جعبه سیاه ترور «جان اف. کندی»؛ آیا «ترامپ» واقعیت را بعد از ۶ دهه برملا می‌کند؟
اقتصاد ایران: ترور سی‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا حدود ۶ دهه پیش که ترامپ خواستار افشای اسناد آن شده، یکی از جنجالی‌ترین وقایع تاریخ معاصر است که همچنان با فرضیه‌ها و پرسش‌های بی‌پاسخ همراه است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل: «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور جدید آمریکا پنج‌شنبه گذشته یک فرمان اجرایی را امضا کرد که به موجب آن مقام‌های آمریکایی موظفند ظرف ۱۵ روز اسناد ترور «جان اف. کندی» رئیس‌جمهور اسبق و ظرف ۴۵ روز اسناد ترور «مارتین لوترکینگ» فعال مدنی و «رابرت اف. کندی» سناتور آمریکایی را منتشر کنند.
ترور جان اف. کندی رئیس‌جمهور اسبق یکی از مهم‌ترین و بحث‌برانگیزترین رویدادهای تاریخ معاصر آمریکا است. این حادثه که در ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ در دالاس، تگزاس رخ داد، نه‌تنها تأثیر عمیقی بر سیاست داخلی و خارجی آمریکا گذاشت، بلکه همچنان به‌عنوان موضوعی پرابهام و پرحاشیه در تاریخ‌نگاری و تحلیل‌های سیاسی باقی مانده‌است.
سی‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا؛ از تولد تا ماجرای ترور
جان اف. کندی در سال ۱۹۱۷ در ماساچوست متولد شد. او از خانواده‌ای برجسته و ثروتمند بود که تأثیر زیادی بر سیاست آمریکا داشت. کندی پس از تحصیل در دانشگاه هاروارد و خدمت در نیروی دریایی آمریکا در جنگ جهانی دوم، وارد سیاست شد و در سال ۱۹۴۷ به‌عنوان نماینده کنگره انتخاب شد.
کندی در سال ۱۹۶۰ به‌عنوان جوان‌ترین رئیس‌جمهور تاریخ آمریکا و اولین رئیس‌جمهور کاتولیک این کشور انتخاب شد. دوره ریاست‌جمهوری او با چالش‌های بزرگی مانند بحران موشکی کوبا، جنبش حقوق مدنی، و رقابت فضایی میان آمریکا و شوروی همراه بود. کندی با شعارهایی همچون «نسل جدیدی از رهبری» و «نپرسید کشورتان چه کاری می‌تواند برای شما انجام دهد. بپرسید شما چه کاری می‌توانید برای کشورتان انجام دهید»، توانست الهام‌بخش بسیاری از آمریکایی‌ها شود.
در روز ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳، کندی به همراه همسرش ژاکلین و گروهی از مقامات دولتی به دالاس، تگزاس سفر کرد. هدف این سفر، جلب حمایت سیاسی برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۶۴ بود. کاروان کندی در خیابان‌های دالاس حرکت می‌کرد و مردم به استقبال او آمده بودند.
ساعت ۱۲:۳۰ ظهر، زمانی که کاروان از میدان دیلی عبور می‌کرد، سه گلوله به سمت کندی شلیک شد. یکی از گلوله‌ها به گردن و دیگری به سر او اصابت کرد. کندی به‌سرعت به بیمارستان منتقل شد، اما در ساعت ۱:۰۰ بعدازظهر اعلام شد که او جان باخته است.
«لی هاروی آسوالد» تفنگدار سابق نیروی دریایی، به‌عنوان مظنون اصلی این ترور شناسایی شد. آسوالد دو روز پس از دستگیری، توسط «جک روبی» یک مالک کلوب شبانه، در حالی که در بازداشت پلیس بود، کشته شد. مرگ آسوالد بسیاری از سوالات درباره انگیزه‌ها و همدستان احتمالی او را بی‌پاسخ گذاشت.
کمیسیون وارن، که برای بررسی این ترور تشکیل شد، نتیجه گرفت که آسوالد به‌تنهایی عمل کرده و هیچ توطئه گسترده‌ای در کار نبوده است. بااین‌حال، این نتیجه‌گیری از همان ابتدا با شک و تردیدهای گسترده‌ای مواجه شد.
