ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

خبرگزاری مهر -گروه استان‌ها: هر جامعه با توجه به عوامل و شرایط مختلف، نیازهای متنوعی دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مسکن اشاره کرد؛ مسکن به عنوان اساسی‌ترین نیازهای مردم نقش پررنگی در تأمین امنیت، آسایش و رفاه افراد، بهبود کیفیت زندگی و افزایش رفاه اجتماعی، تقویت روابط خانوادگی، بهبود سلامت جسمی و روانی افراد، ایجاد فرصت‌های شغلی در زمینه‌های مختلف و حتی جذب گردشگران بر عهده دارد.

از این رو یکی از وظایف اصلی دولت‌ها در هر جامعه‌ای، تهیه خانه و اخذ برنامه‌ریزی، سیاست‌گذاری، تأمین منابع مالی، نظارت و اجرای پروژه‌های مسکن است، در واقع دولت‌ها با تدوین و اجرای سیاست‌های کلی در این زمینه و ارائه تسهیلات مالی و اعتباری به سازندگان و خریداران مسکن، نقش مهمی در تعیین جهت و چارچوب فعالیت‌ها و افزایش دسترسی به اقامتگاه مناسب در این بخش دارند.

ایران نیز در زمره کشورهایی به شمار می‌رود که در سال‌های اخیر به واسطه اقدامات ارزنده، پیشرفت چشمگیری برای تهیه مسکن برای عموم مردم داشته است، این در حالیست که قبل از انقلاب اوضاع مسکن در ایران به حدی نابسامان بود که عموم مردم در اقصی نقاط کشور از جمله استان ایلام، مجبور به ساخت خودسر و زاغه‌سازی بودند.

اوضاع نابسامان مسکن در دوران پهلوی

محمد رضا هدایتی، کارشناس اجتماعی با بیان اینکه در دوران پهلوی، برنامه‌های مسکن به‌طور محدود و ناکارآمدی اجرا می‌شد، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در دهه ۴۰، تهیه مسکن و اجاره‌نشینی به معضل مهم در کل کشور از جمله استان ایلام تبدیل شد، زیرا در آن زمان افراد زیادی برای فرار از فقر، پیدا کردن کار و بهبود معیشت خود از روستاها به شهر ایلام مهاجرت کردند که این مهاجرت‌ها به دلیل عدم برنامه ریزی و مدیریت صحیح مسئولان وقت در نهایت سبب ایجاد حاشیه‌نشینی و زاغه‌نشینی در اطراف شهرها و بروز پیامدهای اجتماعی فراوان شد.

وی افزود: در دوران قبل از انقلاب، نه تنها در شهر ایلام بلکه در مناطق روستایی نیز شرایط مسکن مطلوب نبود و بسیاری از خانه‌ها از مصالح محلی و به صورت نیمه‌پایدار ساخته شده بودند، زیرا سیاست‌های مسکن دوران پهلوی بیشتر به نفع اقشار مرفه جامعه بود و اقشار کم‌درآمد و کارگر دسترسی کمی به مسکن مناسب داشتند.

تغییرات در زمینه مسکن

هدایتی تصریح کرد: با این حال بعد از انقلاب اسلامی، این استان تغییرات و پیشرفت‌های قابل توجهی در زمینه مسکن داشت، چرا که دولت‌های مختلف با تدوین و اجرای برنامه‌های گسترده‌ای برای ساخت و تأمین مسکن تلاش کرده‌اند تا به نیازهای روزافزون جامعه و حل مشکلات مربوط به تهیه خانه پاسخ دهند.

وی گفت: از مهم‌ترین اقدامات پس از انقلاب برای رفع مشکلات مربوط به منزل که موجب افزایش کیفیت زندگی شهری و روستایی در این استان شده، می‌توان به اجرای طرح مسکن مهر، توسعه شهرهای جدید، توسعه زمین‌های مسکن، توسعه ساختمان‌های عمومی، توسعه زیرساخت‌های شهری و احداث مسکن ملی در سال‌های اخیر اشاره کرد.

این کارشناس تصریح کرد: به طور کلی، پس از انقلاب اسلامی، ایلام شاهد پیشرفت‌های چشم‌گیری در زمینه تأمین مسکن بود و این اقدامات با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد و جامعه، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و حفظ محیط زیست انجام شد.

بهبود وضعیت مسکن پس از انقلاب با طرح مسکن مهر

طرح مسکن مهر از جمله طرح‌های مهم در اجرایی شده در استان ایلام بوده است.

۹ هزار و ۱۰۱ واحد مسکن مهر در قالب تعاونی، سه جانبه و خودمالک و بافت‌های فرسوده در این استان وجود دارد که از این تعداد و در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت ۲۷۸ واحد در قالب تعاونی، چهار هزار و ۴۸۴ واحد مربوط به خودمالکین و سهم بافت‌های فرسوده نیز ۲ هزار و ۶۲۴ واحد بوده است.

در خصوص شهرهای بالای ۲۵ هزار نفر جمعیت استان نیز هفت هزار و ۸۹ واحد در قالب تعاونی، یک هزار و ۱۵۲ واحد سه جانبه و سه هزار و ۴۷۴ واحد هم مربوط به حوزه خودمالکین است که در مجموع ۱۱ هزار و ۷۱۵ واحد را در این خصوص شامل می‌شود.

