای تازه در جان آنان روشن می‌کرد، به طوری که همه مشتاق شهادت بودند و زمانی یکی از دوستانمان به این مقام نائل می‌شد، دیگران به حال او غبطه می‌خوردند.
حجت‌الاسلام ربانی تصریح کرد: سوم خرداد، فقط یک واقعه تاریخی نیست؛ بلکه روزی است که برای همیشه در حافظه ملی ملت ایران ثبت شده است و این روز، نماد ایستادگی، مقاومت و پیروزی در برابر ظلم و تجاوز است و باید نسل امروز و آینده آن را همواره گرامی داشته و از آن درس وفاداری به وطن و ایثار بیاموزند.
لزوم بازخوانی حماسه آفرینی و رشادت‌های رزمندگان به نسل آتی جامعه
استاد دانشگاه و حوزه در گفتگو با خبرنگار مهر، گفت: بدون تردید عملیات غرورآفرین بیت‌المقدس در سوم خرداد ۱۳۶۱ تمام معادلات دشمن و هیمنه استکبار را در هم شکست و اکنون نیز پس از گذشت بیش از چهار دهه از انقلاب اسلامی، ملت ایران، تحت راهبری‌های حکیمانه رهبر معظم انقلاب اسلامی، همدلی و همبستگی ملی را در مقابله با هجمه‌ها و توطئه‌های دشمنان همانند دوران دفاع مقدس کانون هدف خود قرار داده است.
حجت الاسلام حسین اسماعیلی افزود: به طور حتم بازخوانی حماسه آفرینی و رشادت‌های فرزندان غیور این مرز و بوم همچنین رویداد سرنوشت‌ساز فتح خرمشهر همواره جاودان خواهد ماند که باید این مهم به نسل آتی جامعه منتقل شود.
.وی با بیان اینکه آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد، نماد پیروزی خون بر شمشیر بود، گفت: ایثار و مقاومت مردم و نیروهای مسلح با تبعیت از ولایت فقیه، این موفقیت را رقم زد و کام ملت ایران را شیرین کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه با اشاره به اینکه سوم خرداد نمادی زنده و سربلند در تاریخ و حال و آینده است، بیان کرد: آزادسازی خرمشهر با توکل به خدا و وحدت همه نیروهای نظامی و مردمی رقم خورد و رزمندگان اسلام توانستند قدرت نظامی خود را به رخ دنیا کشانده و در تاریخ ثبت کنند.
اسماعیلی تاکید کرد: نظام مقدس جمهوری اسلامی در طول بیش از ۴۰ سال از عمر انقلاب همواره متکی به قدرت لایزال الهی بوده و به همین سبب است که برتری جمهوری اسلامی در همه عرصه‌ها و مقاطع تاریخ در دنیا خودنمایی می‌کند.
سوم خرداد از زبان مردم؛ روایت حماسه‌ای ماندگار از دل خاطره‌ها
به مناسبت سوم خرداد، سالروز فتح غرورآفرین خرمشهر، خبرنگار مهر با برخی از شهروندان از اقشار گوناگون به گفتگو نشست تا این رخداد ملی را نه تنها از زاویه تاریخ، بلکه از دل تجربه‌های زیستی بازخوانی کنیم؛ روایاتی که نشان می‌دهند سوم خرداد، هنوز زنده است.
زهرا نادری، ۳۶ ساله، معلم تاریخ گفت: فتح خرمشهر صرفاً یک دستاورد نظامی نبود؛ بلکه مظهری از وحدت، ایمان و عزم راسخ مردم ایران بود و در شرایطی که دشمن تا بن‌دندان مسلح با حمایت گسترده قدرت‌های جهانی حمله‌ور شده بود، ملت ایران با تکیه بر معنویت و انسجام ملی، توانست معادلات جنگ را تغییر دهد و این روز، در حافظه تاریخی ملت ایران، به عنوان نماد مقاومت باقی خواهد ماند.
امیرحسین رضاپور، ۱۶ ساله، دانش‌آموز اظهار کرد: پدربزرگم در جریان عملیات بیت‌المقدس به شهادت رسید و هرچند او را ندیده‌ام، اما خانواده ما همواره به ایثار او افتخار می‌کند. و باید خبر داد نسل جدید و تمام ایرانیان با وجود تفاوت‌های ظاهری، در یک نقطه اشتراک داریم و آن وطنمان ایران است که در برابر منافع ملی و خاک ایران، هیچ اختلافی میان نسل‌ها نیست، خرمشهر برای من یعنی افتخار، یعنی ادامه راه شهیدان و تمام ایثار نیروهای رزمنده در دوران دفاع مقدس.
