۱۸ تاکتیک عملیاتی ارتش در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
اقتصاد ایران: خلق تاکتیک و تکنیک‌های جدید برگرفته از تجربیات کسب شده از میادین جنگ‌های اخیر در منطقه و درک پیچیدگی‌های فناوری‌های نوظهور مهمترین ویژگی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش بود.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر، گروه سیاست-هادی رضایی؛ رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ در روزهای ابتدایی اسفند ماه با گسترش نیروها از سراسر کشور به منطقه عمومی رزمایش در سواحل مکران و با محوریت چابهار آغاز و مراحل تمرینی آن برگزار شد، اما مرحله اصلی و فاز عملیاتی این رزمایش از روز شنبه و در تاریکی هوا با اجرای سریال‌ها و سناریوهای نظامی مختلف در منطقه عملیاتی با وسعتی بیش از سه میلیون متر مربع برگزار و روز سه شنبه ۷ اسفند ماه با رژه یگان‌های شرکت کننده به پایان رسید.
یگان‌های پیاده، زرهی و مکانیزه و بالگردهای هوانیروز نیروی زمینی ارتش، سامانه‌های پدافندی نیروی پدافند هوایی، شناورهای سطحی و زیر سطحی نیروی دریایی ارتش، جنگنده‌ها و پهپادهای نیروی هوایی ارتش از روزهای قبل در منطقه عمومی رزمایش گسترش یافته و تمرینات مختلفی را انجام دادند و در مرحله اصلی انواع عملیات‌های ترکیبی توسط یگان‌های شرکت‌کننده به اجرا گذاشته شد و یگان‌های شناور سطحی، زیرسطحی، تکاوران دریایی و عملیات ویژه، پروازی، پیاده، مکانیزه و سایر تجهیزات و تسلیحات برای کسب آمادگی‌های رزمی لازم در این رزمایش حضور داشتند. همچنین نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه، با انهدام هدف واحد دریایی اجرا شد.
اهداف رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ با اهداف متعددی برگزار شد که از آن جمله می‌توان به ارتقای توان رزم و دفاع برای پاسداری از استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران، استمرار و تقویت حضوری اثرگذار در آب‌های دوردست بین‌المللی، مناطق راهبردی و خطوط انتقال انرژی در راستای دفاع از منافع جمهوری اسلامی ایران و همچنین ارتقای آمادگی ارتش برای ایستادگی در برابر زیاده خواهی دشمنان و در صورت نیاز به اقدامات مقابله‌ای و برقراری امنیت پایدار برای خطوط مواصلاتی خودی و حمایت از حمل و نقل دریایی و اقتصاد دریا محور اشاره کرد.
ارائه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نظامی در راستای حمایت از تلاش‌های سیاسی و بین‌المللی دولت مردمی و مقابله با کشورهای غربی و هم راستایی دیپلماسی دفاعی با دیپلماسی سیاسی، شبیه سازی محیط رزم واقعی و اجرای بخش‌هایی از طرح‌های عملیاتی و اطمینان از کفایت طرح‌های موجود، افزایش هماهنگی بین نیروهای چهارگانه ارتش و قرارگاه پدافند هوایی در اجرای عملیات مشترک و هم افزایی در قدرت تهاجمی تدافعی جمهوری اسلامی ایران، شبکه سازی مراکز فرماندهی و کنترل قرارگاه‌های تابعه و هدایت تمرکزی عملیات با محوریت قرارگاه ذوالفقار ارتش و ارتقای آمادگی و کارایی قرارگاه‌ها و مراکز کنترل و فرماندهی ثانویه و متحرک و افزایش سرعت عمل و تحرک این مراکز را می‌توان از دیگر اهداف رزمایش برشمرد.
البته انتقال دانش و تجربه به نسل جوان در محیط واقعی عملیات در راستای همتاسازی نیرو انسانی مورد نیاز برای تصدی مسئولیت در رده‌های مختلف، بهره برداری حداکثری بخشی از قابلیت‌های موجود در حوزه پهپاد ارتش در عملیات مراقبت، شناسایی، شناسایی رزمی پشتیبانی رزمی جنگال و جمع‌آوری و عبور از لایه‌های پدافندی و تهاجم به اهداف دوردست، شبکه سازی سامانه‌های جنگالی، تاکتیکی و استقراری و بهره‌برداری مناسب از این سامانه‌ها در عملیات رزمی و اطلاعاتی، ارزیابی میزان تداوم پایداری و امنیت شبکه‌های ارتباطی در شرایط متعارف و غیرمتعارف و ارزیابی سرعت عمل، چالاکی، دقت و قدرت تخریب سامانه‌های موشکی ساحل پایه، دریا پایه و هوا پایه نیز از اهداف مهم رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ است.
رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ یک رزمایش مشترک میان چهار نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و برگزاری رزمایش‌هایی از این دست ترکیب توان و قدرت توپخانه‌های نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی پدافند در پشتیبانی آتش از نیروهای عمل کننده، افزایش حجم آتش و قدرت تخریب آنها در مقابله با دشمن را در پی داشته و موجب هماهنگی بیش از پیش نیروها در مقابله با دشمنان می‌شود.
از سوی دیگر برگزاری چنین رزمایش‌هایی نشان دهنده آمادگی نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از منافع کشورمان و هشدار به دشمنان در خصوص اجتناب از هرگونه تعرض به منافع ملی جمهوری اسلامی ایران و همچنین تاکید به همسایگان در مورد عدم همکاری و همراهی و عضویت در ائتلاف‌های متشکله علیه منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است.
