ورود آمریکا به پرونده هسته‌ای ترکیه و روسیه
اقتصاد ایران: تحلیلگران سیاسی آنکارا بر این باورند که یک گروه متنفذ در ساختار سیاسی آمریکا به دنبال اقناع ترامپ برای مخالفت با همکاری هسته‌ای اردوغان و پوتین است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، یکی از رهبرانی که از انتخاب مجدد دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهور آمریکا خوشحال شد، رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه بود. چرا که روابط آنکارا – واشنگتن، در دوران جو بایدن، شرایط خوبی نداشت و حالا تیم اردوغان امیدوار است که بتواند با ترامپ، فرصت بیشتری برای همراهی و همکاری داشته باشد.
اما مساله اینجاست: آیا همکاری مورد انتظار اردوغان، شامل همه حوزه‌ها خواهد شد؟ به عنوان مثال، دونالد ترامپ چه نگرشی به تبدیل شدن ترکیه به یک قدرت هسته‌ای خواهد داشت و همکاری بین آنکارا و مسکو را در چه سطحی برخواهد تافت؟
اینها سوالاتی هستند که ذهن بسیاری از رسانه‌ها و اندیشکده‌های ترکیه را به خود مشغول کرده است. آن هم در شرایطی که هنوز هیچ پالس طلایی و امیدبخشی به آنکارا نرسیده و کسی نمی‌داند آیا ترامپ رفتار مهربانانه‌ای با اردوغان خواهد داشت یا نه.
تیم اردوغان امیدوار است که نه تنها محموله 40 فروندی جنگنده‌های اف 16 را از آمریکا تحویل بگیرد، بلکه یک بار دیگر به لیست تولیدکنندگان قطعات و خریداران جنگنده اف 35 بازگردد.
ماجرای هسته‌ای ترکیه و روسیه و نگاه آمریکا
قرار بود نیروگاه هسته‌ای آک کویوی ترکیه که به دست مهندسین روسی ساخته شده، همزمان با انتخابات ریاست جمهوری سال 2024 میلادی افتتاح شود و دنیایی رای و توجه برای اردوغان و حزب عدالت و توسعه به دنبال بیاورد.
اما این اتفاق روی نداد و تنها یک واحد از چهار واحد هسته‌ای این نیروگاه به شکلی فرمالیته افتتاح شد و این اقدام آن قدر بی‌اثر و بی‌معنی بود که ولادیمیر پوتین ترجیح داد دعوت اردوغان را رد کند و برای مراسم افتتاحیه به آک کویو نرود.
قبلاً بسیاری از مفسرین سیاسی ترکیه، بر این باور بودند که اصلی‌ترین دلیل تعلل در تکمیل روند ساخت نیروگاه، سیاست ویژه پوتین در قبال ترکیه است و او می‌خواهد به بهانه حمایت پهپادی اردوغان از اوکراین، در این پروژه وقت کشی کند. اما حالا، انتشار گزارش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نشان داده که این مساله، پیچیده‌تر از آن چیزی است که تحلیلگران طرفدار اردوغان تصور می‌کردند.
این روزنامه نشان داده که بلوکه شدن منابع مالی تکمیل ساخت نیروگاه هسته‌ای روسیه در ترکیه، زیر سر آمریکا بوده و حالا گروهی از متنفذین آمریکایی، می‌خواهند ترامپ را اقناع کنند تا به هسته‌ای شدن ترکیه روی خوش نشان ندهد و برای دور شدن اردوغان از پوتین، از همه ابزارها استفاده کند.
روسیه 5 میلیارد دلار وجه نقد را از یک مجرای رسمی بانکی به ترکیه منتقل کرده تا منابع مالی لازم برای تکمیل ساخت نیروگاه هسته‌ای، با این پول تامین شود. اما یک بازرس مالی وابسته به وزارت خزانه داری آمریکا در حین بررسی تراکنش‌های بانک جی پی مورگان متوجه این موضوع شد.
او زمانی گزارش محرمانه خود را به مشاور عالی امنیتی کاخ سفید رساند که 3 میلیارد دلار از وجه مزبور به آنکارا رسیده بود و پیشنهاد شده بود که 2 میلیارد دلار باقیمانده، هر چه سریعتر با دستور مستقیم بایدن، مصادره شود. نکته جالب توجه اینجاست که انتقال مالی مورد اشاره، قبل از آغاز حمله روسیه به اوکراین صورت گرفته و هنوز تحریم مالی روسیه در دستور کار قرار نگرفته بود.
خنده فرات، همان زنی که به داد اردوغان رسید
خانم خنده فرات خبرنگار ارشد روزنامه حریت ترکیه، در شب کودتای نافرجام سال 2016 میلادی به شهرت بالایی دست یافت. چرا که توانست با گوشی تلفن همراه خود در یک برنامه زنده تلویزیونی، با اردوغان تماس تصویری اینترنتی برقرار کند و کاری کند که اردوغان در همان لحظه بر روی آنتن، طرفداران خود را به خیابان فرابخواند.
