ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: برداشت بی‌رویه آب از سفره‌های آب زیرزمینی و فرونشست در مازندران به دغدغه عمومی تبدیل شده و به تکرار شاهد ساخت و سازهای بی‌رویه و برداشت‌های غیر مجاز از بستر رودخانه‌ها هستیم که از دلایل اصلی فرونشست‌ها و متعاقباً تنش گسل و زلزله‌های اخیر در این استان است.

این در حالی که طی سال‌های اخیر شاهد تغییرات اقلیمی، برداشت بی رویه از سفره‌های زیرزمینی و ساخت وسازهای غیرمجاز، پدیده فرونشت‌ها و بحران کم‌آبی را در مازندران تشدید کرده است.

استخراج بیش از حد آب‌های زیرزمینی یکی از علل اصلی فرونشست زمین است. فشاری که در برداشت از منابع آب زیر زمینی وارد می‌کنیم و از سوی دیگر قابلیت نشست زمین در آبخوان‌ها و سفره‌های آب زیر زمینی، برهم‌کنشی را ایجاد می‌کنند که موجب می‌شود نرخ نشست زمین، جابه‌جا و سال به سال متغیر شود.

فرونشست زمین بر این اساس، عمدتاً در زمین‌های کشاورزی واقع در حاشیه شهرها و روستاها رخ داده است که از رسوبات یا خاک ریزدانه تشکیل شده‌اند.

به تاکید کارشناسان، تغییر اقلیم باعث وقوع خشکسالی شده و با برنامه نادرست و ناکارآمد به شکل یک کاتالیزور عمل کردیم به طوری که به عنوان مثال شاهد کمبود و قطعی آب در برخی روزها حتی در روستاهای مازندران هستیم.

همچنین مصارف آبی و هدر رفت آب در کشاورزی استان مازندران بسیار بالا و بازدهی سامانه‌های آبیاری و زهکشی پایین است. شبکه‌های لوله کشی آب شرب در نقاطی فرسوده بوده، شاهد نشت آب شرب از این شبکه‌ها و ورود انواع آلودگی به آن‌ها هستیم.

علاوه بر فرونشست، رانش و زمین لغزش نیز چالش بزرگ فراروی مازندران است و مناطق مختلفی از استان دچار رانش شدند.

رانش زمین در شیخ موسی بابل حدود دو هفته‌ای است که اهالی ۷۵ روستاهای منطقه را درگیر کرده و در مناطق مختلف غرب مازندران نیز چنین پدیده‌ای گزارش شده است.

علی محمدی استاد دانشگاه در مازندران برداشت بی رویه از منابع آب‌های زیرزمینی را از جمله دلایل فرونشست و رانش زمین بیان کرد و گفت: دست اندازی هایی که به طبیعت استان صورت گرفته است، خطر رانش و ریزش و یا فرونشست را در آینده بیشتر خواهد کرد.

دست اندازی هایی که به طبیعت استان صورت گرفته است، خطر رانش و ریزش و یا فرونشست را در آینده بیشتر خواهد کرد

وی در گفتگو با خبرنگار مهر با عنوان اینکه ذخیره آب‌های زیرزمینی استان روبه کاهش است، افزود: برداشت بی رویه از آب‌های زیرزمینی، سطح تراز آب‌ها و سفره‌ها را به ویژه در شرق استان کاهش داده است و این مسئله خطر فرونشست را تشدید می‌کند.

وی با عنوان سطح سفره‌های آزاد آب‌های زیرزمینی کاهش چشمگیری یافته است، گفت: به اندازه معادل سدهای بزرگ رجایی سطح آب‌های زیرزمینی در استان کاهش داشته است.

این استاد دانشگاه وجود چاه‌های غیرمجاز و تغییر و تبدیل کاربری اراضی را از دیگر عوامل محرک فرونشست و رانش زمین مطرح کرد.

به تاکید کارشناسان، در مناطقی از مازندران مانند حوضه هراز افتادگی‌هایی در دره‌ها و به تبع آن لغزش دامنه‌ها و نشست منازلی که خود غیراصولی و بی رویه روی دامنه‌ها ساخته شده‌اند، علت آن همین فرسایش قهقرایی بوده که بستر رودخانه را دچار کنش شدید کرده است.

طی روزهای اخیر رانش در منطقه و از تنگه چمستان نیز سبب بروز مشکلاتی برای اهالی منطقه شده است. بیژن پولادی فرماندار نور در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به وقوع رانش زمین در منطقه و از تنگه چمستان، خواستار بررسی‌های کارشناسی برای جلوگیری از رانش‌های احتمالی در آینده تکمیل کنند.

به گزارش مهر، وضعیت بارندگی در ایستگاه‌های سینوپتیک مازندران طی دهه اخیر تغییر قابل ملاحظه‌ای نسبت به دهه گذشته نداشته است حال آنکه چالش‌های آبی استان در این دهه، به شدت افزایش یافته است، همچنین برداشت بی‌رویه آب از ذخایر زیرزمینی و نداشتن توجه به مدیریت مصرف، عواقب جدی و بحران‌های زیادی از جمله فرونشست زمین و درگیری‌های اجتماعی در مازندران را رقم می‌زند.