به گزارش سلامت نیوز به نقل از جام جم، قرار است نمایندگان مجلس از فردا رسیدگی به بخش دوم لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ را آغاز کنند. گویا در لایحه نهایی شده و در جدول متفرقه، ۷.۹هزار میلیارد تومان برای حمایت از جوانی جمعیت در نظر گرفته است.
این در حالی است که چندی پیش مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در صحن علنی مجلس شورای اسلامی گفت: «اجرای کامل قانون جوانی جمعیت در راستای عدالت است، بدیهی است هزینه‌های زندگی خانوارهای پرجمعیت بیشتر از خانواده‌های کم‌جمعیت باشد.» با وجود این‌که قرار بود لایحه بودجه۱۴۰۴، آینه‌ای از سیاست‌های کلان کشور برای حمایت از جوانی جمعیت، رشد اقتصادی و بهبود معیشت مردم باشد اما با نگاهی سطحی به اعداد وارقام این لایحه مخصوصا در حوزه جوانی جمعیت در کشور که حالا به یک ابربحران تبدیل شده، فاصله زیادی بین حرف وعمل وجود دارد.
با وجود این‌که کاهش جمعیت صرفا مختص کشور ما نیست و تقریبا همه کشورهای جهان درگیر این موضوع هستند اما جمعیت‌شناسان معتقدند که جمعیت ایران هم‌اکنون در یک پیچ تاریخی حساسی قرار دارد و پنجره فرصت جمعیتی، کم‌کم در حال بسته شدن است. البته که روند پیری جمعیت در ایران بسیار سریع‌تر از کشورهای دیگر در حال رخ دادن است. با این حال سیاست‌های جوانی جمعیت که بخش مهمی از آن شامل بودجه اختصاص داده‌شده است، اگر این موضوع جدی گرفته نشود، مطمئنا باید نگران آینده جمعیت ایران در چند دهه دیگر باشیم. بودجه‌ای که مثل خیلی از بودجه‌های سال‌های قبل با چالش‌هایی روبه‌رو خواهد شد، چراکه منابع محدود خیلی هم با سیاست‌های کلان جمعیتی سازگار نیست.
بودجه‌ای که پاسخگو نیست!
در شرایطی که اوضاع جمعیتی کشور خیلی حال و روز خوبی ندارد، شاید بودجه سال بعد می‌توانست تحولی واقعی در راستای سیاست‌های جمعیتی کشور داشته باشد اما دکتر فاطمه محمدبیگی، ناظر مجلس در ستاد ملی جمعیت معتقد است که حداقل ۳۰هزار میلیارد تومان برای اجرای مواد قانون جوانی جمعیت، بودجه لازم بوده، اما متأسفانه کل بودجه‌ای که برای جوانی جمعیت سال آینده در نظر گرفته شده، در جدول متفرقه،۷۹۰۰میلیارد تومان درسال۱۴۰۴است.
البته صالح قاسمی، پژوهشگر حوزه جمعیت ضمن بیان بودجه‌های سال‌های پیش می‌گوید:«سال۱۴۰۱ اولین سالی بود که در بودجه، موضوع جوانی جمعیت در ردیف بودجه قرار گرفت و تنها ۵درصد از حدود ۱۰.۷همت محقق شد. در سال۱۴۰۲ به جای افزایش این عدد، به ۷.۵همت کاهش پیدا کرد و از این عدد در خوشبینانه‌ترین حالت، تنها ۱۰درصد محقق شد. سال ۱۴۰۳ گفته می‌شود که تاکنون ۸درصد محقق شده و ۹همت هم اختصاص داده بودند و من فکر نمی‌کنم که تا پایان سال این عدد به بالای ۱۰درصد هم برسد.»
استنکاف در اجرای قانون جوانی جمعیت
براساس اظهارات کارشناسان، اکنون حدود ۱۰درصد جمعیت کشورسالمند هستند و طبق روال فعلی تاسال۱۴۳۰ یک‌سوم جمعیت کشور ما سالمند خواهند بود و ایران در این سال به چهره متفاوتی تبدیل می‌شود. با این حال صالح قاسمی با اشاره به شاخصه‌های جمعیتی کشور به ما توضیح می‌دهد: «نرخ رشد جمعیت ایران ۰.۶درصد است و تا سال ۱۴۱۵ به صفر درصد و پس از آن هم نرخ رشد منفی قطعی است.
نرخ باروری هم ۱.۶فرزند به ازای هر زن است.تعداد تولدها درسال ۱۴۰۲ یک میلیون و ۵۷هزار بوده و در سال ۱۴۰۳ به زیر یک میلیون می‌رسد و همچنان هم روند کاهشی دارد. از طرفی نرخ سالمندی ۱۳.۵درصد است و تاسال۲۰۵۰هم این عدد به۳۲درصد سالمندی می‌رسد ومی‌توانیم بگوییم که به سالمندترین کشورمنطقه غرب آسیا تبدیل می‌شویم.»
از آن طرف فاطمه محمدبیگی، ناظر مجلس در ستاد ملی جمعیت بر این باور است که متأسفانه در سطح اجرا، بسیاری از مسئولان هنوز با چالش جمعیت، آشنا نشده‌اند یا درک مشترکی از این موضوع ندارند و هنوز در رده‌های تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی، شاهد کم‌کاری، غفلت، بی‌توجهی، نقص و استنکاف در اجرای قانون هستیم.
رقم‌های ناکافی
طبق گفته امیرحسین بانکی‌پور، رئیس کمیسیون حمایت از خانواده مجلس، در بودجه سال آینده مبلغ ۳۵۰میلیون وام ازدواج برای دختران زیر ۲۳ سال و پسران زیر ۲۵ سال در نظر گرفته شده و به مبلغ وام فرزندآوری ۱۰درصد افزوده شد اما با این حال به نظر می‌رسد که لایحه بودجه سال ۱۴۰۴ با تخصیص ۷.۹هزار میلیارد تومان به جوانی جمعیت، در نگاه اول شاید گامی رو به جلو به نظر برسد اما وقتی به واقعیت‌های موجود و نیازهای واقعی این حوزه نگاه می‌کنیم، این عدد نه‌تنها کافی نیست، بلکه نشان‌دهنده شکاف عمیق بین سیاست‌های اعلام شده و اقدامات دولت و مجلس است.