یگان‌های حاضر در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ یگان‌ها و تجهیزات مختلفی از نیروهای چهارگانه ارتش حضور داشتند که از جمله می‌توان به ادوات پیچیده زرهی و توپخانه، سامانه‌های موشکی، انواع هواپیماهای شناسایی، جنگنده و ترابری، انواع تجهیزات سطحی و زیرسطحی، انواع بالگردها، سامانه‌های موشکی و پهپادی و سامانه‌های جنگ‌های الکترونیک و نیروهای زمینی، پدافند هوایی، هوایی و دریایی اشاره کرد، علاوه بر این نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه در ادامه رزمایش ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران، با انهدام هدف واحد دریایی اجرا شد.
ارتش در کنار مردم
در کنار اجرای سریال‌ها و سناریوهای نظامی از پیش تعیین شده در این رزمایش، کارکنان ادارات بهداشت و درمان ارتش جمهوری اسلامی ایران در نیروهای چهارگانه آجا به معاینه و درمان بیش از ۱۷ هزار نفر از هموطنان شریف‌مان در مناطق برگزاری این رزمایش در خطه جنوب کشور پرداختند. این معاینات و مراحل درمانی درحوزه‌های مختلف شامل؛ چشم‌پزشکی، قلب و عروق، ارتوپدی، گوارشی، داخلی، مغز و اعصاب و نظایر آن انجام شده است.
همچنین با استقرار اتاق‌های عمل سیار، بیش از ۱۰۰ عمل جراحی که شامل عمل جراحی، چشم پزشکی، ارتوپدی، دندانپزشکی، مغز و اعصاب در مناطق برگزاری این رزمایش انجام شد.
یکی از اقدامات ارتش اعزام کاروان‌های بهداشتی به مناطق مختلف جهت ارائه خدمات پزشکی و آموزش‌های بهداشتی بود که در این رابطه پس از ارائه آموزش‌های لازم بسته‌های فرهنگی مکمل آموزش‌های ارائه شده نیز توزیع شد. همچنین تعداد ۴ بیمارستان سیار در نقاط مختلف مستقر شده و به ارائه بسته‌های ارائه شده شامل مواد شوینده، ضدعفونی کننده، لوازم‌التحریر، کتاب و سایر اقلام بهداشتی است.
طبخ و توزیع روزانه ۱۰۰۰ پرس غذای گرم در بین مردم شریف منطقه و استقرار نانوایی‌های سیار توسط آماد و پشتیبانی نیروهای چهارگانه ارتش، از دیگر کمک‌های مومنانه ارائه شده بود. طی بازدید فرماندهان نیروهای چهارگانه ارتش از مناطق کم‌برخوردار در محدوده رزمایش، دستور اقدامات مربوط به مرمت و بازسازی مدارس و اماکن ورزشی فرسوده برای رفاه حال دانش آموزان عزیز این مناطق صادر شد. حضور صمیمی و گفتگوی فرماندهان و مسئولان رزمایش با مردم شریف این مناطق و برگزاری مسابقات دوستانه ورزشی دانش آموزان و جوانان به همراه اهداء وسایل ورزشی از دیگر اقداماتی بود که در حاشیه کمک‌های مومنانه انجام شد.
اقدامات و تمرینات انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ تمرینات و اقدامات گسترده‌ای انجام و بیش از ۲۰۰ سناریو نظامی اجرا شد که وجه تمایز این رزمایش با سایر رزمایش‌ها بود؛ از جمله اقدامات انجام شده در این رزمایش می‌توان به استفاده حداکثری از پرنده‌های بدون سرنشین به منظور جمع آوری اطلاعات نیروهای فرامنطقه‌ای توسط نیروهای چهارگانه ارتش و اخطار به پرندگان فرامنطقه‌ای که قصد ورود به منطقه برگزاری رزمایش و جمع‌آوری اطلاعات داشتند اشاره کرد.
استفاده از پهپادهای انتحاری و حمله دقیق به اهداف مشخص شده در منطقه رزمایش گسترش و بهره برداری از سامانه‌های ضد جنگ الکترونیک در طول سواحل جنوب شرقی جهت مقابله با تهدیدات این حوزه، شبکه سازی مراکز فرماندهی و کنترل هدایت و نظارت تمرکزی توسط ستاد ارتش از ابتدا تا انتهای رزمایش با ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی، نظارتی و کنترل لازم و پرتاب موشک‌های ساحل به دریا و دریا پایه تا بُرد ۳۰۰ کیلومتر علیه اهداف شناوری، متحرک و اهداف ثابت دریایی از دیگر اقدامات انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش بود.
بخش مهمی از اقدامات و تمرینات حائز اهمیت انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ در حوزه دریا و مقابله با تهدیدات در این حوزه بود؛ از یگان‌های شناور زیر سطحی بهره برداری و از تسلیحات زیر سطحی از جمله اژدر علیه اهداف پیش بینی شده استفاده شد. همچنین پرتاب موشک‌های سطح به هوا علیه پرنده‌های بدون سرنشین متجاوز در منطقه عملیات و اجرای شلیک‌های موشکی و توپخانه‌ای علیه اهداف پرنده در روز و شب تمرین شد. از سوی دیگر نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه، با هدف انهدام هدف واحد دریایی اجرا شد.
