ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، رسانه دولتی The Paper چین به بهانه اولین سفر خارجی ترامپ پس از تصدی دوباره سمت ریاست جمهوری آمریکا و انتخاب مجدد عربستان سعودی به‌عنوان اولین مقصد خود همانند سال 2017، یادداشتی تحلیلی منتشر کرد.

در ابتدای این یادداشت آمده است: ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، از 13 تا 16 مه ( 23تا 26 اردیبهشت) به عربستان سعودی، قطر و امارات سفر می‌کند؛ در واقع این سفر نخستین بازدید واقعی خارجی ترامپ پس از بازگشت به کاخ سفید و یکی از مهم‌ترین دیدارهای خارجی او در دوره دوم ریاست‌جمهوری‌اش محسوب می‌شود. 

این رسانه درباره اهمیت سفر به عربستان برای دولت ترامپ می‌افزاید: انتخاب عربستان به عنوان نخستین مقصد سفر خارجی، همانند سفر نخست او در سال 2017، اهمیت راهبردی منطقه خلیج فارس برای ایالات متحده را نشان می‌دهد. نماینده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه اخیراً تصریح کرده است که اهمیت منطقه خلیج فارس ممکن است از اروپا نیز بیشتر باشد.

رسانه چینی همچنین به تغییرات حساس در روابط میان اسرائیل و امریکا اشره میکند: نکته قابل‌توجه این است که برخلاف سفر 2017، ترامپ این‌بار از اسرائیل، مهم‌ترین متحد آمریکا در منطقه، بازدید نمی‌کند. این موضوع در کنار توافق اخیر آمریکا با یمنی‌ها بدون اطلاع اسرائیل، گفت‌وگوهای جاری واشنگتن با ایران و احتمال اعلام به رسمیت شناختن کشور فلسطین، حکایت از تغییرات حساس در روابط آمریکا و اسرائیل دارد.

این مقاله خاطرنشان می‌کند: با این حال، چه تأکید ترامپ بر اهمیت خلیج فارس و چه تغییر در روابط با اسرائیل، همگی بازتابی از ماهیت عمل‌گرایانه و سودمحور سیاست خارجی ترامپ هستند. سیاست‌های خاورمیانه‌ای آمریکا به طور فزاینده‌ای دچار سردرگمی است و سفر اخیر ترامپ نمایانگر تشدید تضادهای ساختاری بین عقب‌نشینی راهبردی آمریکا از خاورمیانه و تلاش برای حفظ سلطه آن در منطقه است.

سفری تکراری برای کسب درآمد

به گفته این رسانه، ترامپ در هر دو دوره ریاست‌جمهوری خود عربستان و دیگر کشورهای عربی خلیج فارس را به عنوان نخستین مقاصد خارجی انتخاب کرده است. این اقدام، تلفیقی است از قدرت مالی این کشورها و وابستگی امنیتی آن‌ها به آمریکا، با گرایش سودمحور سیاست ترامپ. در شرایط رکود جهانی و ضعف سرمایه‌گذاری، سرمایه‌های خلیج فارس برای ترامپ وسوسه‌برانگیز هستند.

لازم به ذکر است، در سفر سال 2017 ترامپ به عربستان سعودی، آمریکا بیش از 300 میلیارد دلار سفارش تسلیحاتی از عربستان دریافت کرده بود. این رسانه یاد‌آور شد: در دوره اول او (ترامپ)، کشورهای عربی خلیج فارس به ماشین‌های پول‌سازی برای آمریکا تبدیل شدند و حتی ایران از آن‌ها به عنوان«گاو شیرده» نام برد. این‌بار نیز ترامپ به همان هدف قبلی بازمی‌گردد.

پیش از این سفر، عربستان پیشنهاد سرمایه‌گذاری 600 میلیارد دلاری در آمریکا طی چهار سال آینده را مطرح کرده و ترامپ خواستار رساندن این رقم به یک تریلیون دلار شده است. امارات نیز اعلام کرده طی ده سال آینده قصد دارد 1.4 تریلیون دلار در حوزه‌هایی چون هوش مصنوعی، انرژی، نیمه‌رساناها و تولید در آمریکا سرمایه‌گذاری کند.

جذب سرمایه‌گذاری از صندوق‌های حاکمیتی کشورهای خلیج فارس به ترامپ کمک می‌کند تا دستاوردهای سیاست «اول آمریکا» را به رأی‌دهندگان نشان دهد. در همین راستا، بسیاری از مدیران شرکت‌های بزرگ نیز ترامپ را در این سفر همراهی کرده‌اند. هوش مصنوعی به‌ویژه در مورد جذب سرمایه بیشتر کشورهای عربی در شرکت‌های فناوری آمریکایی و دسترسی آن‌ها به فناوری‌های پیشرفته مانند نیمه‌رساناها، یکی از محورهای اصلی این گفت‌وگوهاست.

