ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عبدالحمید قدیریان چهرۀ سرشناس هنرمند و تصویرگر جبهۀ انقلاب در گف‌وگو با یک سایت خبری اظهاراتی داشت که مورد توجه و نقد مخاطبان قرار گرفت. او در بخشی از سخنانش گفت: «ما داریم به طرف فضایی می‌رویم که موجودات نادیده تأثیراتشان زیاد می‌شود. علی آقای خودمان (اشاره به فرزندش که روی ویلچر است) چه شد اینطور شد؟ او پس از ملک سلیمان مریض شد. چون ما در ملک سلیمان پتۀ یکسری موجودات را روی آب ریختیم. موجوداتی که در جامعه به عنوان خرافات و چرک زیر ناخن شناخته می‌شوند.»

سوای از اینکه چرا از بین عوامل اصلی این فیلم، فقط فرزند قدیریان عزیز گرفتار طلسم شده و خود این نکته، ابهام زیادی را برای مخاطب ایجاد می‌کند، اولین مسئله‌ای که در چنین اظهاراتی مطرح می‌شود، اعتبار ادعاها است. وقتی فردی به عنوان یک شخصیت شناخته‌شده، ادعای طلسم شدن توسط جنیان را مطرح می‌کند، بسیاری از مردم، خصوصاً کسانی که به جن و ارواح اعتقاد دارند، ممکن است این ادعاها را جدی بگیرند و بسیاری هم برایشان ابهام ایجاد شود و به حق، به دنبال استنادات این ادعا باشند. این نوع گفته‌ها نه تنها می‌تواند بر نگرش و باورهای عمومی تأثیر بگذارد، بلکه ممکن است موجب تشدید نگرانی‌ها و ترس‌های بی‌مورد در بدنۀ جامعه شود و از دیگر سو مسیر را برای ادعاهای واهی سایر فرقه‌ها هموار کند. بی‌شک باور به جن و اثرگذاری آنان جزو فرهنگ دینی ما است و خداوند علاوه بر اینکه یک سوره را به آن اختصاص داده، در جای جای قرآن از مکر آنها پرهیز داده است، اما بزرگ‌نمایی از این موجودات همان اشتباه راهبردی است که سبب انفعال در رفتارهای انسان‌ها می‌شود. در ادامه به بررسی ابعاد این موضوع از جنبه‌های مختلف پرداخته خواهد شد.

1. ایجاد رعب و ترس در جبهه خودی
بیان اینکه دشمنی جنی به حدی قدرتمند است که می‌تواند بلای عظیمی مانند وضعیت جسمانی فرزند قدیریان را ایجاد کند، پیامدهای معکوس به دنبال خواهد داشت. این نوع سبک بیان در جبهه خودی یا گروه‌های مذهبی و فرهنگی احساس ضعف، درماندگی و ترس از دشمن را تقویت می‌کند. بدیهی است که وقتی چنین تصوراتی دربارهٔ قدرت و عظمت دشمن – در اینجا جنیان – مطرح می‌شود، افراد ممکن است احساس کنند که قادر به مقابله با چنین تهدیداتی نیستند و در نتیجه دچار انفعال و بی‌عملی شوند. این نوع بزرگ‌نمایی از قدرت دشمن نه‌تنها موجب افزایش اضطراب و نگرانی در جامعه می‌شود بلکه زمینۀ تضعیف روحیه‌ی مقاومت که در برابر تهدیدات اجتماعی و سیاسی را فراهم می‌کند.

2. بزرگ‌نمایی از کید شیطان و تأثیرات آن بر روحیه عمومی
یکی از معضلات دیگر در این نوع اظهارات، بزرگ‌نمایی کید شیطان و قدرت‌های غیبی است. اشاره به اینکه دشمن یا شیطان می‌تواند تا این حد در زندگی افراد دخالت کند، به‌طور ناخودآگاه پیام انفعالی را به مخاطب منتقل می‌کند. این گونه تبلیغ‌ها می‌توانند باعث شوند که مردم به جای مقاومت و تلاش برای مقابله با مشکلات، به جادو، جن، یا امور ماورایی پناه ببرند و خود را در برابر مشکلات موجود ناتوان احساس کنند. چنین دیدگاهی، از خود شکستگی و تسلیم‌پذیری اجتماعی را تقویت می‌کند و مانع از تلاش‌های انسانی برای حل مسائل اجتماعی و فردی می‌شود. این در حالی است که جامعه باید به‌جای ناتوانی در برابر مشکلات، از ظرفیت‌های دینی، عقلانی، علمی و فرهنگی خود برای مقابله با چالش‌ها استفاده کند.

