ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، بریکس به‌ عنوان یک گروه اقتصادی نوظهور، به دنبال ایجاد نظمی چند قطبی در اقتصاد جهانی است. این گروه در سال‌های اخیر با پذیرش اعضای جدید و تقویت ساختارهای مالی و تجاری خود، نفوذ بیشتری در اقتصاد جهانی به دست آورده است.

از میان کشورهای آسیای میانه، قزاقستان و ازبکستان به‌ عنوان شریک بریکس شناخته‌ شده‌اند. این دو کشور از اول ژانویه 2025 به‌ طور رسمی به‌عنوان کشورهای شریک بریکس پذیرفته‌ شده‌اند.

قزاقستان و ازبکستان، دو اقتصاد مهم آسیای میانه، به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی و منابع طبیعی غنی، در حال افزایش همکاری‌های خود با بریکس هستند. این یادداشت تحلیلی به بررسی دلایل تمایل این دو کشور به همکاری با بریکس، فرصت‌های اقتصادی ناشی از این همکاری و چالش‌های احتمالی در مسیر پیوستن به این گروه می‌پردازد.

 چشم‌انداز همکاری اقتصادی قزاقستان و ازبکستان با بریکس

 قزاقستان و ازبکستان به‌ عنوان دو قدرت اقتصادی در آسیای میانه، در دهه‌های اخیر مسیر اصلاحات اقتصادی و گسترش روابط بین‌المللی را در پیش‌گرفته‌اند.

این کشورها، که به‌ویژه در حوزه انرژی، معدن و حمل‌ونقل نقش مهمی دارند، به دنبال متنوع سازی شرکای تجاری خود و کاهش وابستگی به قدرت‌های غربی هستند. بریکس، به‌عنوان یک گروه اقتصادی که بر چندجانبه گرایی و تجارت جنوب-جنوب تأکید دارد، گزینه‌ای جذاب برای این کشورها محسوب می‌شود.

قزاقستان با اقتصاد مبتنی بر نفت و گاز و موقعیت استراتژیک در طرح «یک کمربند، یک جاده» چین، و ازبکستان با ذخایر بزرگ اورانیوم، طلا و منابع انرژی، ظرفیت‌های بالایی برای همکاری با بریکس دارند.

تمایل شراکت با بریکس

در سال‌های اخیر، تحریم‌های غرب علیه روسیه و برخی دیگر از کشورهای همسایه باعث شده که قزاقستان و ازبکستان به دنبال راه‌های جایگزین برای تجارت و سرمایه‌گذاری باشند.

بریکس، به‌عنوان مجموعه‌ای از اقتصادهای بزرگ نوظهور، فرصت‌های جدیدی برای این کشورها فراهم می‌کند. همکاری با بریکس به قزاقستان و ازبکستان این امکان را می‌دهد که از مزایای یک بلوک اقتصادی رو به رشد بهره‌مند شوند.

بریکس در تلاش است که سلطه دلار در تجارت جهانی را کاهش دهد، که می‌تواند به ایجاد یک سیستم مالی جایگزین برای این کشورها کمک کند. چین و روسیه، دو عضو اصلی بریکس، شرکای مهم اقتصادی و سیاسی قزاقستان و ازبکستان هستند. تعامل بیشتر با بریکس می‌تواند روابط این کشورها را با پکن و مسکو تقویت کند و آن‌ها را در مسیر توسعه اقتصادی پایدار قرار دهد.

فرصت‌های تجاری، سرمایه‌گذاری و زیرساختی ناشی از این همکاری

قزاقستان و ازبکستان با بهره‌گیری از بازارهای بریکس می‌توانند به صادرات منابع طبیعی، محصولات کشاورزی و کالاهای صنعتی خود به کشورهای عضو بریکس، از جمله چین، هند و برزیل، رونق دهند.

بریکس از طریق «بانک توسعه جدید» (NDB) می‌تواند منابع مالی لازم برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی و دیجیتال در قزاقستان و ازبکستان را فراهم کند. پروژه‌هایی مانند توسعه راه‌آهن‌های بین‌المللی و خطوط لوله انتقال انرژی می‌تواند جایگاه این کشورها را در زنجیره تأمین جهانی ارتقا دهد.