رصد شبانه‌روزی و مستمر فعالیت یگان‌های منطقه به‌ویژه هواگردها و ناوهای فرامنطقه ای، ایجاد وضعیت‌های عملیاتی برای یگان‌های شرکت کننده در رزمایش و ارزیابی آمادگی جهت کسب اشراف و اطلاعات کامل برابر با وضعیت‌های ابلاغ و نیز طرح برنامه ریزی دفاع ساحل نیروی زمینی به منظور پشتیبانی از عملیات نیروی دریایی جهت مقابله با تصرف سرپل توسط دشمن از دیگر اقدامات انجام شده در مراحل مختلف رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.
سریال‌ها و تمرین‌ها
در مدت برگزاری رزمایش تعداد ۲۰۰ تمرین کلی اعم سریال‌ها برای نیروهای آبی در نقش نیروهای ارتش و سریال‌هایی برای نیروی نارنجی در نقش دشمن برای نیروهای چهارگانه ارتش پیش‌بینی و اجرا شد. علاوه بر این وضعیت عملیاتی برای نیروها ایجاد و عملکرد و اقدامات آنها ارزیابی شد.
این رزمایش با رویکرد شبکه محوری و پشتیبانی سامانه‌های عملیاتی، اطلاعاتی و آمادی در شبکه یکپارچه ارتش انجام شد.
در ادامه گزارش به بررسی تاکتیک‌ها و عملیات‌های صورت گرفته در این رزمایش می‌پردازیم.
۱- تمرین دفاع مستحکم یگان‌های نیروی دریایی ارتش از سواحل
یگان‌های نیروی دریایی ارتش در ادامه مرحله اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ تمرین دفاع مستحکم از سواحل را اجرا کردند. تکاوران دریایی ارتش برای اجرای عملیات مذکور از تسلیحات و تجهیزات جدید بهره برده و در این راستا، تاکتیک‌های نوین و سناریوهای پدافندی را اجرا کردند.
یگان‌های توپخانه نیروی زمینی ارتش با عملیات پدافندی و توپخانه و همچنین تکاوران با استفاده از سلاح‌های دوش پرتاب میثاق در برابر تک هجومی دشمن، دفاع ساحلی را اجرا کردند.
این نیروها، به رغم وجود عوارض و موانع متنوع طبیعی در مقابله با عملیات تهاجمی سنگین، یگان‌های حمله‌ور در نقش دشمن، با تسلط بر راهبردهای رزمی و رصد اطلاعاتی و عملیاتی یگان‌های نفوذکننده مانع هرگونه فعالیت عملیاتی و تجسس اطلاعاتی دشمن شده و با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین شده اقدام کردند و در مدت زمان بسیار کم توانستند مانع از پیشروی یگان‌های مهاجم شوند.
سخنگوی رزمایش در این خصوص اظهار داشت: عملیات حفظ و دفاع از ساحل برای باز پس‌گیری مواضع اشغال شده و شناسایی محل‌های ورود به ساحل از وظایف تکاوران است. آنها باید بتوانند در نقاط ورود، کمینگاه ایجاد کنند.
سرتیپ شیخ تأکید کرد: اگر دشمن بخواهد به جغرافیای ما تعرض کند، ناچار است از همین کمینگاه‌ها وارد شود؛ تکاوران ارتش، تاکتیک‌های غافلگیرانه و فریبکارانه را برای مقابله با دشمن تمرین کردند. وی با بیان اینکه طرح‌ریزی رزمایش در مقایسه با گذشته از نظر تاکتیکی تغییر کرده و سلاح‌ها ارتقا یافته است، خاطر نشان کرد: نوآوری ارتش در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳، در تجهیز سلاح و نفرات است.
۲- اجرای مرحله شناسایی، اطلاعاتی و رزمی
عملیات جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی و سیگنالی و ضد الکترونیکی نیروهای مهاجم یکی از اولین و البته مهمترین مراحل رزمایش ارتش بود که با استفاده از سامانه‌های شنود و جهت یاب یگان‌های تاکتیکی و ساحلی، با انواع پهپادهای شناسایی ایرانی ابابیل ۳، یسیر، صادق، مهاجر ۴ و سیمرغ و انواع هواپیماهای شناسایی شامل P۳F، RF۴ و بوئینگ ۷۰۷ در روزهای قبل از مرحله نهایی رزمایش با موفقیت اجرا شد.
پایداری ارتباطات در فضای مطلق جنگ الکترونیک از جمله نقاط قوت این رزمایش بود که با رصد و پایش حریم هوایی کشور و منطقه عمومی رزمایش در پهنه آبی جنوب کشور توسط نیروی پدافند هوایی ارتش و همچنین اجرای آتش توسط سامانه‌های پدافندی برای مقابله با اهداف متخاصم و همچنین اجرای عملیات گشت هوایی توسط خلبانان تیزپرواز و پهپاد های نیروی هوایی ارتش انجام شد.
۳- اجرای موفقیت‌آمیز عملیات «تاخت آب‌خاکی با قابلیت تصرف ساحل دشمن»
گام بعدی از مرحله اصلی این رزمایش برنامه‌ریزی و اجرای عملیات آبی-خاکی بود که در دو بخش آفندی و پدافندی اجرا شد.
در این مرحله تیپ‌های تفنگدار و تکاور نیروی دریایی ارتش با همراهی یگان‌هایی از نیروی زمینی ارتش علیه نیروهای حمله‌ور در قالب یگان‌های دشمن، در فاز عملیاتی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، حملات غافلگیرانه انجام داده و اهداف از پیش تعیین شده در سواحل مکران را به تصرف درآوردند.
