ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

برترین‌ها: شب گذشته ناپل منفجر شد، قهرمانی ناپولی در سری‌ آ، فراتر از یک موفقیت ورزشی، بازتابی عمیق از هویت شهری و فرهنگی ناپل بود؛ شهری که سال‌هاست در حاشیه‌نشینی اقتصادی و اجتماعی، خود را نه فقط با فوتبال، که با اسطوره‌ای به نام مارادونا تعریف کرده است. آنها فوتبال را نه به‌مثابه سرگرمی، بلکه ابزار بقا و بازتعریف عزت نفس جمعی می‌دانند.

سکوتی که پیش‌درآمد فوران بود

پیش از شروع بازی، حال‌وهوای ناپل بیشتر به سکوتی پرتنش شبیه بود تا شور یک جشن قریب‌الوقوع. خیابان‌ها با پرچم‌ها و تصاویر بازیکنان تزئین شده بودند، اما چهره‌ها حاکی از احتیاط بود؛ انگار مردم، خاطرات ناکامی‌های پیشین را فراموش نکرده‌اند. همان‌طور که یکی از رانندگان تاکسی در گفت‌وگویی توصیف کرده: «ما مثل وزوو هستیم؛ خاموش، اما آماده‌ی فوران.»

در کافه‌ها و محله‌های مرکزی شهر، گفت‌وگوها حول محور یک جمله می‌چرخید: «می‌بریم؟» برخی با اطمینان می‌گفتند بله، برخی دیگر ترجیح می‌دادند هیجان خود را سرکوب کنند. این احتیاط احساسی، بخشی از شخصیت جمعی شهری است که همیشه برای اثبات خود جنگیده، اما همزمان، عادت به سرکوب امید در برابر واقعیت داشته است.

شادی نرمال؛ وقتی خیابان جای استادیوم می‌شود

در بسیاری از جوامع توسعه‌یافته، تجربه‌ی تماشای فوتبال صرفاً محدود به نتیجه‌ی بازی نیست؛ بخشی از زندگی شهری و اجتماعی‌ست. آنچه شب قهرمانی ناپولی در خیابان‌های ناپل دیدیم، نمونه‌ای کم‌نظیر از یک «تجربه‌ی نرمال» بود. این تجربه، برخلاف آنچه گاهی در رسانه‌ها از شادی‌های مردم جنوب ایتالیا به‌عنوان «اغراق‌آمیز» یا «احساسی» یاد می‌شود، دقیقاً همان چیزی‌ست که شهروندان جوامع مدرن نیز دارند: حق زیستن در لحظه‌هایی که شور، هیجان و مشارکت جمعی در بالاترین حد ممکن‌اند.

برای رقابت‌های حساس و بزرگ، مثل قهرمانی ناپولی، تجربه‌ی مشترک تماشا با دیگران، بخشی جدایی‌ناپذیر از لذت ماجراست. یا باید در استادیوم بود، یا دقیقاً مثل دیشب، در کف خیابان‌های شهر، کنار دیگر هواداران. حضور فیزیکی در چنین موقعیتی، تبدیل به نوعی آیین جمعی می‌شود؛ جایی که تنهایی از بین می‌رود، و شادی، معنایی عمومی و چندلایه پیدا می‌کند.

این نوع از مشارکت جمعی در لحظات ورزشی، یکی از نشانه‌های سلامت اجتماعی‌ست. مردمی که می‌توانند در امنیت، آرامش و با هم، شادی کنند؛ یعنی در شهری زندگی می‌کنند که اجازه‌ی تجربه‌ی زندگی نرمال را به آن‌ها می‌دهد. اینکه خیابان به جای محل تنش، محل جشن می‌شود؛ اینکه هیجان کنترل‌نشده به خشونت بدل نمی‌شود، بلکه به همدلی منتهی می‌شود؛ همه این‌ها نشانه‌هایی از «ظرفیت شادی جمعی» یک جامعه است.

ناپل فقط قهرمان فوتبال نشد؛ یک بار دیگر به خودش و جهان نشان داد که هنوز می‌تواند در چارچوب شادی‌های نرمال، تجربه‌های استثنایی بسازد.

مارادونا؛ اسطوره‌ای که هنوز از دیوارهای ناپل نگاه می‌کند

ناپولی قهرمان سری‌آ شد، اما در ناپل، هر پیروزی ورزشی، تنها یک اتفاق فوتبالی نیست. وقتی تیم آبی‌پوش جنوب ایتالیا جام را بالای سر برد، نامی که بیش از همه تکرار شد، نه نام مربی یا کاپیتان، که مارادونا بود؛ مردی که هنوز در ذهن ناپلی‌ها زنده است، حتی اگر امروز در میان آن‌ها حضور فیزیکی نداشته باشد.

مارادونا برای ناپل تنها یک بازیکن نبود؛ او نجات‌دهنده‌ای بود که عزت را به شهری برگرداند که از سوی شمال صنعتی ایتالیا، اغلب با تمسخر یا تحقیر نگریسته می‌شد. با او، ناپولی نه‌تنها قهرمان شد، بلکه برای نخستین بار در تاریخ، خود را به عنوان یک قطب واقعی در فوتبال ایتالیا مطرح کرد. دیه‌گو، با تمام جنجال‌ها، زخم‌ها و درخشش‌هایش، آینه‌ای شد از ناپل دهه 80 میلادی.

در شب قهرمانی، تصویر مارادونا دوباره به نماد اصلی جشن بدل شد. در شعارها، پرچم‌ها، پیراهن‌ها، نقاشی‌های دیواری و حتی قاب گوشی‌های مردم، او حضور داشت. آنچه ناپلی‌ها می‌دانند و دیگران گاهی فراموش می‌کنند این است که قهرمانی ناپولی بدون اشاره به مارادونا، ناتمام است.

او بخشی از بافت عاطفی این شهر است. نسلی که دیه‌گو را ندیده، همچنان او را باور دارد، همان‌طور که نسل‌های قبلی با او زندگی کردند. و حالا، با بازگشت جام به ناپل، همه چیز دوباره به نقطه‌ی آغاز برگشته است: به آن روزها که مارادونا، فوتبال را در ناپل به یک اتفاق مبارک بدل کرد، اسطوره‌ای که هنوز سایه‌ سنگین و باشکوهش بر سر این شهر است.

کاربران چه گفتند؟

عادل نوشت: یه نقاشی‌دیواری توی ناپل از دیگو مارادونا وجود داره که روی صورتِ نقاشی پنجره‌ای وجود داره. این پنجره فقط زمانی باز میشه که ناپولی قهرمان سری آ بشه. این پنجره سال‌ ۱۹۸۷ باز شد و به احترام ال‌دیه‌گو وقتی آرژانتین قهرمان جام جهانی قطر شد هم باز شد و بعد سال ۲۰۲۲ و حالا امشب مجدد.

رایان: برای رقابت‌های حساس و جذاب ورزشی، یا باید رفت استادیوم یا اینجوری کف میدون شهر، با همون حجم از هیجان و لذت دیدش. به این میگن تجربیات نرمال، شادی‌های نرمال و زندگی نرمال.

و حسین: ناپولی قهرمان سری‌آ ایتالیا شد. و هر چیزی درباره‌ی ناپل، درباره ال‌دیگو‌ هم هست. امشب نام مارادونا دوباره هزاران بار تکرار شد.