ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، روند انتشار کتاب در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان موافقان و مخالفانی دارد. در این پروسه گاه انتشار یک کتاب بیش از دو سال زمان برده است.

هرچند حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، از تلاش برای کاهش زمان انتشار کتاب به شش ماه خبر داده است، اما برخی از نویسندگان معتقدند بررسی کتاب در شورای عالی کتاب کانون، روند انتشار آثار را با تأخیر همراه می‌کند؛ به ویژه آنکه کتاب پیش‌تر در کمیته‌های تخصصی بررسی شده و سپس در مراحل کسب مجوز در ارشاد نیز بازبینی صورت می‌گیرد.

به نظر می‌رسد این موضوع در خروج نویسندگان از کانون و ترجیح نشر خصوصی بر کانون طی سال‌های اخیر بی‌تأثیر نبوده است. طی سال‌های اخیر نویسندگان و شاعرانی ترجیح داده‌اند آثار خود را در بخش خصوصی منتشر کنند و زودتر ثمره کار خود را ببینند.  

مصطفی خرامان از جمله این نویسندگان است که می‌گوید روند فعلی بررسی کتاب در کانون تردیدها را در میان پدیدآورندگان بیشتر کرده است. او در این‌باره به تسنیم گفت: من  در کانون تا به امروز حدود 50 عنوان کتاب منتشر کرده‌ و از سوی دیگر، خودم هم با ناشران زیادی همکاری کرده‌ام. واقعیت این است که من هیچ جایی ندیدم که یک شورایی باشد که 10 نفر عضو داشته باشد که همگی باید راجع به انتشار یا عدم انتشار یک اثر نظر بدهند. طبیعی است که این روند باعث طولانی شدن پروسه بررسی خواهد شد. 

او با بیان اینکه «هرکسی که این کتاب‌ها را می‌خواند، می‌تواند یک نظر و سلیقه‌ای داشته باشد»، به پروژه «داستان‌های پلیسی» در کانون اشاره و اضافه کرد: وقتی به من پیشنهاد کردند که بخش داستان‌های پلیسی را در کانون مدیریت کنم، آن را پذیرفتم اما در ادامه به مشکلی برخوردیم. هر نویسنده‌ای که می‌خواست وارد این پروژه شود، نگرانی‌هایی از جهت رد شدن کتابش در شورای عالی داشت. آنها می‌گفتند که چون شورای عالی سخت‌گیری می‌کند، کتاب‌ها معمولاً رد می‌شود و به نتیجه نمی‌رسد. 

به گفته خرامان؛ نویسنده‌ها نگرانند که ممکن است کارهایی که می‌نویسند، تأیید نشود یا پروسه بررسی کتاب خیلی طولانی شود. هر دو این موارد می‌تواند به مشارکت نویسنده‌ها ضربه بزند.

این نویسنده به تجربه حضورش در بخش خصوصی اشاره کرد و با بیان اینکه در میان ناشران خصوصی بررسی کتاب، زمان زیادی نمی‌برد و نویسنده زودتر به نتیجه می‌رسد، به پیشینه روند بررسی کتاب در کانون اشاره کرد و یادآور شد: قبلاً هم این شورا بود که در دوره‌ای من هم عضو آن بودم، از دیگر نویسندگان آقای ارگانی و عزتی پاک هم حضور داشتند. ما سه نفر جلسه را تشکیل می‌دادیم و بررسی هر کتاب، حدود یک ربع طول می‌کشید، همانجا راجع به آثار بحث می‌کردیم و می‌گفتیم که کتاب‌ها قابل چاپ هستند یا خیر.

او در ادامه به جلسه‌ای که با حضور علامتی در همین‌باره برگزار شد، اشاره کرد و ادامه داد: این مشکل را در جلسه‌ای با مدیرعامل کانون مطرح کردم و او هم این موضوع را جزو کارهایی که باید رسیدگی شود، یادداشت کرد. 