یگان‌های تکاور و تفنگداران دریایی نیروی دریایی ارتش با به کارگیری انواع تجهیزات و سلاح‌های خود ازجمله قایق‌های تندرو، شناورهای هجومی، زیردریایی‌های مرطوب و ناوچه‌های راکت‌انداز، با استفاده از اصل غافل‌گیری، یگان‌های حمله‌ور در نقش دشمن را منهدم کردند.
همچنین، اجرای عملیات‌های هلی‌برن و راپل از بالگردهای AB-۲۱۲ نیروی دریایی ارتش بخش دیگری از عملیات تاخت آب‌خاکی با قابلیت تصرف ساحل دشمن بود.
تکاوران و تفنگداران دریایی نیز به رغم وجود عوارض و موانع متنوع طبیعی در مقابله با عملیات تهاجمی سنگین دشمن، با تسلط بر راهبردهای رزمی و رصد اطلاعاتی و عملیاتی یگان‌های نفوذکننده مانع هرگونه فعالیت عملیاتی و تجسس اطلاعاتی دشمن شده و با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین شده اقدام کردند و در مدت زمان بسیار کم توانستند مانع از پیشروی یگان‌های مهاجم شوند.
انهدام واحدهای شناور دشمن توسط شناورهای تندروی آذرخش، شهاب و رعد مجهز به راکت‌انداز، عملیات مین‌ریزی، دفاع ساحلی توسط توپخانه ساحلی، اجرای تازش موتوری در سواحل و هلی‌برن تفنگداران بوسیله بالگردهای یگان هوادریا از جمله دیگر عملیات‌های صورت گرفته در این مرحله از رزمایش بود.
۴- اجرای عملیات بیچینگ با تانک‌ها و نفربرها
در ادامه مراحل اصلی این رزمایش و در یک عملیات مشترکی نیروی دریایی و نیروی زمینی، یک فروند ناو آب خاکی تنب، تانک‌های T-۷۲ و نفربرهای BMP-۲ را برای اجرای عملیات بیچینگ یا تصرف سرپل از دریا به ساحل دشمن منتقل کرد.
دراین عملیات، ناو آب خاکی، تنب به حدی خود را به نزدیکی ساحل رساند که بتواند با گشودن درب سه تکه خود، تجهیزات زرهی را در ساحل پیاده کند.
پس از اجرای موفق این عملیات، سردارسرلشکر رشید فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص)، امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش، امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش و جمعی از معاونان قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص) و ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور در جمع نیروهای مشارکت‌کننده در این عملیات از تلاش آنان قدردانی کردند.
جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که در منطقه خلیج فارس ناوگان نیروبر سنگین با قابلیت جابجایی ادوات زرهی دارد.
اجرای عملیات آب-خاکی از پیچیده‌ترین عملیات نظامی در سطح دریا و ساحل است که تعامل و نزدیکی نیروهای عمل کننده را لازم دارد که در این راستا قرارگاه ذوالفقار ارتش در منطقه مستقر شدو با بکارگیری قرارگاه تابعه خودش از نیروهای چهارگانه و قرارگاه پدافند هوایی این عملیات را به صورت تمرکزی کنترل و هدایت کرد.
گفتنی است؛ ابتکار عملیات بیچینگ در تاخت آب خاکی متعلق به ایرانی‌ها در ادوار گذشته است و سایر کشورها این عملیات را از ایرانی‌ها فرا گرفته‌اند که در سراسر جهان با استفاده از تجهیزات به روز انجام می‌شود.
۵- اجرای موفقیت‌آمیز «شناسایی و انهدام اهداف» توسط پهپادهای مختلف
در ادامه مرحله اصلی رزمایش، پهپادهای مهاجر ۶، ابابیل ۳ نوین و آرش توانستند با پرواز بر فراز منطقه عمومی رزمایش، تحرکات نیروهای دشمن را رصد کرده و اهداف مدنظر را منهدم کنند.
پهپاد مهاجر ۶ با برد ۲ هزار کیلومتری در رده پهپادهای تاکتیکی و رزمی قرار می‌گیرد و قابلیت به کارگیری در انواع مأموریت‌های نظامی و غیرنظامی را دارد. این پهپاد قادر است تا ۴۰ کیلوگرم تسلیحات را زیر بال‌های خود حمل کند.
پهپاد انهدامی آرش نیروی زمینی ارتش در یک عملیات سریع و دقیق با طی مسافت طولانی از مبدأ نقطه تعیین شده را هدف قرار داد.
گفتنی است «ابابیل ۳» نوین با افزایش سرعت و سقف پروازی بیش از ۱۵ هزار پا قادر است مأموریت‌های مراقبت، شناسایی و جنگ الکترونیک را با مداومت پروازی مناسب در عمق عملیاتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر انجام دهد.
۶- انهدام پهپادهای حمله‌ور توسط سامانه‌های بومی پدافند هوایی مجید
در ادامه مرحله اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، پهپادهایی نیروهای نارنجی حمله‌ور سازماندهی شده که قصد ورود به منطقه عمومی رزمایش را داشتند، توسط سامانه‌های راداری گسترش یافته در منطقه عمومی رزمایش، کشف، شناسایی، رهگیری و سپس با هماهنگی شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور به منظور درگیری و انهدام به سامانه موشکی ارتفاع کم مجید و سامانه کنترل آتش توپخانه‌ای خاتم واگذار که با شلیک موفق موشک و گلوله‌های توپخانه‌ای از این سامانه‌ها، سرنگون شدند.
سامانه موشکی پدافند هوایی چابک مجید نخستین سامانه موشکی الکترواپتیک با بُرد درگیری ۸ کیلومتر است و با توجه به نوع عملکرد و چابکی و چالاکی و قابلیت جابجای تاکتیکی سریع پس از اجرای عملیات، امکان رهگیری توسط سامانه‌های سیگنالی و شناسایی و هرگونه مقابله توسط دشمن را ناکام می‌گذارد.
