یکی از ۶ کریدور مطرح شده در ابتکار BRI چین در سال ۲۰۱۳، کریدور چین-آسیایمرکزی-غرب آسیا است که چین را از طریق ایران به غرب آسیا میرساند و علاوه بر دسترسی زمینی به منطقه انرژی دنیا، آنها را از چالشهای دریایی در تنگههای مالاکا و دریای چین، دور میکند.
چین و ایران در مارس ۲۰۲۱ به توافقنامه همکاری استراتژیک ۲۵ ساله دست یافتند. براساس بخشی از این توافق، چین قرار است ۴۰۰ میلیارد دلار در پروژههای زیرساختی در ایران سرمایهگذاری و موقعیت ایران را به عنوان یک حلقه مهم در امتداد جاده ابریشم جدید تثبیت کند.مطابق نظر کارشناسان، ایران و چین بیش از پیش به یکدیگر نزدیک شدهاند و با تعریف کریدور ریلی-جادهای مستقیم و غیرمستقیم بین دو کشور، ایران میتواند پیوند دهنده شرق و غرب آسیا باشند.
چند وقت پیش نیز حساب بریکس در فضای مجازی از شروع ساخت جاده پیوند دهنده ایران و چین از مسیر افغانستان خبر داد تا چینیها بتوانند به بازار غرب آسیا به خصوص منابع نفتی ایران از مسیری سریعتر و ایمنتر دسترسی داشتهباشند.
سفیر چین در ایران، زونگ پیوو، در مقالهای جدید با عنوان «از فرصتها برای ایجاد نکات برجسته جدید در همکاری بین چین و جنوب ایران استفاده کنیم» نوشت: اخیراً از استان هرمزگان واقع در جنوب ایران و در سواحل شمالی خلیج فارس بازدید کردم و با مردم محلی از همه اقشار تبادل نظر عمیقی داشتم.بیش از ۲۰۰۰ سال پیش، چین و ایران از طریق جاده ابریشم باستانی به عنوان پلی برای «جاده ابریشم دریایی» به هم متصل بودند. از آن زمان به بعد، چین و جنوب ایران از جریان بیپایان کشتیهای تجاری و رونق مبادلات روزافزون کالاها و مردم استفاده کردهاند.
بیش از ۶۰۰ سال پیش ژنگ هه، دریانورد چینی سلسله مینگ، ناوگان خود را در هفت سفر طولانی هدایت کرد که سه بار آن به منطقه هرمزگان رسید. امروز چین و جنوب ایران از شرایط عملی مساعدتر، بنیان مادی غنیتر و فرصتهای بهتری برای همکاری برخوردارند.
امروز نیز سفیر چین در ایران، در چهاردهمین مجمع عمومی حزب موتلفه اسلامی که با حضور جمعی از مسئولان داخلی و بینالمللی برگزار شد، حضور یافت. وی با اشاره به این که در سال ۲۰۲۴ روابط ایران و چین ارتقا بسیاری داشته است، اظهار کردهبود قصد ما این است که روابطمان را تقویت بخشیم، رئیس جمهور ایران نیز نقشه راه میان چین و ایران را ترسیم کرد و این روابط را تعمیق بخشید.
مهدی باقری، کارشناس ترانزیت عنوان کرد در اتصال دومین قدرت اقتصادی دنیا به غرب آسیا، ایران مزیت نسبی دارد و می تواند چین را از طریق آسیای مرکزی یا افغانستان و حتی پاکستان، به بنادر جنوبی ایران متصل کند. ایران در ابتکار راه ابریشم جدید چین، نقش به سزایی دارد که می بایست با درک تحولات، بازی برد-برد چین در بندرعباس را مدنظر قرار بدهیم و از تعللها و بهانهجوییهای مسئولان برای این منظور اجتناب شود.
براساس نظر کارشناسان، ایران باید برای ایفای نقش مؤثرتر در ابتکار کمربند-راه چین، شرایط منطقهای و نیازهای طرف مقابل را به خوبی درک کرده و رویکرد برد-برد را اتخاذ کند. یکی از عرصههای مهم همکاری، توسعه زیرساختها در بندرعباس و پل ۲.۲ کیلومتری خلیچفارس-قشم به شمار میروند.