ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری تسنیم، انتخاب «کریم سعید» به عنوان رئیس جدید بانک مرکزی لبنان پس از انتخاب «ژنرال جوزف عون» به‌عنوان رئیس‌جمهور لبنان، و همچنین «نواف سلام» به‌عنوان نخست وزیر، موجب شد تحلیل‌گران سیاسی نسبت به دخالت آمریکا و عربستان سعودی در امور لبنان واکنش نشان دهند. بسیاری این انتصاب را نتیجه فشارهای آمریکایی-سعودی دانستند و حتی برخی از رسانه‌ها آن را بخشی از تلاش آمریکا برای توقف حمایت نظام بانکی از حزب‌الله لبنان تلقی کردند.

به‌عنوان نمونه، خبرگزاری «رویترز» در گزارشی حدود یک ماه پیش اعلام کرده بود که سفارت آمریکا در بیروت، با همکاری برخی نهادها، در حال بررسی انتخاب رئیس جدید بانک مرکزی لبنان بوده است. این خبرگزاری به نقل از سه منبع لبنانی مطلع، یک دیپلمات غربی و یک مقام سابق دولت ترامپ گزارش داده بود که مسئولان آمریکایی با تعدادی از کاندیداها در واشنگتن یا در سفارت آمریکا در بیروت دیدار کرده‌اند و محور این گفتگوها مقابله با تأمین مالی حزب‌الله از طریق شبکه بانکی لبنان بوده است.

این رویکرد نشان‌‌دهنده تأثیر مستقیم ایالات متحده بر انتخاب کریم سعید است. روزنامه «الاخبار» لبنان طی گزارشی نوشته بود که جوزف عون، رئیس‌جمهور لبنان نیز چندین بار بر گزینه کریم سعید تأکید کرده و پیش از جلسه هیئت وزیران، از نواف سلام خواسته است که این نامزد در جلسه رأی بیاورد. فشارهای وارد شده از سوی ریاست جمهوری لبنان در این زمینه از سوی تحلیل‌گران به نوعی ناشی از سیاست اجبار و مداخلات خارجی تلقی شده است.

از سوی دیگر، فرانسه از گزینه‌ای دیگر به نام «سمیر عساف» حمایت کرده بود. عساف، یکی از صاحبان کسب‌وکار و سرمایه‌گذاران برجسته لبنانی محسوب می‌شود. با این حال، کریم سعید از حمایت آمریکا و همچنین بخشی از جریان‌های داخلی برخوردار بود و در نهایت برای این سمت انتخاب شد.

 کریم سعید، تکنوکرات تحت حمایت غرب

کریم سعید، اقتصاددان برجسته‌ای است که در کارنامه حرفه‌ای خود سابقه همکاری با «صندوق بین‌المللی پول» و مدیریت بخش خاورمیانه را دارد. او همچنین برادر «فارِس سعید»، یکی از سیاستمداران برجسته مسیحیان مارونی، است. منابع آگاه اعلام کرده‌اند جنبش امل و حزب‌الله لبنان با این انتخاب موافقت ضمنی کرده‌اند، البته مشروط بر اینکه سیاست‌های مالی جدید به نفع قشر محروم جامعه باشد.

شبکه خبری «المنار» که وابسته به حزب‌الله لبنان است، در تاریخ چهارم آوریل طی گزارشی انتصاب سعید را بخشی از تلاش‌های دولت لبنان برای پاسخ به فشارهای بین‌المللی عنوان کرد. همچنین پایگاه خبری «العهد» نیز نوشت کریم سعید چهره‌ای تکنوکرات است و تحت حمایت ضمنی فرانسه و آمریکا قرار دارد. با این وجود، چالش بزرگ کریم سعید، مقابله با اعمال نفوذ سیاسی در بانک مرکزی لبنان خواهد بود.

این چالش در حالی مطرح شده است که روزنامه الاخبار لبنان، در شماره 29 مارس نوشت که موفقیت کریم سعید در بازگرداندن اعتماد به سیستم بانکی لبنان مشروط به این است که جریان‌های سیاسی اجازه دهند او به‌صورت مستقل عمل کند.

 میراث پر چالش ریاض سلامه برای مدیریت بانک مرکزی لبنان

پیش از کریم سعید، «ریاض سلامه» به‌عنوان رئیس بانک مرکزی لبنان بیش از 30 سال در این سمت فعالیت داشت. او یکی از مهره‌های مهم آمریکا و عربستان سعودی محسوب می‌شد و همواره سیاست‌های کشورهای غربی و صندوق بین‌المللی پول را در لبنان اجرایی می‌کرد. با این حال، سلامه در نهایت به اتهام پول‌شویی، کلاهبرداری و اختلاس دستگیر شد و رسیدگی به پرونده وی همچنان ادامه دارد.

درست است که در دوران مدیریت ریاض سلامه بیش از دو دهه ارزش لیره لبنان در برابر دلار آمریکایی ثابت بود، اما عملکرد وی نقطه آغاز بحران اقتصادی و مالی لبنان به شمار می‌رود.

در اکتبر 2019، دولت لبنان اعلام کرد قادر به پرداخت سود وام‌های بین‌المللی نیست. همین موضوع باعث شد کشورهای غربی و صندوق بین‌المللی پول فشارهای مالی شدیدی به لبنان وارد کنند و در کنار این فشارها، عدم حمایت ریاض سلامه از سیاست‌های دولت، کاهش شدید ارزش لیره لبنانی، ورشکستگی بانک‌ها، محدودیت برداشت سپرده‌های مردم و افت قابل توجه قدرت خرید را در پی داشت و از جمله نتایج این بحران بود.

تا به امروز، لبنان با بیش از 100 میلیارد دلار بدهی، یکی از بدهکارترین کشورهای جهان محسوب می‌شود. خسارات ناشی از جنگ اخیر با اسرائیل نیز وضعیت اقتصادی این کشور را پیچیده‌تر کرده است؛ به‌گونه‌ای که بانک جهانی تخمین زده است برای بازسازی لبنان، حداقل 11 میلیارد دلار سرمایه نیاز است.

انتخاب کریم سعید به‌عنوان رئیس جدید بانک مرکزی لبنان، با وجود دخالت‌های خارجی، فقط تغییری در چهره افراد بوده است و به نظر نمی‌رسد سیاست‌های خصمانه آمریکا علیه مقاومت و مردم لبنان متوقف شود. با این حال، عملکرد این اقتصاددان برجسته، بستگی به میزان استقلال او از جریان‌های سیاسی و همچنین توان مقابله با فشارهای خارجی خواهد داشت.

نویسنده: محمدحسین امیدی، کارشناس مسائل لبنان

انتهای پیام/