شاعر اردبیلی: شهرت‌طلبی آسیبی جدی برای شعرای جوان امروزی است
اقتصاد ایران: اردبیل ـ شاعر پیشکسوت اردبیلی گفت: متأسفانه شعرای جوان امروزی به جای آموختن دقیق ادبیات سرودن شعر به دنبال شهرت‌طلبی و نام‌آوری هستند که این می‌تواند آسیب جدی برای آنان باشد.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر گروه استان‌ها سیما میرقاسمی: شعر یکی از والاترین جلوه‌های هنری و فرهنگی در هر جامعه‌ای است که با قدرت تخیل، احساس و زبان، می‌تواند پل ارتباطی میان فرد و جمع، گذشته و حال، رؤیا و واقعیت باشد. شعر با واژگانی محدود، جهانی گسترده می‌سازد و در لحظاتی کوتاه، تجربه‌ای عمیق از زندگی، عشق، رنج، شادی یا اعتراض را به مخاطب منتقل می‌کند. در بسیاری از فرهنگ‌ها، شعر نه‌تنها وسیله‌ای برای بیان احساسات شخصی، بلکه ابزاری برای انتقال خرد جمعی، ارزش‌های اخلاقی و باورهای فرهنگی است.
جایگاه شعر در جامعه به نقش آن در بیداری فکری و فرهنگی مردم نیز بازمی‌گردد. شاعران، با زبان استعاره و ایهام، می‌توانند به نقد قدرت، آشکار ساختن نابرابری‌ها و ترویج امید و مقاومت بپردازند. از این رو، شعر تنها یک هنر فردی نیست، بلکه بخشی از حافظه جمعی و هویت فرهنگی یک ملت است؛ چیزی که می‌تواند همزمان دل‌ها را نرم کند و ذهن‌ها را بیدار.
«پرونده نشستی با اهل قلم» این فرصت را مهیا کرده است که نویسندگان و شعرا ضمن بیان مشکلات برای پیدا کردن راه حل‌های مناسب، آثار و افکار خود را نیز بیشتر از گذشته به مخاطبان معرفی کنند. در همین راستا گفتگو کردیم با «کاظم نظری بقا».
«نظری بقا» یکی از شعرای پیشکسوت استان اردبیل است که در سال ۱۳۴۸ در اردبیل متولد شد. وی که از شاعران پرکار و نوگرای معاصر است علاوه بر شعر نو در شعر کلاسیک نیز طبع آزمایی کرده و می‌کند.
نظری بقا به غزل توجهی خاص دارد و زبان نو و بدیع او در اشعار کلاسیک نیز متجلی است. این شاعر پیشکسوت به زبان مادری «ترکی آذری» نیز توجهی ویژه دارد و علاوه بر قالب‌های سنتی، اشعاری نیمایی در زبان ترکی سروده است که در نوع خود ابتکاری است.
کیفیت در عرصه ادبیات مهم‌تر از کمیت است
کاظم نظری بقا در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آینده ادبیات اردبیل را چطور می‌بینید اظهار کرد: با پیشرفت‌هایی که در حوزه‌های مختلف ادبیات در ژانرهای گوناگون وجود دارد آینده‌ای روشن پیش روی ادبیات اردبیل خواهد بود.
این شاعر پیشکسوت اردبیلی تعداد شعرا را موفقیت در این مسیر نمی‌داند و می‌گوید: ا برای رسیدن به این آینده خوب تنها حضور و تربیت شاعران و نویسندگان جوان کافی نیست، بلکه مداومت، تلاش و پیگیری در این راه می‌تواند ما را به آینده‌ای درخشان امیدوار کند چرا که همیشه در عرصه ادبیات کیفیت مهم‌تر از کمیت است.
وضعیت فعلی شعر استان اردبیل مطلوب نیست!
نظری بقا با مناسب خواندن شرایط فعالیت در حوزه شعر استان اردبیل گفت: در حال حاضر جوانان با ذوق، تلاشگر، فرهیخته و باسواد بسیار هستند و مجالس و محافل شعری مختلفی در روند توسعه شعرای اردبیل فعالیت می‌کنند. از این رو به نظرم وضعیت فعلی شعر استان اردبیل، وضعیت مناسبی است، اما مطلوب نیست.! نباید فریب برخی تبلیغات معنی‌دار را خورد و بایستی برای رشد و توسعه فردی هرچه بیشتر از جان مایه گذاشت.
وی در خصوص نقش شعرای پیشکسوت در تربیت شاعران جوان اظهار کرد: شعرای پیشکسوت نقشی بسیار کلیدی در حمایت از نسل جوان شعر دارند. آن‌ها با تجربه، دانش، و شناخت عمیقی که از زبان، تاریخ ادبیات و فرم‌های شعری دارند، می‌توانند همچون راهنما و معلم، مسیر رشد شاعران جوان را روشن کنند. با ارائه نقدهای دلسوزانه و حرفه‌ای، پیشکسوتان می‌توانند به جوان‌ها کمک کنند تا استعدادهای خود را بهتر بشناسند، اشتباهات‌شان را اصلاح کنند و به زبان و سبک مستقل خود دست یابند.