گوشی تلفن همراه خنده فرات، بعدها توسط برخی از تجار قطری طرفدار اردوغان به قیمت کلانی خریداری شد و خود او نیز به عنوان یک روزنامه نگار نزدیک به رییس جمهور، جایگاه ویژه‌ای یافت.
حالا خانم فرات، پیگیر جزییات گزارش روزنامه وال استریت ژورنال شده و درباره این موضوع نوشته است: «موضوع بلوکه شدن منابع مالی مربوط به نیروگاه هسته‌ای روسیه در ترکیه را با چند تن از مقامات دولت و حزب عدالت و توسعه پیگیری کردم. آنها اطلاعات جزئی ندارند اما معتقدند که زمان بندی انتشار این گزارش، از اهمیت سیاسی بالایی برخوردار است».
ابراهیم کالن سخنگوی وقت ریاست جمهوری ترکیه و نورالدین نباتی وزیر وقت امور مالی و دارایی، مستقیماً نقل و انتقالات مالی بین روسیه و ترکیه را مدیریت کرده‌اند اما در پاسخ به سوالات روزنامه حریت، حاضر نشده‌اند در این مورد توضیحی ارائه دهند.
خنده فرات در ادامه و در ذکر دلیل و انگیزه اصلی انتشار گزارش مزبور در روزنامه وال استریت ژورنال نوشته است: «مقامات دولت به من گفتند، زمان بندی خاص انتشار این گزارش، نشان دهنده این است که یک تیم سیاسی قدرتمند مخالف ترکیه در واشنگتن و مشخصاً در کنگره، در حال فعالیت است. این گروه، به طور عامدانه این اطلاعات را افشا کرده تا توجه مشاورین امنیتی و دیپلماسی دولت دونالد ترامپ، جلب شود. هدف رسمی تیم مزبور این است: تشویق ترامپ برای مقابله با تبدیل شدن ترکیه به یک قدرت هسته‌ای و اعمال فشار بر اردوغان برای فاصله گرفتن از ولادیمیر پوتین».
در ادامه گزارش روزنامه حریت آمده است: «بازرسین مالی وزارت خزانه داری، به جو بایدن پیشنهاد دادند که کل وجه منتقل شده از طرف روسیه، مصادره شود. اما مشاور امنیتی بایدن چنین دیدگاهی داشته است: در این مساله، نباید فقط به روسیه توجه کنیم. اعمال سختگیری زیاده از حد، می‌تواند ترکیه را از آمریکا دورتر کند. نباید کاری کنیم که مقامات آنکارا واکنش نشان دهند. گروه مالی سیتی گروپ آمریکا نیز به این متهم شده که با همدستی و هماهنگی آنکارا و به بهانه تامین مالی نیروگاه هسته‌ای، چندین میلیارد دلار وجه نقد مبادله کرده اما مقصد اصلی آن نیروگاه نبوده و برای برخی دیگر از اهداف استراتژیک روسیه مورد استفاده قرار گرفته است. پول مزبور، از طریق بانک زراعت ترکیه، به حساب‌های دیگری فرستاده شده که برخی از تحریم‌های قدیمی آمریکا به واسطه این وجوه، دور زده شده است. اما جو بایدن حاضر نشده که در این ماجرا، ترکیه را تحت فشار قرار دهد. نهایتاً تنها کاری که کرد، دستور به وزارت دادگستری برای مصادره سریع 2 میلیارد دلار از وجوه روسیه بود. این پول قبل از آن که به دست پیمانکاران نیروگاه هسته‌ای آک کویوی روسیه برسد، توسط آمریکا توقیف شد».
خانم خنده فرات اعلام کرده دولت آمریکا، ترکیه را به عنوان «یک متحد استراتژیک اما غیرقابل پیش بینی» می‌شناسد و بعید است در دوران دونالد ترامپ نیز این نگرش تغییر کند. اما متنفذین کنگره آمریکا می‌خواهند محض احتیاط و محکم کاری، روندی را پیش روی ترامپ بگذارند که او عملاً با پیشرفت هسته‌ای ترکیه مخالفت کند و مانع از همکاری با روسیه شود.
در همین حال، ممکن است ابراهیم کالن به عنوان رییس فعلی سرویس اطلاعاتی میت به اتهام مدیریت بر روند انتقال مالی بین روسیه و ترکیه، مورد غضب سرویس اطلاعاتی سازمان سیای آمریکا قرار بگیرد و واشنگتن تمایل به تعامل و همکاری با کالن نداشته باشد.
انتهای پیام/