ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ امیرحسین مجتهدی ایرانگرد و مستندساز که از سال ۱۳۹۱ برای ساخت مستند به سفر در ایران می‌رود در سفرنامه خود که آن را در اختیار خبرگزاری مهر قرار داد این بار به زندان سلیمان تکاب رفت و درباره این جاذبه تاریخی نوشت: قبل از سفر نکات و موضوعات مختلفی در مورد زندان سلیمان تکاب شنیده بودم همین موضوع باعث شد برنامه‌ای برای سفر به این نقطه بچینم.

زندان سلیمان، جذابیتش مدیون طبیعی بودنش هست این اثر زیبا در سه کیلومتری غرب تخت سلیمان در آذربایجان غربی قرار دارد، این کوه تا مرکز استان آذربایجان غربی یعنی ارومیه تقریباً ۳۰۰ کیلومتر و تا تکاب ۴۰ کیلومتر است من تقریباً از تهران ۶ ساعت در راه بودم که تقریباً ۴۷۵ کیلومتر می‌شد.

اما زندان سلیمان به یکسری اطلاعات هم نیاز داشت که قبلش مطالعه کردم. زندان سلیمان یا زندان دیو برای دوره سوم زمین‌شناسی است، میانه این کوه مخروطی خالی است، انگار یک نفر کوه را با مهارتی خاص تراشیده است وقتی از کوه بالا می روید به یک چاه عمیق برمی‌خورید که بسیار عمیق و ترسناک هست دلیل ترسناک بودنش این است خود کوه تقریباً ۱۰۰ متر ارتفاع دارد و حفره درونش تقریباً ۸۰ متر است. من وقتی بالای کوه بودم و به پایین چاه نگاه می‌کردم ترسی عجیب را حس کردم به طور خاصی ابهت داشت.

اما دلیل اصلی سفر من به این نقطه اسراری بود که در مورد اینجا شنیده بودم و مطالعه کرده بودم، برای پیدا کردن اسرار بهترین راه همکلام شدن با مردم محلی منطقه است. اما می‌خواهم تجربه شخصی را برایتان توضیح دهم. وقتی از کوه بالا رفتم و گودال را دیدم به این تصور بودم که اینجا اسمش زندان سلیمان بوده و قطعاً هر کسی یا موجودی در این نقطه زندانی می شده است هیچ راه فراری نداشته و به هیچ وجه نمی توانسته به رهایی فکری کند.

اما وقتی داستان‌ها را می‌شنوید خیلی بیشتر مشتاق سفر می‌شوید، مردم اعتقاد دارند که اینجا زندانی در اختیار حضرت سلیمان بوده و دیوهایی در آن بوده که از حضرت سلیمان نافرمانی می‌کردند دیوارهای بلند زندان هم به این علت است که دیوها نتوانند فرار کنند، جالب‌تر این است که در بالای حفره‌ها انگار یک بنای سنگی وجود دارد. دلیلش آن است که دیوی فرار نکند، اما یک داستان جذاب دیگری هم وجود دارد.

همانطور که میدانید خداوند پس از انتخاب حضرت سلیمان به عنوان پیامبر، قدرت‌های بسیاری مانند توانایی حرف زدن با حیوانات، کنترل عنصر باد در جهت استفاده در امور حمل و نقل در دریا، کشاورزی و غیره در اختیار او قرار داد. حضرت سلیمان طبق افسانه‌ها، انگشتری داشت که با آن به تمام موجودات حکومت می‌کرد.

روایت جالب دیگری برای اسم این منطقه که زندان دیو یا زندان سلیمان است، وجود دارد. طبق افسانه‌ها دیوی در این منطقه انگشتر حضرت سلیمان را می دزدد و پس از آنکه حضرت سلیمان دیو و انگشتر را می‌گیرد دیو را در کوهی زندانی می‌کند، اما دیو که به شدت عصبی بود در داخل کوه از خود گازهای و بخارهای سمی ساطع می‌کند که روایت است اگر انسانی پایش به کف این حفره برسد می میرد، به همین دلیل است که به این منطقه میگویند زندان سلیمان یا زندان دیو.

بعد از شنیدن این داستان‌ها تصمیم گرفتم تصاویری از اینجا تهیه کنم. اما زندان دیو چگونه به وجود آمده است؟

همانطور که از کوه‌ها معلوم است که این کوه‌ها، کوه‌های آتش فشانی است و جنس سنگ‌های این منطقه از جنس سنگ‌های آذرین و دگرگونی و سنگ‌های رسوبی است. اما موضوع جالب این است که کوه‌های آتشفشانی رسوبی در جهان به ندرت مشاهده می‌شوند ولی یک نمونه آن در کشور ماست. دلیلش این است که رسوب کردن به آب دریا نیاز دارد. و در این منطقه دریا نیست.

علی محمدی در کتاب «تکاب افشار» می‌نویسد: من معتقدم این کوه در هزاران سال پیش آتشفشان بوده و بعدها در اثر تحولات زمین، گودی آن دریاچه‌ای را تشکیل داده شبیه به دریاچه تخت سلیمان و باز به‌همین ترتیب پس از گذشت زمان متمادی، آب آن خشک شده و به‌صورت فعلی در آمده است. چون سنگ‌هایی که بدنه کوه و زمین اطراف را تا مسافتی پوشانیده، همگی دارای خلل و فرج هستند و جزو مواد خروجی از دهانه کوه آتشفشان محسوب می‌شوند.

به‌علاوه در اطراف همین کوه چشمه‌های متعددی از آب گرم دیده می‌شود که دارای املاح معدنی فراوانی هستند. به‌طوری که سطح زمین اطراف خود را تغییر رنگ و تغییر شکل داده‌اند. بعضی از این چشمه‌ها مقدار آب ثابتی دارند و فقط فشار گاز موجب جوشش آن‌ها می‌شود؛ به‌نحوی که انسان در ابتدا تصور می‌کند که مرتب از این چشمه، آب خارج می‌شود. در حالی که این‌طور نیست.

این بود تجربه سفر من به یکی از نقاط اعجاب انگیز دنیا که در ایران است یعنی منطقه تکاب، زندان سلیمان در استان آذربایجان غربی. حتماً پیشنهاد می‌کنم که خودتان یک سفری به منطقه داشته باشید تا متوجه کامل افسانه، حس ترس و هیجان منطقه شوید.