وضعیت کلی مسکن بعد از انقلاب در ایلام

فرشاد دوستی، مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مسکن به عنوان یکی از حقوق بنیادین بشر در قوانین اساسی بسیاری از کشورها از جمله ایران، یکی از نیازهای پایه و اساسی همه افراد و خانوارهاست که مطلوبیت آن نقش مستقیمی در کیفیت زندگی دارد، به همین سبب نیز از گذشته تا کنون توانمندسازی اقشار کم‌درآمد و استفاده از سیاست‌های مشارکتی برای حل معضل مسکن از دغدغه‌های اساسی دولت‌ها بوده است.

وی افزود: دولت ایران با ارائه تسهیلات مالی و اعتباری به سازندگان و خریداران مسکن، نظارت بر بازار مسکن و اجرای مقررات و قوانین مرتبط، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، توسعه زیرساخت‌های شهری و آموزش و آگاهی‌بخشی به شهروندان، اقدامات مؤثری جهت افزایش دسترسی به مسکن مناسب برای مردم لحاظ کرده است.

فرشاد دوستی در ادامه به بحث وضعیت مسکن در استان ایلام پس از انقلاب اسلامی اشاره کرد و افزود: در بخش مسکن غیر از نوسازی و احداث منازل مسکونی و ساختمان‌های عمومی و دولتی که در دوران جنگ تخریب شده یا آسیب جدی دیدند، حدود ۱۶ هزار و ۵۰۰ واحد مسکن مهر احداث و به بهره برداری رسید و در بخش مسکن روستایی نیز ۳۶ هزار واحد مسکن روستایی در استان ایلام پس از انقلاب تاکنون نوسازی، ساخته و مقاوم سازی شده است.

وضعیت مسکن ملی در استان ایلام

مدیرکل راه و شهرسازی استان ایلام تصریح کرد: تمام سهمیه مسکن استان ایلام ۳۲ و ۶۰۱ واحد است که شامل هشت هزار واحد مسکن روستایی و یک هزار و ۶۸۷ واحد مسکن استیجاری بوده، همچنین در بخش خصوصی و خودمالکی ۵ هزار و ۷۲۹ واحد، در بخش بازآفرینی شهری بافت فرسوده ۴ هزار و ۲۹۷ واحد و در بخش مسکن شهری راه و شهرسازی نیز ۱۲ هزار و ۸۸۹ واحد است.

وی با اشاره به اینکه ۵۴ هزار و ۷۳۸ ایلامی در طرح نهضت ملی مسکن شرکت کرده‌اند، افزود: از این تعداد ۱۱ هزار و ۵۲۹ نفر تأیید شده‌اند و ۴ هزار و ۴۱۶ نفر نیز واریز وجه بیش از ۴۰ میلیون تومان داشته‌اند، همچنین ۶ هزار و ۱۳۸ نفر نیز متقاضی تخصیص پروژه و زمین هستند.

شاخص برخورداری مسکن در روستاهای استان ۶۳ درصد است

حبیب الله محبی، مدیرکل بنیاد مسکن ایلام نیز در جلسه شورای تأمین مسکن استان اظهار کرد: در بخش مسکن روستایی نیز تاکنون ۸ هزار و ۶۲۲ متقاضی به بانک‌های عامل معرفی شده که از این تعداد ۶ هزار ۵۱۸ واحد تا امروز به طور صد درصد با مشارکت مستقیم متقاضیان به اتمام رسیده و ۲ هزار ۱٠۴ واحد نیز در دست اقدام است.

وی با اشاره به اینکه از ابتدای اجرای طرح نهضت ملی مسکن در جامعه هدف، تاکنون یک هزار و ۷۱۰ میلیارد تومان تسهیلات قرض الحسنه و کمک بلاعوض به متقاضیان احداث مسکن در شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر و روستاهای استان پرداخت شده است، بیان داشت: تاکنون ۱۲۷ میلیارد تومان کمک بلاعوض به افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی و فاقد تمکن مالی از محل حساب ۱۰۰ حضرت امام (ره) و مشارکت دستگاه‌های حمایتی پرداخت شده است.

محبی گفت: همچنین ۶ هزار و ۶٠ تن سیمان و ۷۷۲ تن میلگرد رایگان به این افراد اهدا شده است.

وی با بیان اینکه ایلام جز استان‌های برتر در بخش مقاوم سازی مسکن روستایی قرار دارد، افزود: شاخص برخورداری مسکن در روستاهای استان ۶۳ درصد است در حالی که این میزان در کشور ۵۸ درصد است.

مدیرکل بنیاد مسکن ایلام تصریح کرد: در بخش عمران روستایی طرح نهضت آسفالت معابر و اجرای طرح هادی در روستاهای بالای ۲۰ خانوار در دستور کار قرار دارد.

مسکن مناسب نه تنها به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی و تأمین رفاه پایدار در جامعه دارد، بنابراین، توجه به مسکن و تلاش برای بهبود شرایط آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و باید یکی از اولویت‌های اصلی برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران باشد.