ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بقیع نه تنها یک آرامستان، بلکه مخزن گران‌بهای تاریخ صدر اسلام و گواهی زنده بر جایگاه والای اهل بیت پیامبر اکرم (ص) و دیگر شخصیت‌های شاخص اسلامی است. در این مکان تاریخی، قبور چهار تن از امامان معصوم شیعه، یعنی امام حسن بن علی علیهماالسلام، امام زین‌العابدین علی بن الحسین علیهماالسلام، امام محمد بن علی بن الحسین علیهم‌السلام و امام جعفر بن محمد الصادق علیهماالسلام، قرار دارد.

علاوه بر این، آرامگاه شماری از همسران، دختران، فرزندان، عمه‌ها، اصحاب و تابعین پیامبر گرامی اسلام (ص) و سلم نیز در این گورستان واقع شده است؛ چنان‌که شمار شخصیت‌های مدفون در آن به حدود ده هزار نفر از برجستگان تاریخ اسلام می‌رسد.

نماد مظلومیت تاریخی اهل بیت (ع)

با وجود چنین جایگاه والایی، بقیع همواره با غربت و مظلومیت همراه بوده است. زائرانی که به مدینه مشرف می‌شوند، با نخستین نگاه به این گورستان، اندوهی عمیق سراسر وجودشان را فرا گرفته، اشک در دیدگانشان حلقه می‌زند و بی‌اختیار سر بر دیوار گذاشته، در سوگ مظلومیت اهل بیت پیامبر (ص) می‌گریند.

این اشک‌ها تنها نشانه‌ای از حزن نیست، بلکه در دل هر قطره، حسرت و خشم آگاهانه‌ای نهفته است؛ خشم از رفتارهای ناروا با خاندان پیامبر (ص) و نیز بی‌مهری نسبت به افتخارات اسلامی. بسیاری از حاجیان در دل فریاد می‌زنند که چرا با میراث گرانقدر رسول‌الله (ص) چنین برخورد می‌شود؟

در حالی‌که ملت‌ها در سراسر جهان با احترام و شکوه از نمادهای ملی و تاریخی خویش پاسداری می‌کنند و حتی برای سربازان گمنامشان یادبودهایی باشکوه برپا می‌دارند، در بقیع حتی یک سنگ ساده نیز بر مزار این بزرگان قرار داده نمی‌شود. حاجی که مدینه را ترک می‌کند، گویی بار سنگینی از غم بر دوش می‌کشد، و با بازگشت به دیار خود، مظلومیت اهل بیت علیهم‌السلام را بازگو کرده و آن را نسل به نسل منتقل می‌کند؛ با امید به روزی که این تاریکی پایان یافته و بقیع به مرکزی برای شناساندن و ترویج فرهنگ اهل بیت علیهم‌السلام و یاران صدیق پیامبر اسلام (ص) تبدیل شود.

پیشینه تاریخی بقیع

پیشینه تاریخی بقیع به دوران پیش از ظهور اسلام برمی‌گردد. با این حال، اسناد تاریخی به‌صورت دقیق، زمان آغاز دفن اموات در این مکان را روشن نمی‌سازند.

منابع تاریخی گواهی می‌دهند که پیش از هجرت پیامبر اسلام به مدینه، مردم این شهر مردگان خود را در گورستان‌هایی چون «بنی‌حرام» و «بنی‌سالم» یا گاه در خانه‌هایشان دفن می‌کردند. اما پس از هجرت، بقیع به‌عنوان نخستین گورستان اسلامی شناخته شد و با دفن شمار بسیاری از صحابه، تابعین و خاندان پیامبر (ص)، اهمیت زیادی پیدا کرد. در نتیجه، آرامستان‌های پیشین متروک شده و از میان رفتند.

بر اساس روایات اسلامی پیامبر اسلام (ص) به فرمان الهی، در کنار این قبرستان حاضر می‌شد، به اهل قبور درود می‌فرستاد و برای آنان طلب آمرزش می‌کرد. نام «بقیع الغرقد» برگرفته از درختی خاردار به نام «غرقد» است که در آن مکان می‌روییده و گرچه دیگر آن درخت وجود ندارد، اما نام آن در تاریخ ماندگار شده است. برخی منابع نیز بر این باورند که «بقیع غرقد» به زمینی اطلاق می‌شود که پوشیده از نوعی درخت بلند توت بوده است.

تحولات بقیع در سال‌های اخیر

تا حدود یک قرن پیش، بقیع فاقد دیوار و حصار بود؛ اما امروزه با دیواری بلند محصور شده است. زائران از تمامی فرق اسلامی، پس از زیارت حرم پیامبر اعظم (ص) ، به این مکان آمده و اهل بیت علیهم‌السلام و دیگر بزرگان مدفون در آن را زیارت می‌کنند.

در گذشته مزار امامان معصوم و شماری از دیگر چهره‌های برجسته مدفون در بقیع، گنبد و سایبان داشتند اما با یورش وهابیان، این بناها تخریب شد.

در حال حاضر این قبرستان محیطی خاکی و بی‌سقف دارد و تنها برخی از قبور، با سنگ‌چین‌هایی مشخص شده و از سایر مزارها قابل تمایز هستند.

انتهای پیام/