فرضیه‌های چهارگانه ترور
همان طور که اشاره شد، ترور کندی یکی از پرابهام‌ترین رویدادهای تاریخ آمریکا محسوب می‌شود و دهه‌هاست که موضوع نظریه‌های مختلف توطئه بوده‌است. برخی از این نظریه‌ها شامل موارد زیر است:
دخالت سازمان‌های دولتی: برخی معتقدند که سازمان سیا یا اف‌بی‌آی در این ترور نقش داشته‌اند، زیرا رویکرد کندی با سیاست‌هایشان در تضاد بود.
مافیا: فرضیه دیگری ادعا می‌کند که مافیا به دلیل سیاست‌های کندی در مبارزه با جرایم سازمان‌یافته در این ترور دست داشته است.
دخالت شوروی یا کوبا: با توجه به تنش‌های دوران جنگ سرد، برخی معتقدند که شوروی یا کوبا در این حادثه دخیل بوده‌اند.
نقش مجتمع‌های نظامی-صنعتی: برخی تحلیلگران معتقدند که کندی به دلیل مخالفت با جنگ ویتنام و کاهش بودجه نظامی، هدف این ترور قرار گرفت.
پیامدهای ترور سی‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا
ترور کندی شوک بزرگی به مردم آمریکا وارد کرد و تأثیرات عمیقی بر سیاست و جامعه این کشور داشت که در ادامه به مواردی از آن اشاره می‌شود؛
ریاست‌جمهوری لیندون بی. جانسون: پس از مرگ کندی، لیندون بی. جانسون، معاون او به‌عنوان رئیس‌جمهور سوگند یاد کرد. جانسون بسیاری از برنامه‌های کندی، به‌ویژه در زمینه حقوق مدنی، را ادامه داد.
تغییر در سیاست خارجی: مرگ کندی بر سیاست خارجی آمریکا، به‌ویژه در ویتنام، تأثیر گذاشت. برخی معتقدند که اگر کندی زنده می‌ماند، جنگ ویتنام به شکل گسترده‌ای که رخ داد، اتفاق نمی‌افتاد.
تقویت جنبش حقوق مدنی: مرگ کندی موجب همبستگی بیشتر در جامعه آمریکا و حمایت گسترده‌تر از حقوق مدنی شد.
افزایش بی‌اعتمادی عمومی: این حادثه و ابهامات پیرامون آن، موجب افزایش بی‌اعتمادی عمومی به دولت و نهادهای رسمی شد.
فرجام سخن
ترور جان اف. کندی نه‌تنها یک فاجعه ملی در آمریکا بود، بلکه نقطه عطفی در تاریخ این کشور محسوب می‌شود. این حادثه، نمادی از ناپایداری قدرت و چالش‌های سیاسی دوران جنگ سرد به شمار می‌رفت. با وجود گذشت بیش از شش دهه، این ترور همچنان در مرکز توجه مورخان، سیاستمداران و نظریه‌پردازان قرار دارد و پرسش‌های بی‌پاسخ بسیاری را به همراه دارد.
البته دونالد ترامپ با تلاش برای آشکارسازی پرونده ترور جان اف کندی به دنبال بهره‌برداری از کنجکاوی عمومی و شکاف‌های موجود در اعتماد به نهادهای دولتی آمریکا است. او با این اقدام سعی دارد خود را به‌عنوان کسی که به شفاف‌سازی تاریخی و مقابله با پنهان‌کاری نخبگان سیاسی و اطلاعاتی متعهد است، معرفی کند. این اقدام می‌تواند بخشی از استراتژی او برای جلب حمایت گروه‌هایی باشد که به نظریه‌های توطئه باور دارند یا نسبت به صداقت دولت بدبین هستند. علاوه بر این، ترامپ ممکن است این موضوع را ابزاری برای منحرف کردن توجه از مسائل دیگر یا تقویت روایت خود درباره دخالت نهادهای دولتی در روندهای سیاسی ببیند.