رضا اکبری، ۶۴ ساله، رزمنده دوران دفاع مقدس گفت: در عملیات آزادسازی خرمشهر حضور داشتم و آن روزها پر از خطر بود اما انگیزه بالای بچه‌ها برای دفاع از وطن، ترس را بی‌معنا کرده بود و خرمشهر با خون شهیدان آزاد شد؛ شهری که نامش با غیرت، ایثار و مقاومت گره خورده است و اکنون خرمشهر نه تنها یک شهر، بلکه سمبل یک ملت است.
وی با اشاره به روزهای مقاومت در دفاع مقدس ادامه داد: فضای جبهه بسیار معنوی بود و تمام رزمندگان دارای روحیه بالا و انگیزه الهی بودند، دفاع از وطن فقط یک وظیفه ملی نبود بلکه امر واجب در دین اسلام بود و تمام افراد با هدف دفاع از جان و مال و ناموس کشور ایران اسلامی به جبهه آمده بودند و ذره‌ای ترس از دشمن بعثی و ادوات جنگی آن‌ها نداشتند.
اکبری ادامه داد: در آن روزها با وجودی که دشمن از حمایت بسیاری از کشورها برخوردار بود و از انواع روش‌های غیر انسانی از جمله گازهای شیمیایی استفاده می‌کرد اما با پیروزی خرمشهر به جهان ثابت شد که تجهیزات جنگی در برابر نیروی ایمان هیچ فایده ندارد و قدرت خداوند بالاتر از تمام قدرت‌ها است.
سارا محمدی، ۲۹ ساله، فعال رسانه‌ای و فرهنگی گفت: در حوزه رسانه و فرهنگ، سوم خرداد جایگاهی ویژه دارد و این روز، تبلور غرور ملی است و روایت خرمشهر نباید در قاب تاریخ متوقف شود؛ رسانه‌ها موظفند این پیام را به نسل امروز منتقل کنند که امنیت و استقلال، ثمره‌ی خون بهترین فرزندان این سرزمین است.
علی وائلی، ۵۰ ساله، راننده تاکسی و از اهالی خرمشهر گفت: ۸ ساله بودم که خرمشهر آزاد شد، شادی مردم آن روز فراموش‌نشدنی است و صدای شادی، نذر و چراغانی در محله‌ها پیچیده بود و سوم خرداد برای من یادآور غرور ملی و وحدت مردمی است که حتی کودک هشت‌ساله هم آن را حس می‌کرد و هنوز هم با اینکه بیست سال است در استان مرکزی ساکن هستم با هربار شنیدن نام خرمشهر و مقاومت مردم آن‌جا احساس غرور دارم.
نسترن کرمی، ۲۲ ساله گفت: با اینکه دوران جنگ را ندیده‌ایم، اما روایت آن را شنیده‌ایم و فتح خرمشهر نشان داد که ملت ایران در بزنگاه‌های تاریخی، با وحدت و فداکاری می‌تواند بر هر تهدیدی غلبه کند و سوم خرداد برای نسل من، نماد آگاهی و مسئولیت‌پذیری در قبال سرنوشت کشور است.
محمدرضا توکلی، ۴۳ ساله، معلم گفت: از منظر تحلیلی، سوم خرداد نقطه‌ی عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق محسوب می‌شود زیرا این رخداد، موجب تقویت روحیه ملی و تغییر معادلات سیاسی و نظامی شد و مدارس و دانشگاه‌ها وظیفه دارند این حماسه را به زبان علمی و فرهنگی برای جوانان و نوجوانان که زمان جنگ را ندیده‌اند، تبیین کنند.
زهرا حسینی، ۷۵ ساله، مادر شهید گفت: فرزندم در جبهه شهید شد و آن روزها ۱۹ ساله بود، اما با اراده‌ای بزرگ رفت و برنگشت و امروز هم که سال‌ها گذشته، وقتی سوم خرداد و یا هفته دفاع مقدس فرا می‌رسد، قاب عکسش را می‌گیرم و به او می‌گویم: ما خانواده‌های شهدا افتخار می‌کنیم که فرزندانمان در راه حفظ ایران جان دادند.
آزادسازی خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال
آزادسازی خرمشهر یکی از مهم‌ترین اهداف عملیات «الی بیت‌المقدس» در دوره جنگ ایران و عراق بود که پس از ۵۷۸ روز اشغال در روز سوم خرداد سال ۱۳۶۱ خورشیدی صورت پذیرفت.
این پیروزی به لحاظ نظامی، نقطه عطفی در تاریخ جنگ ایران و عراق شناخته شده و از این روز به عنوان نمادی از پیروزی، مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن یاد می‌شود.
آزادی خرمشهر انعکاس جهانی داشت و شورای عالی انقلاب فرهنگی، سوم خرداد را به عنوان روز مقاومت، ایثار و پیروزی در تقویم رسمی ایران نامگذاری کرده است.