همچنین این سامانه مجهز به دوربین بُرد بلند حرارتی است و با عملکرد دقیق توان رزم نیروی پدافند هوایی ارتش در درگیری با اهداف در بُرد و ارتفاع کم را به‌نحو چشمگیری افزایش داد.
۷- آتش سنگین یگان‌های توپخانه نیروی زمینی ارتش
در مراحل عملیاتی رزمایش مشترک ذوالفقار ارتش، تیپ ۵۵ هوابرد با استفاده از ادوات زرهی و نفربرها و حضور یگان‌های توپخانه، پهپادهای شناسایی و تهاجمی، هوانیروز و تیپ‌های پیاده مکانیزه و با پشتیبانی آتش سنگین نیروی هوایی ارتش مواضع و استحکامات دشمن را منهدم ساختند.
در این مرحله از رزمایش پهپادهای شناسایی تمامی مناطق رزمایش را شناسایی و عکس‌برداری کرده و اطلاعات را برای اجرای عملیات یگان‌های شرکت کننده به ستاد فرماندهی و کنترل ارسال می‌کنند، همچنین پهپادهای رزمی و تهاجمی نیز عملیات پشتیبانی را اجرا کردند.
بالگردهای هوانیروز ارتش در این مرحله از رزمایش با انجام پروازهای عملیاتی در شرایط نامساعد آب و هوایی توانستند توان عملیاتی خود را به نمایش بگذارند.
این بالگردها با اجرای عملیات هوایی یگان‌های توپخانه و پیاده مکانیزه را در منطقه عمومی رزمایش پشتیبانی کردند.
قدرت آتش سنگین، نقطه زنی و تحرک یگان‌های توپخانه، هوانیروز و … از جمله ویژگی‌های مهم یگان‌های شرکت کننده در این مرحله از رزمایش بود که اجازه نفوذ به دشمن را در خاک کشور نداده‌اند.
۸- عملیات ترکیبی بالگردهای نیروی زمینی و نیروی دریایی ارتش
بالگردهای تهاجمی کبرای هوانیروز ارتش برای اولین بار طی یک عملیات مشترک با بالگردهای RH, SH و AB - ۲۱۲ بر روی عرشه شناورهای نیروی دریایی ارتش عملیات نشست و برخاست را انجام دادند و به اجرای عملیات در شرایط سخت جوی پرداختند.
این عملیات با توجه به تمامی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های هوانیروز ارتش، برای نخستین بار توسط بالگردهای تک‌ور و شکاری هوانیروز در سواحل مکران به صورت مشترک با هوادریا با بالگردهای هوانیروز انجام شد.
مهمترین وجه این عملیات مشترک، افزایش توانایی‌ها و مهارت‌های خلبانان هوانیروز ارتش است.
گفتنی است، هوانیروز ارتش در تمامی عملیات‌ها اعم از آبی خاکی، عملیات رزم شبانه، تسلیح بالگردها و تیراندازی شبانه و… را در رزمایش‌های گذشته با موفقیت انجام داده است.
۹- انهدام پهپادهای متخاصم توسط سامانه بومی ۱۵ خرداد پدافند هوایی
پهپادهایی که در قالب نیروی متخاصم سازماندهی شده بودند قصد ورود به منطقه عمومی رزمایش را داشتند، طی فرایند عملیاتی (کشف، شناسایی، رهگیری، درگیری و انهدام) ابتدا توسط طیف گوناگون سامانه‌های راداری نیروی پدافند هوایی ارتش کشف و پس از شناسایی در مرکز فرماندهی و کنترل رعد نیروی پدافند هوایی ارتش، به سامانه بومی ۱۵ خرداد واگذار شد و تحت کنترل آن مرکز با شلیک موفق موشک نسبت به انهدام پهپاد های مهاجم اقدام شد.
کشف اهداف پرسه زن با سطح مقطع راداری کم و اجرای تیراندازی زمین به هوای شبانه توسط سامانه‌های توپخانه‌ای علیه اهداف هوایی متخاصم از جمله اقداماتی بود که در این مرحله از رزمایش توسط نیروی پدافند هوایی ارتش اجرا شد.
۱۰- پرتاب اژدر والفجر جنگی از زیردریایی فاتح / پرتاب اژدر توسط بالگرد SH
شلیک اژدر ایرانی میعاد برای نخستین‌بار از زیردریایی طارق یکی دیگر از سناریوهای رزمایش بود که با موفقیت هدف خود را منهدم کرد.
همچنین اژدرهای ایرانی والفجر ۲ نیز با شلیک از زیردریایی‌های فاتح و غدیر اهداف خود را در دریای عمان و شمال اقیانوس هند منهدم کردند.
یک فروند بالگرد SH نیز در ادامه این رزمایش، با پرتاب اژدر مارک ۴۶، هدف خود را در دریا مورد اصابت قرار داد.
این نوع اژدرها توسط متخصصان جوان نیروی دریایی ارتش با همکاری مراکز علمی و صنایع دفاعی کشور طراحی و ساخته شده که تفاوت آن با سایر اژدرها در ایمن بودن است.
۱۱- استفاده از سامانه جدید کشف پسیو منیر
در ادامه این رزمایش سامانه کشف پسیو منیر که می‌تواند اهداف با سطح مقطع راداری بسیار کم را بدون هیچ‌گونه انتشار هیچ گونه امواجی شناسایی کند، در عملکرد منسجم با سامانه موشکی ارتفاع کم شهید مجید پهپادهای مهاجم را شناسایی و سرنگون کردند.
