ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه بین الملل، الناز رحمت نژاد: محمد الضیف، ملقب به ابوخالد فرمانده کل گردان‌های قسام همراه با مروان عیسی ملقب به ابوالبراء معاون فرمانده کل گردان‌های قسام، غازی ابوطماعه فرمانده بخش تسلیحات و خدمات رزمی، رائد ثابت فرمانده بخش نیروی انسانی، رافع سلامه فرمانده لشگر خان‌یونس، احمد الغندور فرمانده لشکر شمال و ایمن نوفل فرمانده لشکر منطقه مرکزی گردان‌های القسام از جمله شهدای شاخصی بودند که در جریان جنگ غزه به شهادت رسیدند.

خبر شهادت محمد الضیف و همراهانش روز پنج شنبه ۱۱ بهمن، دو هفته بعد از توافق آتش بس غزه و پس از اطمینان از هویت شهدا اعلام شد. الضیف و یارانش در میدان نبرد به شهادت رسیدند و نحوه شهادت آن‌ها خط بطلانی بر روی روایت اشغالگران مبنی بر مخفی شدن فرماندهان مقاومت کشید.

در فرصتی که دست داد به بررسی و مرور زندگی و مبارزات مروان عبدالکریم علی عیسی (ابوالبراء) معاون فرمانده کل گردان‌های عزالدین قسام که همراه با محمد الضیف در جریان جنگ غزه به شهادت رسید پرداختیم که مشروح آن در ادامه این گزارش می‌آید؛

مرد سایه و دست راست محمد الضیف

مروان عبدالکریم علی عیسی ملقب به ابوالبراء، مرد سایه و دست راست محمد ال ضیف و معاون فرمانده کل گردان‌های عزالدین قسام و از اعضای دفتر سیاسی و نظامی جنبش مقاومت اسلامی حماس بود. او در سال ۱۹۶۵ در اردوگاه پناهندگان بریج در نوار غزه به دنیا آمد. وی تحصیلاتش را در دانشگاه اسلامی غزه گذراند. مروان عیسی یک بسکتبالیست برجسته بود و لقب «تکاور فلسطین» به او اختصاص داشت. همچنین مروان عیسی در جوانی به اخوان المسلمین تعلق داشت و در انجام فعالیت‌های دفاعی، اجتماعی و سازمانی آن مشارکت داشت.

شکل‌گیری ایدئولوژی قسامی ابوالبراء در زندان‌

اشغالگران صهیونیستی او را سال ۱۹۸۷ به اتهام پیوستن به حماس دستگیر کردند. سپس مروان عیسی در سال ۱۹۹۷ توسط تشکیلات خودگردان فلسطین دستگیر شد و تا پس از وقوع انتفاضه الاقصی در سال ۲۰۰۰ آزاد نشد.

ابوالبراء وقتی از زندان آزاد شد، ورزش را رها کرد و در ۱۹ سالگی به گردان‌های قسام شاخه نظامی حماس پیوست. او توسط ابراهیم المقادمه وارد نهضت شد. ابوالبراء هر هفته نزد ابراهیم المقادمه داخل مسجد بزرگ اردوگاه درس می‌خواند. ابراهیم در ابوالبراء زیرکی و هوشی را می‌دید که او را از همسالانش متمایز کرده بود.

ایدئولوژی قسامی عیسی مروان پس از دستگیری و زندانی شدنش در سیاه چاله‌های رژیم صهیونیستی شکل گرفت؛ به همین دلیل بلافاصله پس از آزادی اش به گردان قسام پیوست. ابوالبراء با گروهی در سلسله عملیات‌های شهادت طلبانه در سال ۱۹۹۶ در انتقام ترور مهندس یحیی عیاش به همراه تعدادی از چهره‌های برجسته مانند حسن سلامه شرکت کرد.

