به گزارش سلامت نیوز به نقل از ایسنا،واکسیناسیون به‌عنوان یکی از موثرترین مداخلات بهداشتی، نقش بی‌بدیلی در حفظ سلامت جامعه ایفا می‌کند. در ایران، برنامه ایمن‌سازی ملی که از سال ۱۳۶۳ آغاز شد، نه تنها توانسته است بسیاری از بیماری‌های کشنده را کنترل کند بلکه در سطح جهانی نیز موفقیت‌های قابل توجهی به‌دست آورده است. این برنامه با هدف ایجاد مصونیت فعال در کودکان در برابر بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن مانند دیفتری، کزاز، سیاه‌سرفه، سرخک، فلج اطفال و سل آغاز شد و با افزودن واکسن‌های جدید به مرور تکمیل شد.
تاریخچه واکسیناسیون در ایران
تا پیش از انقلاب اسلامی، واکسیناسیون در ایران به‌طور پراکنده انجام می‌شد و تنها در برخی از مراکز درمانی انجام می‌شد. با پیروزی انقلاب و شکل‌گیری شبکه بهداشت، واکسیناسیون به‌عنوان یک اولویت در سیاست‌های بهداشتی کشور قرار گرفت. از آن زمان، واکسیناسیون در سطح ملی آغاز و در کنار آن، آموزش و فرهنگ‌سازی برای همگان در خصوص اهمیت واکسن‌ها صورت گرفت. تاکنون، بسیاری از بیماری‌ها مانند کزاز نوزادی و فلج اطفال در کشور از بین رفته‌اند و ایران در مبارزه با بیماری‌های واگیردار موفق عمل کرده است.
مهم‌ترین دستاوردهای ۴۰ ساله واکسیناسیون
تاکنون، برنامه واکسیناسیون ملی ایران توانسته است از مرگ میلیون‌ها کودک در برابر بیماری‌های مختلف جلوگیری کند. برخی از مهم‌ترین دستاوردهای این برنامه شامل:
-
حذف کزاز نوزادی: پیش از اجرای برنامه ایمن‌سازی، کزاز نوزادی عامل بسیاری از مرگ‌ها در نوزادان بود. از سال ۱۳۷۵، این بیماری در ایران حذف شد.
-
کنترل بیماری‌های دیفتری و سیاه‌سرفه: در دهه‌های گذشته، این دو بیماری به‌عنوان تهدیدات جدی سلامت عمومی محسوب می‌شدند. اما به‌واسطه واکسیناسیون گسترده، اکنون این بیماری‌ها به‌طور کامل کنترل شده‌اند.
-
حذف فلج اطفال: بیماری فلج اطفال که در گذشته هزاران کودک را مبتلا و فلج می‌کرد، طی ۲۴ سال گذشته در ایران به‌طور کامل ریشه‌کن شده است.
-
تأثیر واکسیناسیون در ریشه‌کن شدن آبله: در سطح جهانی، بیماری آبله از سال ۱۹۷۲ به‌طور کامل ریشه‌کن شده است و ایران یکی از کشورهایی است که در این مسیر پیشرو بوده است.
ادامه مسیر و چالش‌های پیشرو
با ورود واکسن‌های جدید مانند «پنوموکوک» و «روتاویروس» به سبد واکسیناسیون کشور، گام‌های بزرگی در جهت ارتقای سلامت کودکان و پیشگیری از بیماری‌های جدید برداشته شده است. واکسن پنوموکوک به‌ویژه برای پیشگیری از عفونت‌های باکتریایی جدی در کودکان و واکسن روتاویروس برای کاهش اسهال شدید در کودکان کمتر از ۵ سال بسیار حیاتی است.
علی‌رغم این دستاوردها، هنوز چالش‌هایی مانند شیوع بیماری فلج اطفال در کشورهای همسایه ایران (افغانستان و پاکستان) وجود دارد که نیازمند تلاش‌های بیشتر برای جلوگیری از انتقال این بیماری به داخل کشور است. ایران با اجرای برنامه‌های واکسیناسیون تکمیلی و در سطح مرزها در تلاش است تا از این بیماری جلوگیری کند.
پوشش بیش از ۹۸ درصدی واکسیناسیون
ایران با پوشش بیش از ۹۸ درصد واکسیناسیون در میان کودکان، به یکی از کشورهای موفق در این زمینه تبدیل شده است. این آمار در بسیاری از کشورها، حتی کشورهای توسعه‌یافته، به‌دست نیامده است و نشان‌دهنده همکاری و مشارکت بالای مردم و دولت در جهت حفظ سلامت عمومی است.
۴۰ سال ایمن‌سازی در ایران به‌عنوان یک دستاورد بزرگ در تاریخ بهداشت کشور محسوب می‌شود. موفقیت‌های حاصل از واکسیناسیون نه تنها در کاهش مرگ و میر ناشی از بیماری‌های واگیر بلکه در ارتقای کیفیت زندگی افراد موثر بوده است. با تداوم این برنامه‌ها و افزودن واکسن‌های جدید، ایران همچنان در مسیر پیشرفت و بهبود سلامت عمومی گام برمی‌دارد.