3. پیامدهای اجتماعی بزرگ‌نمایی قدرت جنیان
وقتی افرادی که در موقعیت‌های حساس قرار دارند، مشکلات خود را به مسائل ماورایی و غیبی مرتبط می‌کنند، این پیام‌ها به‌شدت در سطح جامعه بازتاب پیدا کرده و باعث می‌شود که مردم در برخورد با مشکلات روزمره خود، به جای پیگیری راه‌حل‌های علمی و عقلانی، در دام تفکرات خرافی و غیرعلمی گرفتار شوند. به‌ویژه در زمانی که مواجهه با مشکلات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی اجتناب‌ناپذیر است، بزرگ‌نمایی از توانایی‌های دشمن غیبی می‌تواند روحیه‌ی مبارزه و اقدام را در جامعه تضعیف کند.

4. ترویج مسئولیت‌پذیری و علم‌گرایی به‌جای تکیه بر قدرت جنیان
نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که چنین اظهاراتی باید با دقت بیشتری مورد تحلیل قرار گیرد. در جوامعی که به‌طور فزاینده‌ای به‌دنبال حل مشکلات از طریق علم و فناوری هستند، باید به‌جای تکیه بر ادعاهای غیبی بر مسئولیت‌پذیری، دانش و آگاهی عمومی تأکید شود. رسانه‌ها و چهره‌های شناخته‌شده مانند عبدالحمید قدیریان باید از قدرت خود برای ارتقای فرهنگ علمی و عقلانی بهره ببرند و از گسترش افکار منفی و ترس‌آلود پرهیز کنند. آنچه که در بلندمدت می‌تواند منجر به پیشرفت و رفع مشکلات اجتماعی و فردی شود، نه بزرگ‌نمایی از دشمنان خیالی بلکه استفاده از ابزارهای علمی و عقلانی برای مواجهه با چالش‌ها است.

5. تضاد با سیرۀ نبوی و امیرالمؤمنین (ع)
وقتی به سیرۀ پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله و امیرالمؤمنان علی علیه‌السلام نگاه می‌کنیم، نمی‌بینیم که ایشان به اندازه‌ای که امروز در برخی موارد از جبهه جنیان و کهانت سخن گفته می‌شود، بر این مسائل تأکید کرده باشند. در سیره ایشان، تأکید بیشتر بر عقلانیت، هدایت عملی و مبارزه با مشکلات دنیوی و اخروی به شیوه‌ای علمی و مبتنی بر اصول دینی بوده است؛ بلکه آن زمان که یک منجم قصد داشت امیرالمؤمنین را از حرکت به سمت نبرد با خوارج باز دارد، به وی اعتنا که نکرد، به شدت او را توبیخ کرد و در نهایت در همان ساعتی که منجّم، نهی کرده بود حرکت کرد و بر نهروانیان دست یافت و بر آنان پیروز شد. آن‌گاه گفت: اگر ما در آن ساعتی که منجّم گفته بود حرکت می‌کردیم مردم می‌گفتند: در آن ساعتی که منجّم گفت حرکت کرد و در نتیجه موفق و پیروز شد. آگاه باشید که محمد صلّی‌اللّه‌علیه‌و‌آله‌ منجّم نداشت پس از او برای ما هم نیست با این که خداوند سرزمین ایران و روم را بر ما گشود. ‌ای مردم! بر خدا توکل کنید و به او دل ببندید که با وجود خدا نیازی به هیچ کس نیست.»

نتیجه آنکه تأکید بر جنبه‌های ماورایی و ترس‌انگیز مشکلات به‌جای تمرکز بر راه‌حل‌های واقعی و علمی می‌تواند باعث تضعیف روحیه اجتماعی و شخصی افراد شود. بنابراین، ضروری است که در مقابل چنین بیاناتی، آگاهی و آموزش‌های عقلانی و علمی گسترش یابد تا به‌جای ترس و انفعال، مردم به مقابله مؤثر با مشکلات بپردازند و  در میدان مبارزه با دشمن بر خدا توکل کنند.

انتهای پیام/