ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: نخستین دفاتر داوری خانواده با رویکرد مسجد محوری، مصادف با مبعث نبی مکرم اسلام (صل الله علیه و آله و سلم) در استان خراسان رضوی افتتاح شد.

این آئین با حضور جمعی از مسئولان فرهنگی و قضائی کشور در منطقه ساغروان، مسجد صاحب الزمان (عج) به عنوان دفتر آزمایشی نمونه برگزار و همزمان سایر دفاتر در مناطق پنجتن، خواجه ربیع و شهرک رجایی مساجد امیر المومنین (ع)، امام حسن عسکری (ع) افتتاح خواهند شد.

سازمان داوری سفیران صلح هدایت به عنوان نخستین نهاد داوری سازمانی کشور، در راستای اجرایی‌سازی سیاست‌های کلان قوه قضائیه در قضازدایی و کاهش دعاوی و مراجعات شهروندان به مراجع قضائی، فعالیت خود را آغاز کرده است.

اصلی‌ترین مأموریت این سازمان، مشارکت و بهره‌گیری از ظرفیت‌های متخصص مردمی در نظام حل اختلاف دعاوی حقوقی، به ویژه موضوع خانواده با محوریت مساجد مستعد و مدیریت و حضور امامان شاخص صلح و سازش است.

بیش از ۴۰۰۰ مسجد فعال در کشور شناسایی شده و دفاتر منتخب داوری خانواده در ۱۲ استان از جمله خراسان رضوی تا پایان سال جاری راه‌اندازی خواهند شد.

بارزترین خصوصیت داوری سازمانی، انتخاب داور، زمان و محل رسیدگی توسط طرفین، کاهش هزینه، سرعت در رسیدگی به نحو تخصصی و حفظ محرمانگی و کرامت مراجعین است.

چشم‌انداز این سازمان، توسعه فرهنگ استفاده از روش‌های حل و فصل اختلافات (ADR) و حل دعاوی مردم توسط مردم در خارج از محاکم با هدف حفظ روابط فی‌مابین است.

لزوم بهره گیری از ظرفیت‌های مردمی در حل اختلافات خانوادگی

سید محمد صاحبکار، معاون راهبردی قوه قضائیه در گفتگو با خبرنگار مهر به اهمیت جایگاه دفاتر داوری با محوریت مسجد اشاره و اظهار کرد: باید از ظرفیت‌های مردمی در حل اختلافات خانوادگی بهره بگیریم و در مرحله اول اختلافات بین خانواده‌ها را در خود مساجد حل و فصل کنیم.

معاون راهبردی قوه قضائیه به اهمیت استفاده از ظرفیت‌های مردمی برای ساماندهی اختلافات قضائی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه قوه قضائیه در تلاش است تا از تمامی ظرفیت‌های مردمی به‌نحو مطلوب استفاده کند، گفت: یکی از کارهای خوب مجموعه سازمان تبلیغات اسلامی این است که با استفاده از ظرفیت ویژه‌ای که در امامان جماعت مساجد وجود دارد، اقدام به تشکیل و آموزش این افراد کرده است.

صاحبکار گفت: هدف ما این است که بتوانیم در مرحله اول اختلافات بین خانواده‌ها را در خود مساجد حل و فصل کنیم.

معاون راهبردی قوه قضائیه به مسائل پیچیده‌ای که در دادگاه‌ها وجود دارند نیز اشاره کرد و افزود: امید داریم که این برنامه بتواند به حل مشکلات اخلاقی و خانوادگی که کشور با آن مواجه است، کمک کند و به ساماندهی این مسائل بپردازد.

وی در ادامه، بر لزوم ورود به مراحل ابتدایی حل اختلافات تأکید کرد و گفت: مهم‌ترین مرحله ورود، حضور در مساجد است. در صورت بروز مشکل، افراد باید به نزدیک‌ترین مسجد مراجعه کنند و با امام جماعت مشورت نمایند. امام جماعت با داشتن مهارت‌ها و دانش لازم، می‌تواند در این زمینه کمک شایانی نماید.

صاحبکار تصریح کرد: هدف اصلی این طرح، کمک به زوجین در حل اختلافات و بازگشت آنان به زندگی مشترک‌شان است.

دفاتر داوری در راستای تسریع در رسیدگی به پرونده قضائی ایجاد می‌شود

حجت الاسلام محمدتقی حسین‌پور، مدیر مجتمع فرهنگی و اجتماعی امیر عباسیان حسینی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه دفاتر داوری در راستای تسریع در رسیدگی به پرونده قضائی ایجاد می‌شود، اظهار کرد: این مجتمع‌ها می‌توانند به کاهش تعداد پرونده‌های قضائی و بهبود زمان رسیدگی کمک کنند.

