احتمال بروز شوک تورمی در بازار خودرو
اقتصاد ایران: درحالی که در سال گذشته بیش از ۶۰ هزار دستگاه انواع خودرو وارد کشور شده است، سیاست گذاری غلط در قانون بودجه ممکن است منجر به وقوع یک شوک تورمی در بازار خودرو شود.
همچنین، آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد که ارزش کل خودروهای ترخیص‌شده در این مدت به 1.3 میلیارد دلار رسیده است. این رقم نشان‌دهنده اهمیت واردات خودرو به عنوان یکی از بخش‌های مهم تجارت خارجی کشور است.
برخی براوردها و تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهند که در صورت اجرای احکام گمرکی قانون بودجه سال 1404، شاهد افت فاحش در میزان واردات خودرو خواهیم بود. دو عامل اصلی که این افت را به دنبال خواهند داشت، شامل تعرفه‌های سنگین و افزایش نرخ محاسباتی ارز هستند.
1. اعمال تعرفه 100 درصدی بر تمام خودروهای بنزینی
بر اساس قانون بودجه سال 1404، حقوق ورودی 100 درصدی بر تمام خودروهای بنزینی لحاظ شده است. این تغییر نسبت به سال‌های قبل، که تعرفه‌ها بر اساس حجم موتور و نوع خودرو متفاوت بود، بار مالی سنگینی را بر واردکنندگان خودرو تحمیل می‌کند. این موضوع می‌تواند باعث کاهش قابل توجه تقاضا برای خودروهای بنزینی وارداتی شود.
2. افزایش نرخ محاسباتی ارز در گمرک
عامل دوم، افزایش نرخ محاسباتی ارز در گمرک از 28,500 تومان به 68,000 تومان است. این جهش قابل توجه در نرخ ارز محاسباتی، قیمت تمام‌شده خودروهای وارداتی را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. حتی خودروهایی که در سال 1403 با تعرفه‌های پایین‌تر وارد می‌شدند، اکنون با بار مالی به مراتب بیشتری مواجه خواهند بود.
به عبارت ساده تر با اعمال تعرفه 100 درصدی در کنار جهش سه برابری نرخ محاسباتی ارز جدای از نرخ دلار 100 هزار تومانی بار مالی هزینه های گمرک حداقل 3 برابر خواهد شد.
تأثیر بر خودروهای برقی و هیبریدی
در حالی که در سال 1403، خودروهای برقی و هیبریدی با تعرفه‌های پایین‌تر (به ترتیب 4 و 15 درصد) وارد می‌شدند، افزایش نرخ محاسباتی ارز ، می‌تواند تقاضا برای این دسته از خودروها را نیز کاهش دهد. با این حال، دولت اعلام کرده است که به دلیل اهمیت این خودروها در کاهش آلودگی و توسعه فناوری‌های نوین، تلاش خواهد کرد تا تأثیرات منفی این تغییرات را کاهش دهد.
آمار واردات خودرو در سال 1403 نشان می‌دهد که حدود 60 هزار دستگاه خودرو با ارزش 1.3 میلیارد دلار وارد ایران شده‌اند. با این حال، با توجه به تغییرات اعمال‌شده در مصوبات دولت ذیل قانون بودجه سال 1404، از جمله اعمال تعرفه 100 درصدی بر خودروهای بنزینی و افزایش نرخ محاسباتی ارز به 68,000 تومان، پیش‌بینی می‌شود که میزان واردات خودرو در سال جاری به شدت کاهش یابد. این تغییرات می‌تواند بازار خودروی وارداتی را تحت فشار قرار داده و تقاضا برای این محصولات را کاهش دهد.
مدیریت صحیح این تحولات و اتخاذ سیاست‌های حمایتی برای خودروهای دوستدار محیط زیست، می‌تواند به کاهش تأثیرات منفی این تغییرات کمک کند.