قزاقستان، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اورانیوم و دارنده ذخایر بزرگ نفت و گاز و ازبکستان، با منابع گسترده طلا، مس و اورانیوم، می‌توانند در زمینه تأمین مواد خام و انرژی با اعضای بریکس، به‌ویژه چین و هند، همکاری‌های استراتژیک داشته باشند.

تأثیر همکاری با بریکس بر سیاست‌های اقتصادی این کشورها حضور قزاقستان و ازبکستان در ساختارهای اقتصادی بریکس می‌تواند سیاست‌های اقتصادی آن‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

بریکس در حال‌ توسعه سیستم‌های پرداخت جایگزین برای کاهش وابستگی به دلار است. این موضوع می‌تواند به تقویت پول ملی قزاقستان و ازبکستان کمک کند. سرمایه‌گذاری‌های مشترک با اعضای بریکس می‌تواند به توسعه صنایع داخلی این کشورها کمک کند. همکاری با بریکس می‌تواند استقلال اقتصادی بیشتری برای قزاقستان و ازبکستان به ارمغان آورد و آن‌ها را از فشارهای اقتصادی غرب مصون‌تر کند.

نقش بریکس در تحول اقتصاد جهانی و جایگاه آسیای میانه

بریکس به‌ عنوان یک نیروی متوازن کننده در اقتصاد جهانی، تلاش می‌کند تا هژمونی غرب را در تجارت و امور مالی جهانی کاهش دهد.

در این میان، آسیای میانه به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود، به یک نقطه کلیدی برای توسعه تجارت و سرمایه‌گذاری بریکس تبدیل‌شده است.

چین، به‌عنوان یکی از رهبران بریکس، پروژه «یک کمربند، یک جاده» را در آسیای میانه گسترش داده است. قزاقستان و ازبکستان می‌توانند از این روند برای توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و لجستیکی خود بهره ببرند. همکاری با بریکس می‌تواند به همگرایی اقتصادی بیشتر در آسیای میانه و کاهش وابستگی به نهادهای مالی و اقتصادی غربی منجر شود.

چالش‌ها و آینده شراکت قزاقستان و ازبکستان در بریکس

 هرچند همکاری با بریکس مزایای متعددی دارد، اما چالش‌هایی نیز پیش روی این روند قرار دارد؛ وابستگی برخی کشورهای بریکس به رقابت‌های ژئوپلیتیکی می‌تواند روند همکاری اقتصادی را دشوار کند.

همچنین، ساختار اقتصادی قزاقستان و ازبکستان هنوز نیازمند اصلاحات برای تطابق با استانداردهای بریکس است. قزاقستان و ازبکستان باید میان‌فشارهای غرب، روابط اقتصادی با چین و روسیه و حفظ استقلال سیاسی خود، تعادلی راهبردی برقرار کنند.

در صورت موفقیت همکاری‌های اولیه، این دو کشور ممکن است در آینده به عضویت کامل بریکس درآیند که می‌تواند تحولات اقتصادی مهمی را برای منطقه رقم بزند.

با توجه به گزاره‌های مطروحه، این‌طور به نظر می‌رسد؛ قزاقستان و ازبکستان با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی و منابع غنی، ظرفیت بالایی برای همکاری با بریکس دارند. این همکاری می‌تواند به تقویت تجارت، توسعه زیرساخت‌ها و افزایش استقلال اقتصادی این کشورها منجر شود.

با این‌ حال، چالش‌های ژئوپلیتیکی و وابستگی‌های اقتصادی به غرب، موانعی هستند که باید مدیریت شوند. آینده این همکاری به میزان تطبیق‌پذیری قزاقستان و ازبکستان با ساختارهای بریکس و تحولات ژئوپلیتیکی جهانی بستگی خواهد داشت.

معصومه محمدی کارشناس اوراسیا

انتهای پیام/