سامانه کشف پسیو منیر برابر نیاز نیروی پدافند هوایی ارتش در حوزه درگیری با اهداف با سطح مقطع کم طراحی شده‌است و می‌تواند با پوشش ۳۶۰ درجه‌ای و بدون انتشار هیچ گونه امواجی اهداف را شناسایی و موقعیت دقیق آنها را در اختیار سامانه‌های درگیری قرار دهد.
از دیگر قابلیت‌های سامانه‌های مجید و سامانه کشف و شناسایی منیر قدرت تحرک‌پذیری بالای این دو سامانه است؛ با توجه به پیشرفت تسلیحات ضد سامانه‌های پدافندی، تحرک امری مهم و حیاتی برای سامانه‌های پدافندی است، چراکه در صورت ثابت بودن سامانه‌های پدافندی به‌خصوص سامانه‌های ارتفاع پست که در فواصل نزدیک‌تری با هدف درگیر می‌شوند، امکان کشف محل استقرار و هدف قرار گرفتن آنها افزایش پیدا می‌کند.
۱۲- بهره‌گیری از مدل‌های پیشرفته پهپاد مهاجر ۶ و کمان ۱۲ در رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش
در ادامه برگزاری رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با بهره‌گیری از مدل‌های پیشرفته پهپاد مهاجر ۶ و کمان ۱۲ مأموریت‌های متنوع و پیچیده‌ای را با موفقیت به انجام رساند. پهپادهای مهاجر ۶ و کمان ۱۲ در قالب مأموریت‌های گشت‌زنی، نوار ساحلی را تحت پوشش قرار دادند. این عملیات با هدف شناسایی و رصد هرگونه تهدید احتمالی در مناطق ساحلی انجام شد و اطلاعات حیاتی را برای تصمیم‌گیری‌های تاکتیکی فراهم کرد.
پهپادها در این رزمایش در اجرای اقدامات جنگالی مشارکت داشتند. این عملیات شامل شناسایی و هدف‌یابی نقاط استراتژیک در مناطق جنگی بود که با استفاده از قابلیت‌های پیشرفته این پهپادها به خوبی انجام شد.
کمان ۱۲ با پرتاب بمب قائم و پهپاد مهاجر ۶ با پرتاب بمب قائم ۱، پشتیبانی دقیق و مؤثری را برای سناریوهای رزمی فراهم کردند. این عملیات نشان‌دهنده توانایی بالای پهپادهای ایرانی در انجام مأموریت‌های تهاجمی با دقت بالا بود.
در ادامه این سناریو پهپاد مهاجر ۶ همچنین در یک حمله ترکیبی علیه یک هدف از پیش تعیین‌شده شرکت داشت. این عملیات با هماهنگی سایر نیروها و تجهیزات انجام شد و نشان‌دهنده توانایی این پهپاد در همکاری با سایر واحدها در سناریوهای پیچیده رزمی بود. مهاجر ۶ با استفاده از تسلیحات پیشرفته خود، نقش مؤثری در نابودی هدف ایفا کرد و توانمندی‌های خود را در عملیات‌های ترکیبی به نمایش گذاشت.
۱۳- اولین حضور عملیاتی جنگنده یاک ۱۳۰
در ادامه رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، برای اولین بار جنگنده یاک در یک عملیات مشترک هوایی شرکت کرد و گوشه‌ای از قابلیت‌های پیشرفته و منحصر به فرد خود را به نمایش گذاشت. به نحوی که طی آن، جنگنده یاک در کنار دو فروند جنگنده میگ ۲۹، در عملیات رهگیری و منهدم کردن پهپاد هدف مشارکت داشت.
خلبانان جنگنده‌های میگ ۲۹ با مهارت بالا موفق به شناسایی و رهگیری پهپاد هدف شدند. در ادامه، جنگنده یاک ۱۳۰ با شلیک موشک‌های پیشرفته، این پهپاد را به طور کامل منهدم کرد. این عملیات نشان‌دهنده هماهنگی و توانایی بالای نیروی هوایی ارتش در اجرای مأموریت‌های پیچیده هوایی بود.
اولین حضور جنگنده یاک ۱۳۰ در این رزمایش، نقطه عطفی در نمایش توانمندی‌های نیروی هوایی ارتش محسوب می‌شود. این جنگنده با طراحی مدرن و قابلیت‌های عملیاتی بالا، توانست در اولین حضور خود، عملکردی چشمگیر و قابل توجه از خود نشان دهد. حضور موفقیت‌آمیز جنگنده یاک در این رزمایش، نویدبخش استفاده گسترده‌تر از این جنگنده در مأموریت‌های آینده و تقویت هرچه بیشتر توان دفاعی کشور است.
۱۴- تیراندازی انواع سامانه‌های نیروی زمینی ارتش در پشتیبانی از نیروی دریایی
در جریان رزمایش یگان‌هایی از منطقه جنوب شرق نیروی زمینی ارتش، متشکل از؛ تیپ ۱۸۸ زرهی، تیپ ۲۲۳ واکنش سریع، تیپ ۵۵ هوابرد، گروه ۴۵۵ مهندسی رزمی، گروه ۵۵ توپخانه و گروه ۸۴۰ موشکی در پشتیبانی از نیروی دریایی ارتش نسبت به تیراندازی از انواع سامانه‌های سبک و سنگین اقدام کردند.