خرامان که از نویسندگان پیشکسوت حوزه ادبیات نوجوان است، در ادامه به اهمیت پروژه «داستان‌های پلیسی» برای نوجوانان اشاره و اضافه کرد: انجام این پروژه کار سختی است؛ چرا که ما در کشور داستان‌های پلیسی نداشتیم و هنوز هم نداریم. تعدادی داستان قبلاً نوشته شده و برای سال‌های دور است و تعدادشان محدود. اگر در فضای مجازی بررسی کنید، خواهید دید که داستان‌های پلیسی «تألیفی» برای نوجوانان بسیار محدود است. تنها کسی که داستان در این ژانر تألیف کرده، من بودم که سریالی هم براساس آن ساخته شده است. الآن داریم کار سختی انجام می‌دهیم اما هنوز هم مطمئن نیستیم که این کار به نتیجه برسد.

مدیر طرح «داستان پلیسی» با بیان اینکه هرکدام از کتاب‌های نوشته شده، پیش از سپردن به شورای عالی چندین‌بار بررسی می‌شود، گفت: در حال حاضر سه عنوان کتاب از این طرح دارد نهایی می‌شود. در جلسات این طرح، پنج نویسنده حضور دارند که هرکدام از داستان‌هایی را که به سرانجام رسیده‌اند، می‌خوانند. سپس کار بعد از اتمام و تصحیح احتمالی نکات، به من سپرده می‌شود، من بعد از خواندن نکاتی را به نویسنده می‌گویم و بعد از اعمال تغییرات، دوباره کتاب توسط نویسندگان حاضر در طرح خوانده می‌شود تا به این نتیجه برسیم که کتاب قابل قبول هست یا خیر. کتاب با این پروسه تولید می‌شود اما ممکن است در شورای عالی رأی نیاورد. خب این پروسه چقدر طول می‌کشد؟! طبیعی است که نویسندگان از این روند نگران باشند. وقتی کانون طرحی را بعد از بررسی به نویسنده‌ای سپرده و به این نتیجه رسیده که او می‌تواند این طرح را به سرانجام برساند، باید نظراتش راجع به یک کتاب را هم بپذیرد.  

به گفته خرامان؛ یکی از دلایلی که نویسندگان به سرعت کار را به انجام نمی‌رسانند، روند بررسی کتاب در کانون است. چون تردید دارند که به نتیجه برسد. منتظر هستند ببینند دیگر نویسندگانی که کتابشان به اتمام رسیده، موفق به دریافت تأیید از شورا می‌شوند یا خیر. اولین کتابی که از یک طرح تأیید نشود، باقی نویسندگان نیز دیگر همراهی نمی‌کنند و دست از کار می‌کشند.  

به نظر می‌رسد سرعت تأیید انتشار یک اثر در کانون چندان همخوانی با نیازهای حوزه کتاب نوجوان ندارد. در شرایطی که ورود بی‌ضابطه کتاب‌های ترجمه نگرانی‌های فعالان فرهنگی کودک و نوجوان را به همراه داشته و از سوی دیگر، دسترسی نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی، نبض زندگی را سرعت بخشیده است، منتظر ماندن برای چاپ یک اثر به مدت یک سال و نیم(یعنی روند فعلی کانون) چندان متناسب با شرایط فعلی به نظر نمی‌رسد.

 تحولات اجتماعی که در سال‌های اخیر جامعه به خود دیده، ضرورت بازنگری در تولید محصولات فرهنگی اعم از کتاب، فیلم و ... در حوزه نوجوانان را در مراکز فرهنگی کشور دوچندان می‌کند. با نگاهی کلی به کانون و دیگر مراکز فرهنگی مرتبط اینطور به نظر می‌رسد که با قاعده و قانون فعلی، همچنان چند قدم عقب‌تر از مخاطبان اصلی در حال حرکتند و با این شرایط، میدان ذائقه‌سازی را از دست داده و ممکن است زمین بازی را به دیگر بازیگران واگذار ‌کنند. 

انتهای پیام/