مدیر مجتمع فرهنگی و اجتماعی امیر عباسیان حسینی گفت: چهار سال پیش شعبه همیاران حل اختلاف در این منطقه تأسیس شده است و تحت پوشش ما حدود ۲۴ آبادی و تقریباً ۵۰ هزار نفر قرار دارند.

وی کرد: در این مدت فعالیت، حدود ۸۵ درصد از پرونده‌های ارجاع شده از مجتمع شهید کامیاب موفق به صلح و سازش شده‌اند.با وجود موفقیت‌های حاصل شده، در برخی موارد خاص، ممکن است سازش امکان‌پذیر نباشد.

حسین پور گفت: هدف ما این است که با همکاری همکاران و ظرفیت‌های موجود در منطقه، گام‌های مثبتی در راستای خدمت به خانواده‌ها و نظام جمهوری اسلامی ایران برداریم.

مدیر مرکز داوری کد ۲۰۶ سازمان داوری هدایت اظهار کرد: تجربه‌های حاصل شده از فعالیت در حوزه حل اختلاف نشان می‌دهد که ایجاد چنین مجتمع‌هایی در مناطق مختلف، برکات زیادی به همراه دارد. این مجتمع‌ها می‌توانند به کاهش تعداد پرونده‌های قضائی و بهبود زمان رسیدگی کمک کنند.

وی با بیان اینکه اولویت دفاتر داوری بر پایه سازش و صلح است، افزود: تقریباً ۹۰ درصد تلاش ما این است که پرونده‌های خانواده به سازش منجر شود و نیاز به صدور رأی نباشد. در صورتی که رأی صادر شود، این رأی غیرقابل تجدید نظر و طبق مجوز قوه قضائیه ابلاغ می‌شود. زمان رسیدگی به پرونده‌های خانواده در حداکثر سه ماه انجام می‌گیرد.

حسین‌پور گفت: هدف ما خدمت به جامعه و جلوگیری از مشکلات خانوادگی است و امیدواریم با افتتاح این دفاتر، بتوانیم به نحو مؤثرتری به خانواده‌ها کمک کنیم.

لزوم تقویت فرهنگ مراجعه به نهادهای سازشی و مردم نهاد

همچنین در این خصوص هادی ولایتی حقیقی، معاون قضائی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: وقتی اختلافات مردم از طریق نهادهای مردمی و سازشی حل و فصل می‌شود، احتمال تولید پرونده‌های جدید در دستگاه قضائی کاهش می‌یابد.

معاون قضائی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی به تأثیر نهادهای مردمی و غیردولتی در حل مشکلات و اختلافات قضائی اشاره کرد.

وی با بیان این‌که قوه قضائیه می‌تواند با استفاده از این نهادها، مشکلات مردم را سریع‌تر و با هزینه کمتری حل کند، افزود: یکی از مزایای این رویکرد جلوگیری از تشکیل پرونده‌های جدید است.

ولایتی افزود: وقتی اختلافات مردم از طریق نهادهای مردمی و سازشی حل و فصل می‌شود، احتمال تولید پرونده‌های جدید در دستگاه قضائی کاهش می‌یابد.

معاون قضائی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی تأکید کرد: مراجعه به نهادهای سازشی مانند شورایعالی حل اختلاف، به جای مراجعه مستقیم به دادگاه‌ها، به افراد امکان می‌دهد که در محیطی آرام و با حمایت افراد مورد اعتماد، مشکلات خود را حل کنند.

وی به آرامش و فضای مثبت موجود در مکان‌هایی مانند مساجد اشاره کرد و گفت: این فضا برای حل اختلافات بسیار مؤثر است.

ولایتی حقیقی با ذکر این نکته که هزینه‌های دادرسی در دستگاه قضائی می‌تواند برای مردم بسیار سنگین باشد، افزود: حل اختلافات در نهادهای غیردولتی مانند مساجد، نه تنها هزینه‌های دادرسی را حذف می‌کند بلکه می‌تواند مشکلات را در زمان کمتری هم حل کند.

معاون قضائی رئیس کل دادگستری خراسان رضوی بر لزوم تقویت فرهنگ مراجعه به مراجع سازشی تأکید کرد و گفت: مردم باید از امروز به جای مراجعه به دادگاه‌ها، به مراجع سازشی توجه کنند و اختلافات خود را با کمک افراد معتمد در جامعه حل و فصل نمایند.

ضرورت احیای سنت داوری و میانجیگری در کشور

حجت الاسلام هادی البرزی، مدیر عامل سازمان داوری تخصصی خانواده سفیران هدایت در گفتگو با خبرنگار مهر به ضرورت احیای سنت داوری و میانجیگری در کشور به عنوان روش‌های جایگزین حل اختلاف در کشور اشاره کرد و گفت: هدف از آن ایجاد منابع انسانی مستقل از وکلا و حقوقدانان جهت رسیدگی به اختلافات با رویکردی صلح جویانه است.