تیپ ۵۵ هوابرد با همکاری تیپ ۲۲۳ واکنش سریع نیروی زمینی ارتش، پس از فرود در منطقه اجرای رزمایش، به منظور انجام عملیات «پدافند تعجیلی»، پیش از انتقال و اعزام دیگر نیروها به منطقه رزمایش، به صورت واکنش سریع به منطقه، گسیل و با هدف جلوگیری از پراکندگی و پیشروی احتمالی دشمن در عمق خاک خودی، به انجام پدافند زمینی تعجیلی پرداختند.
از دیگر برجستگی‌های این رزمایش، می‌توان به استفاده از انواع موشک‌های «فتح» با بُرد ۱۲۰ کیلومتر، «فجر» با بُرد ۱۱۰ کیلومتر، پهپاد انهدامی «آرش ۲»، پهپادهای تهاجمی «ابابیل ۴ و ۵» و «مهاجر ۶»، به منظور اجرای عملیات علیه مواضع، عناصر و نیروهای دشمن موسوم به نیروی نارنجی، به منظور عمق دادن به منطقه عملیات و کمک‌رسانی به نیروی دریایی برای نابودی عناصر دشمن در دریا اشاره کرد.
استفاده انبوه از انواع سامانه‌های پهپادی شناسایی و مراقبتی، انهدامی، تهاجمی و جنگالی بومی در این رزمایش مورد تأکید بوده و به اجرای عملیات پرداختند. در این رزمایش کوشش شد تا از انواع سامانه‌های موشکی ضدزره نظیر «الماس» زمین‌پایه، «دهلاویه» دوقلوی نصب بر نفربرها و نیز انواع سامانه‌های پهپادی و توپخانه‌ای، استفاده و عملکرد آنها مورد ارزیابی واقع شود. ضمن آن‌که یگان‌های مهندسی رزمی نیز، جهت ایجاد سد، موانع و تخریبات، پای کار آمدند تا با مسلح کردن سواحل و زمین‌های مشرف به دریای عمان، زمینه را برای به دام انداختن نیروهای دشمن مهیا کنند.
هوانیروز نیز به منظور زمین‌گیر ساختن دشمن، هم به صورت مستقل از عملکرد عناصر خودی درگیر در منطقه رزمایش و هم در قالب انجام پشتیبانی از یگان‌های تک‌وَر، در انواع سناریوهای به کار گرفته شده شامل کمین، تک هماهنگ‌شده و پدافند، به اجرای آتش نزدیک و هواپایه مبادرت ورزید. همچنین سامانه‌های پدافند هوایی نیروی زمینی ارتش برمبنای مأموریتی که بر عهده این نیرو بوده است، با بهره‌گیری از سامانه شهید «مجید» و انواع دوش‌پرتاب‌های «میثاق»، علیه تهدیدهای هوایی در ارتفاع پست، مقابله کردند.
از سوی دیگر، تی پ۱۸۸ زرهی با ضرباتی که تیپ‌های ۵۵ هوابرد و ۲۲۳ نیرو مخصوص به نیروی مهاجم وارد کردند، با انجام یک حمله سریع از طریق به کارگیری تانک‌ها، نفربرها و هماهنگی و پشتیبانی آتش هوایی، دشمن را به داخل دریا، رانده و به نابودی عناصر و تأمین امنیت سواحل اقدام کرد. همزمان نیروی هوایی با پشتیبانی از طریق پهپادهای «کرار» و جنگنده‌های «F۴»، از عملیات نیروی زمینی ارتش پشتیبانی کرد.
۱۵- رهگیری پهپاد کرّار توسط جنگنده رهگیر میگ ۲۹
عملیات رهگیری پهپاد کرّار توسط جنگنده رهگیر میگ ۲۹ یکی دیگر از مراحل رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش بود که با مهارت خلبان این جنگنده اجرا شد.
همچنین جنگنده بمب افکن‌های راهبردی F۴ نیروی هوایی ارتش که از پایگاه‌های مختلف این نیرو به پرواز درآمده بودند پس از انجام عملیات سوختگیری هوایی از هواپیمای تانکر، توانستند اهداف از پیش تعیین شده را با موفقیت منهدم کنند.
این جنگنده‌ها با پرتاب بمب‌های ۲۵۰ پوندی قائم ۵ و شلیک موشک‌های ماوریک اهداف مورد نظر را منهدم کردند.
در این مرحله از رزمایش جنگنده‌های نیروی هوایی ارتش با تیراندازی علیه اهداف، عملیات پشتیبانی هوایی از نیروی زمینی ارتش را با موفقیت اجرا کردند.
در این رزمایش، نیروی هوایی با جنگنده‌های بمب‌افکن سنگین و هواپیماهای رهگیری که از پایگاه‌های مختلف به پرواز درآمده بودند باعث برتری هوایی بر نیروهای عمل کننده در منطقه شد. استفاده از نسل جدید موشک‌های ماوریک در این مرحله از رزمایش و همچنین اجرای عملیات توسط خلبانان جوان نیروی هوایی ارتش از جمله نقاط قوت این مرحله از رزمایش بزرگ ارتش بود.
۱۶- اجرای عملیات رهگیری توسط پهپاد کرار مسلح به موشک مجید
در ادامه مراحل عملیاتی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، پهپادهای ارتقا یافته کرار که قابلیت تسلیح به موشک‌های هوا به هوا را دارند و برای درگیری علیه هرگونه اهداف پرنده متخاصم طراحی شده‌اند، پرنده‌های مهاجم را رهگیری و منهدم ساختند.
