ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

مجید افشاری کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به موضوع فشار افزایی در پارس جنوبی گفت: پارس جنوبی نقش اصلی را در تأمین گاز کشور دارد و بیش از ۷۰ درصد گاز مصرفی ایران از همین میدان تأمین می‌شود. این مخزن، مشترک با قطر است و در فاز نخست توسعه، عمدتاً به دلیل فشار طبیعی زیاد، برداشت گاز بدون نیاز به کمپرسور یا تجهیزات خاص فشارافزایی انجام می‌شد. اما طبق مدل‌های شبیه‌سازی و تجربیات جهانی، پس از حدود بیست سال تولید مستمر، فشار مخزن کاهش یافته و این روند به طور چشم‌گیری سرعت می‌گیرد. اگر کاری برای فشارافزایی نکنیم، هم حجم برداشت سالانه ایران کاهش می‌یابد، هم افت فشار در چاه‌ها باعث می‌شود گاز زیادی در مخزن باقی بماند که برداشت آن بسیار دشوار یا حتی غیرممکن می‌شود.

وی ادامه داد: در نبود فشارافزایی، ما با اُفت طبیعی تولید روبه‌رو خواهیم شد. تخمین‌ها از اُفت تولید ۱۰ تا ۱۵ درصدی سالانه طی پنج سال آینده حکایت دارد. این یعنی نه تنها برای پاسخگویی به نیاز داخل دچار مشکل می‌شویم، بلکه مجبور خواهیم بود برای حفظ صادرات، مصرف صنایع یا حتی سهم بازار داخلی را محدود کنیم. از طرف دیگر کشور قطر، با سرمایه‌گذاری گسترده‌ای که از همین حالا برای فشارافزایی آغاز کرده، می‌تواند بخش بیشتری از ذخایر مشترک را برداشت کند و سهم ما کاهش یابد.

افشاری تصریح کرد: اولین نکته سرمایه‌گذاری بالای این پروژه‌هاست؛ ساخت و نصب کمپرسورهای عظیم، احداث خطوط انتقال جدید و تغییرات اساسی در چاه‌ها و تأسیسات سرچاهی نیازمند هزینه‌های هنگفت و فناوری پیشرفته است. متأسفانه تحریم‌ها کار را سخت می‌کند، زیرا بسیاری از تجهیزات کلیدی باید وارداتی باشد یا با همکاری شرکت‌های بین‌المللی ساخته شود. دوم، این پروژه‌ها زمان‌بر و پیچیده‌اند، به‌ویژه آنکه تقریباً تمام تأسیسات در حال سرویس و تولید هستند و توقف عملیات ممکن نیست. بنابراین باید با برنامه‌ریزی دقیق، پروژه‌ها مرحله به مرحله اجرا شوند تا خللی در تولید نباشد.

این کارشناس حوزه انرژی ادامه داد: تأخیر بیشتر یعنی اُفت بیشتر تولید و عقب‌ماندن از رقیب منطقه‌ای. زمانی که مخزن فشارش پایین بیاید، بازیابی آن بسیار گران و دشوار خواهد شد. مهم‌تر اینکه کشور برای عبور از زمستان‌های آینده به گاز بیشتر نیاز دارد—فراموش نکنیم که ناترازی گاز همین حالا هم گریبان صنایع و مصرف‌کنندگان را گرفته است. اجرای پروژه فشارافزایی شاید پرهزینه و پیچیده باشد، اما منفعت ملی تأمین انرژی پایدار و کسب درآمد از صادرات را تضمین می‌کند.

افشاری خاطرنشان کرد: اولین راهکار حمایت جدی دولت برای تأمین مالی و رفع موانع وارادات تجهیزات است. دوم، جذب و شریک‌کردن شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی برای بومی‌سازی بخشی از فناوری مورد نیاز. سوم، برنامه‌ریزی دقیق و اجرای گام‌به‌گام پروژه در اولویت‌بندی فازهای پرریسک‌تر میدان. اگر همکاری داخلی و پشتیبانی از پیمانکاران ایرانی جدی گرفته شود، حتی با وجود محدودیت‌های خارجی می‌توان بخش‌هایی از پروژه را پیش برد.

وی اظهار کرد: آینده گازی کشور در گرو فشارافزایی به موقع پارس جنوبی است؛ هر تأخیر، زیان مستقیم بر اقتصاد و امنیت انرژی ما خواهد گذاشت.