نقش محوری در توسعه توان قسام

عیسی پس از آزادی از زندان نقش محوری در انتقال گردان‌های قسام از سلول‌های نیمه نظامی که بر اساس ساختار نظامی طراحی شده بودند، به گردان‌ها، واحدها و تیپ‌ها بر اساس سلسله مراتب نظامی مشخص ایفا کرد. نام او در بیانیه سپتامبر ۲۰۰۵، ده روز قبل از عقب نشینی از غزه رسماً در میان اسامی رهبران درجه اول گردان‌های قسام برده شد.

ویژه نامه «طلوع فجر» در جریان عقب نشینی رژیم صهیونیستی از غزه توسط قسام منتشر شد که در آن مصاحبه‌هایی با تعدادی از رهبران قسام به چشم می‌خورد. در ویژه نامه مورد اشاره مروان عیسی به عنوان «مسئول عملیات شهرک سازی» معرفی شد. وی درباره ماهیت این عملیات‌ها که ایده آن توسط صلاح شحاد ه فرمانده سابق گردان‌ها مطرح شده بود، گفت: «تصمیم گرفتیم نبرد را به خانه‌های شهرک نشینان منتقل کنیم.»

ابوالبراء در ویژه نامه مذکور مکانیسم یورش‌های شهرک‌سازی را که مستلزم «تلاش، آموزش سخت و آمادگی مستمر» از سوی رزمندگان مقاومت است را اینگونه توضیح داده بود: «فرماندهی که جزئیات را مورد بحث قرار می‌دهد و کمیته‌ای را برای بررسی امکان انجام عملیات از نظر دستیابی به بزرگترین موفقیت ممکن و کمترین ضرر ممکن، تشکیل می‌دهد.»

بر اساس گزارش صهیونیست‌ها، تلاش‌های ابوالبراء در سال‌های انتفاضه الاقصی در دو جهت قرار داشت. جهت اول به بازسازی گردان‌های قسام و سازماندهی ارتش آنکه به تیپ‌ها، گردان‌ها و گروه‌ها تقسیم می‌شد، اختصاص داشت. مروان عیسی سعی داشت خلأ پس از ترور مهندس عدنان الغول در سال ۲۰۰۴ را پر کند تا پروژه‌ای برای تولید محلی ارائه کند که در خدمت مقاومت در خشکی، دریا و هوا باشد.

در دسته افراد تحت تعقیب و ترور

تلاش‌های او در توسعه گردان‌های قسام تهدیدی برای رژیم صهیونیستی به شمار می‌رفت و باعث شد نام او در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۳ در فهرست نظارت بر تروریسم آمریکا و اتحادیه اروپا برود و در دسته افراد تحت تعقیب قرار بگیرد. رژیم صهیونیستی دنبال ترور عیسی مروان بود. صهیونیست‌ها درباره او گفته‌اند: «عیسی مروان مرد عمل است نه حرف. او آنقدر باهوش است که می‌تواند پلاستیک را به فلز تبدیل کند.»

جنگنده‌های صهیونیستی نیز در جریان تجاوز به غزه در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۲۱ دو بار خانه مروان عیسی را ویران کردند، در این تجاوز برادرش وائل به شهادت رسید. براء پسر ۹ ساله او در جریان محاصره نوار غزه در سال ۲۰۰۹ دچار نارسایی کلیه شد که با سفر براء برای درمان به مصر موافقت نشد و در نهایت درگذشت و سیصد و پنجاه و نهمین شهید محاصره نوار غزه شد. پسر دیگر مروان در سال ۲۰۲۳ در حمله هوایی رژیم صهیونیستی در غزه به شهادت رسید.

چهره‌ای که تا ۲۰۱۱ مشخص نشده بود

چهره ابوالبراء تا قبل از سال ۲۰۱۱ مشخص نبود، زمانی که او در یک عکس دسته جمعی که در هنگام پذیرایی از زندانیان آزاد شده در توافق «وفاء الاحرار» در ازای نظامی صهیونیست گیلعاد شالیت، گرفته شده بود ظاهر شد که شامل خالد مشعل، صالح العاروری و احمد الجعبری در کنارش بودند. بعد از انتشار این عکس صهیونیست‌ها مدعی شدند فردی که در وسط عکس کنار آنها قرار دارد مروان عیسی است.