در این شیوه دفاع هوایی در کنار دو روش پدافند هوایی در جهان که شامل پدافند زمین پایه و هواپایه با سرنشین است، مفهوم جدیدی از پدافند با سبک پدافند هوایی هواپایه بدون سرنشین توسط جوانان این مرز و بوم به جهانیان معرفی شده و در رزمایش‌های اخیر آجا با موفقیت مأموریت خود را انجام داده است.
افزایش عمق دفاعی، ارتقاء ظرفیت پدافند تاکتیکی، انعطاف تغییر فضای درگیری پدافند از سکوی زمینی به سکوی هوایی، صرفه‌جویی در اقتصاد جنگ، افزایش قابلیت تحرک و جابجایی مؤلفه‌های توان رزم پدافندی و کاهش خطرات مربوط به استفاده از نیروی انسانی از ویژگی‌های برجسته این طرح محسوب می‌شود که حاصل یک اقدام مشترک میان دانشمندان و متخصصان نیروی پدافند هوایی ارتش در تعامل هم‌افزا با صنایع دفاعی کشور است.
۱۷- اجرای اولین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه
نخستین عملیات مشترک موشکی نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه در ادامه رزمایش ذوالفقار ارتش جمهوری اسلامی ایران، با انهدام هدف واحد دریایی اجرا شد. نیروی دریایی ارتش و نیروی هوافضای سپاه در یک عملیات مشترک تحت فرماندهی قرارگاه ذوالفقار ارتش با شلیک موشک‌های کروز دریایی و بالستیک، موفق به انهدام هدف واحد شبیه‌سازی شده در شمال اقیانوس هند شده به نحوی که به طور کامل غرق شد.
امیر سرتیپ علیرضا شیخ، سخنگوی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش جمهوری اسلامی ایران در همین راستا گفت: صبح امروز ناو موشک‌انداز نیروی دریایی ارتش با شلیک موشک کروز نسبت به انهدام هدف دریایی در موقعیت آب‌های شمال اقیانوس هند اقدام کرد.
وی افزود: به صورت همزمان، طی عملیاتی مشترک و تحت فرماندهی قرارگاه ذوالفقار ارتش، یک فروند موشک بالستیک نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی همان هدف را مورد اصابت قرار داده به نحوی که هدف مورد نظر غرق شد.
سرتیپ شیخ اجرای این عملیات را نماد عینی و حقیقی «امنیت پایدار در سایه اتحاد و اقتدار» دانست و تأکید کرد: نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازوان قدرتمند و حصن حصین ملت شریف و بزرگ ایران اسلامی در قامت یک ید واحده نشان داده‌اند که پاسخ هر تهدیدی را با اقتدار خواهند داد و امروز یکی از وجوه این وحدت، همدلی و هم‌افزایی در بستر اجرای عملیات موشکی مشترک بین نیروهای دریایی ارتش و هوافضای سپاه متجلی شد.
۱۸- رژه شناورهای سطحی و زیر سطحی
انواع یگان‌های شناور سطحی و زیرسطحی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل انواع ناوشکن‌ها، ناوهای موشک‌انداز، ناوهای نیروبر و زیردریایی‌های کلاس طارق، فاتح و غدیر، از مقابل ناوشکن سرفرماندهی سهند رژه رفتند.
جنگنده‌های اف ۴، میراژ و هواپیمای شناسایی P۳F نیروی هوایی ارتش و انواع بالگردهای هوادریا و هوانیروز ارتش، یگان‌های سطحی و زیر سطحی را در این رژه همراهی کردند که بالگردهای کبری برای اولین بار در رژه دریایی حضور یافتند.
تجهیزات حاضر در مراسم سان و رژه پایانی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۳ ارتش، تنها بخشی از امکانات بکار گرفته شده با تکیه بر ظرفیت یگان‌های منطقه بود که در این رزمایش شرکت داشتند.
دستاوردهای رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۳
به گزارش مهر، بر اساس آنچه در گزارش بالا آمده است، رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۰ نیز همچون همه رزمایش‌های نیروهای مسلح دستاوردهایی برای ارتش جمهوری اسلامی ایران به همراه داشت که از آن جمله می‌توان به ارتقای توان بازدارندگی در مقابل تهدیدهای آینده، خودباوری و اعتماد به نفس در رصد و مقابله با تهدیدات و آینده‌نگاری حوزه‌های عملیاتی، اطلاعاتی و آموزشی و افزایش اعتماد به نفس در صحنه‌های عملیاتی گسترده در زمین، هوا و دریا با تکیه بر فناوری‌ها و دستاوردهای بومی با تکیه بر توانمندی‌های داخلی اشاره کرد.
همچنین تجلی اقتدار ارتش به عنوان بازوی قدرتمند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنوب شرق کشور و تضمین امنیت سرمایه‌گذاری در این منطقه در راستای تحقق فرمان فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر اهمیت دادن به سواحل مکران و حضور در آب‌های آزاد بین المللی و دوردست، ارائه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک مؤلفه اثرگذار در تأمین امنیت منطقه و سرمایه گذاری در ارتقای عرصه سیاست خارجی و هسته‌ای و ارسال پیام قاطع جمهوری اسلامی ایران در حفظ منافع نظام از دستاوردهای رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۰ ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.
بهره‌گیری از تجهیزات و تسلیحات بومی در این رزمایش یکی از نقاط قوت آن است، تجهیزاتی که با جهاد بی‌وقفه دانشمندان و متخصصان جوان در ارتش، وزارت دفاع، شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر مراکز علمی و تحقیقاتی کشور به دست آمده است.