تعامل میان نسل‌ها در ادبیات به تداوم پویایی فرهنگی جامعه کمک می‌کند
نظری بقا ادامه داد: از سوی دیگر، حضور شاعرهای باتجربه در کنار جوان‌ها در نشست‌ها، کارگاه‌ها و انجمن‌های ادبی، نوعی اعتبار و انگیزه به نسل جدید می‌بخشد. آن‌ها می‌توانند با معرفی شاعران جوان به محافل ادبی، داوری آثارشان در جشنواره‌ها، یا حتی همراهی در انتشار آثار، بستر دیده شدن و رشد آن‌ها را فراهم کنند. در واقع، تعامل میان نسل‌ها در ادبیات نه‌تنها به انتقال دانش منجر می‌شود، بلکه به تداوم پویایی فرهنگی جامعه کمک می‌کند.
شهرت طلبی آسیبی برای شعرای جوان امروزی است
وی با اشاره به سوال خبرنگار مهر در رابطه با بزرگترین آسیبی که شعرای جوان را تهدید می‌کند خاطرنشان کرد: شاید مهم‌ترین آسیب این باشد که به جای آموختن و یادگیری درست و دقیق، دنبال شهرت و نام آوری هستند. به ویژه در فضای مجازی که این امکان به راحتی فراهم شده است. تقلید صرف هم، راهی به دهی نمی‌برد، اگرچه برای مدتی می‌تواند در ابتدای راه مؤثر باشد. خواستن ادبیات پایدار و ماندگار، برابر است با دست کشیدن از بسیاری از تفریحات و لذایذ زندگی و این برای خیلی‌ها واقعاً امکان‌پذیر نیست، این است که تلفات شاعری و نویسندگی همیشه بیشتر است.
شعرای جوان معمولاً با آسیب‌هایی روبه‌رو هستند که می‌تواند رشد هنری و روانی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد. یکی از مهم‌ترین آسیب‌ها، نداشتن فضای حمایتی مناسب برای رشد و ارائه آثارشان است. بی‌توجهی رسانه‌ها، و ضعف در ساختار آموزش رسمی ادبیات، باعث می‌شود این شاعران در سکوت و انزوا بمانند یا دلسرد شوند. همچنین نبود نقد سازنده و حرفه‌ای، باعث می‌شود یا دچار غرور کاذب شوند یا خود را بی‌استعداد بپندارند.
از سوی دیگر، فشارهای اجتماعی و اقتصادی نیز نقش پررنگی در آسیب‌پذیری شاعران جوان دارند. تأمین معیشت، عدم امنیت شغلی و نبود حمایت مالی برای چاپ آثار باعث می‌شود بسیاری از آن‌ها به تدریج از مسیر شاعری فاصله بگیرند. تقلید کورکورانه از سبک‌های روز، گرایش به شعارزدگی یا سطحی‌نویسی به‌خاطر جذب مخاطب در فضای مجازی، و همچنین نبود هویت مستقل شعری نیز از دیگر آسیب‌های جدی این نسل است که می‌تواند مانع شکوفایی استعدادهای واقعی شود.
شاعر نباید از مسائل روز غافل باشد
وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر که پرسید «چه پیشنهادی برای شاعران در زمینه ادبیات دارید؟» گفت: طبیعی است که خواندن، مطالعه عمیق، مستمر و توجه به تمامی ژانرهای ادبی و نوگرایی و حضور در مجامع ادبی و خواندن آثاری که در حوزه نقد ادبی منتشر می‌شوند راهکار مناسبی برای پیشرفت است.
او معتقد است که خوانش رمان و کتاب‌هایی در حوزه فلسفه دید شعرا را وسعت و دنیای واژگانشان را توسعه می‌دهد. شاعر نباید از مسائل روز و جریانات پیرامون خود غافل باشد.
امسال ۲ مجموعه شعر در دست چاپ دارم
استاد نظری بقا در پایان با اشاره به آثار جدیدشان گفت: آخرین کتاب‌های منتشر شده ام به ۲ یا ۳ سال پیش بر می‌گردد. کتاب‌های شعر «حذف»، «قفس» و کتاب شعر «گنجشک‌کشی» و نیز مجموعه شعر سپید با نام «مرثیه‌ای برای درخت آلبالو» و گزیده غزل‌های ترکی با نام «گؤزلرین گونشه آخیر» از آخرین آثار چاپ شده هست.
وی با بیان اینکه امسال ۲ مجموعه شعر دارای مجوز در دست چاپ دارم افزود: یکی از آن‌ها مجموعه اشعار فارسی است که شامل جلد اول در ۲ مجلد می‌شود و حدود ۷۵۰ صفحه است. این کتاب حاوی اشعار ۹ مجموعه شعر منتشر شده من به زبان فارسی است. کتاب دیگر در دست انتشار با عنوان «تنهالیغیم داریخیر» نام دارد که مشتمل است بر شعرهای آزاد به زبان ترکی.
به گزارش خبرنگار مهر، زبان شعر توانایی ایجاد گفت‌وگو میان نسل‌ها، اقشار و فرهنگ‌های مختلف را دارد. با استفاده از عناصر فرهنگی بومی، باورهای تاریخی و زبان احساسی، شعر می‌تواند درک متقابل را افزایش دهد و حس همبستگی اجتماعی را تقویت کند. بنابراین، اگرچه شعر ممکن است در نگاه اول هنری فردی و ذهنی به نظر برسد، اما در لایه‌های عمیق‌تر خود می‌تواند ابزاری قدرتمند برای پاسخ‌گویی به نیازهای اجتماعی و فرهنگی یک جامعه باشد.