علاوه بر این، فروش تسلیحات و قراردادهای هواپیمایی همچنان از محورهای مهم درآمدزایی هستند. وزارت خارجه آمریکا اخیراً فروش 3.5 میلیارد دلاری تسلیحات به عربستان را تأیید کرده است و ترامپ قرار است طی سفر خود یک قرارداد تسلیحاتی بیش از 100 میلیارد دلاری را نیز اعلام کند. خرید جنگنده F-35 توسط عربستان نیز از موضوعات مورد توجه است.

در بخش هوانوردی، شرکت قطرایرویز، غول صنعت سفرهای هوایی در حال آماده‌سازی سفارش خرید حدود 100 هواپیمای پهن‌پیکر بوئینگ است و امارات نیز به دنبال خرید هواپیماهای بوئینگ سری 777X است. همچنین شرکت ریاض ایر در حال بررسی خرید 50 هواپیمای پهن‌پیکر و سفارش ده‌ها موتور هواپیمای جنرال الکتریک است.

رسانه چینی با اشاره به هدیه جنجالی اخیر فطر به ترامپ افزود: اما نکته قابل‌توجه‌تر، هدیه‌ای بی‌سابقه از سوی خاندان سلطنتی قطر یعنی یک فروند بوئینگ 747-8  است که به عنوان "هواپیمای شماره یک" برای ترامپ بازسازی خواهد شد و حتی پس از پایان دوران ریاست‌جمهوری‌اش نیز در اختیار او قرار خواهد گرفت. این مسئله با واکنش‌هایی درباره تضاد منافع و نقض اخلاق و قوانین همراه شده است.

رسانه چینی با اشاره به موارد مورد توافق احتمالی میان امریکا و کشورهای منطقه تأکید کرد: کشورهای خلیج فارس به دلیل توان مالی، بازار بزرگ و وابستگی امنیتی به آمریکا، فرصت‌هایی کلان برای فروش تسلیحات، جذب سرمایه و توسعه فناوری برای آمریکا فراهم می‌کنند. ترامپ نیز با رویکردی بی‌پرده از این فرصت‌ها برای سود شخصی و خانوادگی بهره می‌برد؛ امری که در میان روسای جمهور آمریکا کم‌سابقه است.

ناکامی سیاسی در سایه دستاوردهای اقتصادی

این یادداشت در ادامه به بررسی دستاوردهای سیاسی این سفر پرداخته و هشدار می‌دهد: با وجود سودهای اقتصادی کوتاه‌مدت، ترامپ در زمینه سیاست، امنیت و دیپلماسی دستاورد چندانی نخواهد داشت. آمریکا مدت‌هاست از خاورمیانه عقب‌نشینی کرده و تمرکز خود را بر رقابت با قدرت‌های بزرگ گذاشته است. تلاش‌های دولت‌های ترامپ و بایدن برای فشار بر کشورهای منطقه و جلوگیری از همکاری آن‌ها با چین و روسیه نیز توفیق چندانی نداشته است.

«واقعیت این است که کشورهای خاورمیانه به‌طور فزاینده‌ای مستقل شده‌اند و رویکردی متوازن در روابط خارجی اتخاذ کرده‌اند. این کشورها هم با غرب و هم با قدرت‌هایی چون چین، روسیه، هند و کشورهای جنوب جهانی همکاری دارند. آن‌ها دیگر بازیگرانی منفعل نیستند، بلکه نقش‌آفرینانی فعال در منطقه‌ای چندقطبی و رقابتی هستند.»

در پایان این مقاله با اشاره به افزایش اختلافات میان آمریکا و متحدانش بر سر مسئله فلسطین یادآور شد: کشورهای عربی در نشست قاهره با قاطعیت با طرح‌های غیرمسئولانه ترامپ برای غزه مخالفت کردند. عربستان نیز اعلام کرده که بدون پیشرفت واقعی در تشکیل کشور فلسطین، روابطش با اسرائیل عادی نخواهد شد.

از سوی دیگر، سردی روابط اخیر ترامپ با اسرائیل، دور زدن آن در توافق با حوثی‌ها، و مذاکرات جداگانه با ایران، همگی نشان‌دهنده تنش در روابط سنتی آمریکا و اسرائیل هستند.

«در نتیجه، هرچند سفر ترامپ پرزرق‌وبرق است و در ظاهر دستاوردهای مالی فراوانی خواهد داشت، اما نمی‌تواند روند کلی افول هژمونی آمریکا در خاورمیانه و افزایش استقلال راهبردی کشورهای منطقه را تغییر دهد.»

انتهای پیام/