مدیر عامل سازمان داوری تخصصی خانواده سفیران هدایت به ضرورت احیای سنت داوری و میانجیگری در کشور به عنوان روش‌های جایگزین حل اختلاف در کشور اشاره کرد.

وی با اشاره به اینکه این روش‌ها پدیده‌ای نوظهور نیستند و ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران دارند، اظهار داشت: نیاکان ما در هزاران سال پیش از ساسانیان تا دوره اسلامی از این شیوه‌ها برای حل اختلافات استفاده می‌کردند.

البرزی با بیان اینکه این حرکت در دوره جدید مجدداً جان گرفته است، تصریح کرد: داوری به معنای ورود خارج از چارچوب‌های قانونی در حوزه خانواده، یک حرکت دانش بنیان است که باید با توجه به جنبه‌های اخلاقی و حقوقی پیش برود.

مدیر عامل سازمان داوری تخصصی خانواده سفیران هدایت همچنین به ناکامی مدل مشابه در آمریکا به دلیل عدم توجه به اخلاق اشاره کرد و گفت: احیای این سنت به عنوان یک شیوه صلح و سازش بسیار حائز اهمیت است و هدف این سازمان، ایجاد منابع انسانی مستقل از وکلا و حقوقدانان جهت رسیدگی به اختلافات با رویکردی صلح جویانه است.

وی با بیان اینکه این سازمان با محوریت مساجد و امامان جماعت، حرکت خود را آغاز خواهد کرد افزود: بسیاری از اختلافات خانوادگی با یک مشاوره ساده قابل حل هستند و ورود به دادگاه باعث تشدید مسئله می‌شود. اهداف این مجموعه کاهش طلاق و کاهش اختلافات خانوادگی است.

البرزی به اهمیت آموزش مدیران و نخبگان در حوزه داوری اشاره و خاطر نشان کرد: مدیریت اختلاف باید از مدارس آغاز شود تا نسلی با مهارت‌های لازم برای مدیریت اختلافات تربیت شود.

مدیر عامل سازمان داوری تخصصی خانواده سفیران هدایت با تاکید بر اینکه اختلاف یک امر طبیعی است، از روحانیت و نخبگان خواست تا با ترویج فرهنگ استفاده از داوری و مشاوره، به مدیریت اختلافات کمک کنند.

تأسیس دفاتر داوری در کاهش پرونده‌های قوه قضائیه تأثیرگذار است

سید زکریا حسینی، سرپرست داوران خراسان رضوی نیز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه یکی از امتیازهای مهم دفاتر دفتری، هزینه کمتر برای مراجعه‌کنندگان است، اظهار کرد: در دفاتر داوری اطاله دادرسی وجود ندارد و پرونده‌ها به سرعت رسیدگی می‌شوند.

سرپرست داوران خراسان رضوی بیان کرد: هدف دفاتر داوری کاهش پرونده‌های موجود در قوه قضائیه و بهبود روند رسیدگی به مشکلات خانوادگی افراد است.

وی در ادامه با اشاره به مزایای داوری نسبت به دستگاه قضائی بیان کرد: یکی از امتیازهای مهم این سیستم، هزینه کمتر برای مراجعه‌کنندگان است. همچنین، در داوری اطاله دادرسی وجود ندارد و پرونده‌ها به سرعت رسیدگی می‌شوند، که این امر موجب کاهش فشاری که مردم معمولاً در قوه قضائیه تجربه می‌کنند، خواهد شد.

حسینی افزود: داوران ما تلاش می‌کنند که در ابتدا طرفین را به صلح و سازش ترغیب کنند و در صورتی که این امر میسر نشود، رأی صادر می‌شود. رأی داوری نیز قانونی است و مانند پرونده‌های قوه قضائیه قابلیت اجرا دارد.

سرپرست داوران خراسان رضوی با اشاره به روند رسیدگی به پرونده‌ها در داوری، اظهار کرد: پس از صدور رأی، پرونده به دیوان داوری ارسال می‌شود تا نظارت بر آن انجام گیرد و سپس اجراییه صادر می‌شود. هدف ما این است که مردم هیچ دغدغه‌ای از مراجعه به داوری نداشته باشند.

وی اظهار کرد: برای کاهش میزان پرونده‌های موجود در دادگستری، همکاری‌های بیشتری میان مراجع قضائی و سازمان داوری برقرار شود. در حال حاضر، در دادگاه خانواده، ماهانه حدود ۳۰۰ پرونده به هر شعبه ارجاع می‌شود و هدف اصلی ما این است که بتوانیم از تعداد این پرونده‌ها کم کنیم.

حسینی با ابراز امیدواری نسبت به همکاری‌های مردم در این حوزه گفت: امید است که با آغاز به کار این نهاد داوری، فرایند حل مشکلات خانوادگی تسهیل و به کاهش فشار بر قوه قضائیه کمک کند.