تبدیل موضع دفاعی گردان به تهاجمی

ابوالبراء، افسر عملیاتی ویژه قسام بود. او به طراحی عملیات‌های تهاجمی نبردهای غزه از «سنگ های سجیل» در سال ۲۰۱۲ تا «طوفان الاقصی» در سال ۲۰۲۳، شهرت داشت. توانمندی در زمینه‌های اطلاعاتی و فناوری، برنامه ریزی سازمان یافته دقیق، توجه ویژه به موضوع شهرک‌های صهیونیستی و ستادهای امنیتی از ویژگی‌های عیسی بود.

در «عملیات طوفان الاقصی»، راهبردها و روش شناسی او در هدایت نیروهای ویژه و کماندوها در خشکی و دریا آشکار شد. او در توسعه تسلیحاتی مقاومت سهیم بود و اقدامات در این زمینه را هدایت کرد تا اینکه پیشرفت فوق العاده ای در همه جوانب امر ایجاد شد. با تلاش‌های وی برد موشک‌ها و ظرفیت تخریب آنها افزایش یافت و گردان‌های قسام در موارد متعدد از موضع دفاعی به موقعیت تهاجمی تغییر فاز داد.

شاخه نظامی جنبش حماس با توجه به اهتمامی که به توسعه جنبه‌های مختلف نظامی داشت با اقدامات مروان عیسی به پیشرفت‌هایی در عرصه‌های تجهیزاتی و پرسنل، توان پهپادی، بهره گیری از نیروهای زبده، حفر تونل‌های تهاجمی و تشکیل یک واحد کماندویی دریایی دست یافت. سپس تحت هدایت وی چندین حمله به ساحل عسقلان انجام شد که خسارات سنگینی به صهیونیست‌ها وارد کرد.

بر اساس واقعیت‌های موجود و به اذعان مقامات صهیونیستی مروان عیسی یکی از سه رهبر حماس بود که حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳(۱۵ مهر ۱۴۰۲) را طراحی کرده و عملیات نظامی در غزه را به همراه الضیف و یحیی السنوار رهبر جنبش در غزه پیش برد. عبدالملک الحوثی رهبر جنبش انصارالله یمن گفته است: «انسجام و مقاومت بزرگ گردان‌های قسام در نبرد «طوفان الاقصی»، با وجود شهادت فرمانده الضیف و همراهانشان و همچنین حملات بی‌سابقه رژیم اشغالگر و آمریکا، نشان‌دهنده نتیجه بزرگ تلاش‌ها و جهاد فرمانده الضیف است. این انسجام و پایداری عظیم گردان‌های قسام، دستاوردهای به‌دست‌آمده را حفظ کرد و ثمره‌ای بزرگ از مجاهدت‌های شهید الضیف بود.»

به گفته احمد الحیه نویسنده و تحلیلگر سیاسی فلسطینی اشغالگران پیش از این هم فرمانده قسام صلاح شحاده و تعدادی از برجسته‌ترین فرماندهان نظامی مانند یحیی عیاش، عماد عقل، احمد الجعبری و رائد العطار را ترور کرده است و این بر قدرت، عملکرد و توسعه حماس تأثیری نداشته است. حماس ملی‌ترین جنبش فلسطینی است که به طور ویژه در جنگ اخیر شهدایی از میان رهبران سیاسی و فرماندهان نظامی خود تقدیم کرده است. حماس توانایی بسیار خوبی برای جایگزین کردن رهبران ارشد خود دارد چرا که برآمده از روح و متن مردم است و این همان چیزی است که اشغالگران متوجه شده‌اند و دریافته‌اند که این جنبش یک تفکر است که نابود شدنی نیست.