افشای زوایای پروژه جاسوسی رژیم صهیونیستی در سوریه؛ اهداف تل‌آویو چیست؟
اقتصاد ایران: رژیم صهیونیستی از مدت‌ها پیش تحرکات جاسوسی گسترده‌ای را در جنوب سوریه شامل مناطق قنیطره، جولان و همچنین درعا آغاز کرده است، اما بنظر می رسد شرایط جدید، نیازمند تجدید نظر در این راهبرد است.
ﺑﻪ ﮔﺰارش ﺧﺒﺮﮔﺰاری اﻗﺘﺼﺎداﯾﺮان
به گزارش خبرگزاری مهر، پایگاه خبری و تحلیلی الخنادق در گزارشی تحلیلی و راهبردی به بررسی فعالیت‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی طی بیش از یک دهه گذشته در مناطق جنوبی سوریه پرداخته و نوشت که بعد از تحولات ۱۸ می سال ۲۰۱۱، فعالیت‌های رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه گسترش پیدا کرد. روند رو به رشد این فعالیت‌ها طی سه ساله اول، تدریجی و آرام بود، اما بعد از ژانویه سال ۲۰۱۴ این تحرکات تقویت شده و رژیم صهیونیستی اقدام به حمایت از مزدوران خود در استان‌های جنوبی به ویژه مناطق قنیطره و درعا و مناطق آزاد شده جولان و جنوب غرب استان ریف دمشق کرد.
از سال ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۴، فعالیت‌های مستقیم رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه به مدت ۶ سال راکد باقی ماند، اما طی سه ماهه گذشته و بعد از بن‌بست رژیم صهیونیستی در عملیات طوفان الاقصی، اسرائیل بار دیگر فعالیت‌های خود در جنوب سوریه را از سر گرفت.
تحلیل برنامه اطلاعاتی و جاسوسی رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه و عموم مناطق این کشور موضوعی حساس و پیچیده به شمار می‌رود، چرا که این فعالیت‌ها عمدتاً جنبه «به کلی سری» و اطلاعات موجود در مورد آن بسیار اندک است، اما بر اساس اطلاعات موجود می‌توان به ماهیت و اطلاعات مهم و دقیقی در خصوص فعالیت‌های رژیم صهیونیستی در سوریه و بویژه جنوب این کشور دست پیدا کرد.
اهداف اصلی سرویس جاسوسی صهیونیست‌ها در سوریه
جمع آوری اطلاعات جاسوسی در خصوص تحرکات و فعالیت‌های ایران و حزب الله در سوریه و تعیین دقیق مناطق حضور و فعالیت‌های آنها و همچنین رصد عملیات انتقال سلاح و گسترش تسلیحات و درک راهبرد آنها در منطقه از جمله اهداف اساسی فعالیت‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی در سوریه بوده است. این فعالیت‌ها به صورت ویژه در جنوب سوریه و منطقه آزاد شده جولان ویژگی منحصر به فردی داشت، چرا که خط تماس بین سرزمین‌های سوریه و مناطق اشغالی جولان بوده و نقطه ضعف صهیونیست‌ها به شمار می‌رفت. این در حالی است که تل آویو، جولان را به یکی از مهم‌ترین مناطق جاسوسی و استقرار شبکه‌های پیشرفته هشدار در شمال سرزمین‌های اشغالی تبدیل کرده است.
رژیم صهیونیستی همچنین ماهیت فعالیت‌های ایران و حزب الله لبنان در این منطقه را با نگرانی دنبال می‌کرد و تکنولوژی‌های موجود و عناصر اطلاعاتی لازم را برای بررسی این تحولات بسیج کرده بود. رژیم صهیونیستی به این ترتیب تلاش داشت ماهیت تهدیدهای احتمالی علیه خود از سوی این جبهه‌های فعال را شناسایی کرده و میزان توانمندی‌های نظامی و انگیزه‌های آنها را ارزیابی کرده و تحرکات آینده آنها را پیش بینی نماید. از دیگر اهداف رژیم صهیونیستی در خصوص فعالیت‌های جاسوسی در منطقه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تعیین اهداف: تعیین اهداف احتمالی برای حملات هوایی و دریافت اطلاعات دقیق در خصوص مواضع تسلیحاتی و زیرساخت‌های نظامی وابسته به ایران و حزب الله لبنان.
- ایجاد شبکه‌های محلی: جذب جاسوسان محلی از داخل سوریه برای جمع‌آوری اطلاعات جاسوسی میدانی و رصد تحولات مرزی و انجام عملیات مشخص.
- حمایت از گروه‌های معارض: حمایت مالی و تسلیحاتی و لجستیک از گروه‌های معارض و تروریست‌های مخالف دولت بشار اسد برای ایجاد منطقه بی‌طرف در طول مرزها و جمع آوری اطلاعات جاسوسی و مانع تراشی در روند فعالیت‌های دولت اسد در جنوب سوریه.
هدف اصلی
مهم‌ترین انگیزه رژیم صهیونیستی از سال ۲۰۱۱ تاکنون ممانعت از تقویت نفوذ ایران و حزب الله در طول مرزهای خود با سوریه بوده است که آن را تهدیدی امنیتی برای خود به شمار می‌آورد. رژیم صهیونیستی تلاش می‌کرد به اوضاع اجتماعی اهالی منطقه نفوذ کرده و کمک‌هایی را برای بهبود معیشت آنها به این گروه‌ها انجام دهد و نگاه منفی آنها نسبت به اسرائیل را تغییر دهد و به این ترتیب بتواند از آنها جهت تحقق اهداف جاسوسی خود استفاده کند.
روش فعالیت رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه
- ایجاد هرج و مرج: سو استفاده از شرایط جنگی و خلأ امنیتی ایجاد شده برای گسترش نفوذ و جذب جاسوس
- تقویت تناقض‌ها: حمایت از گروه‌های مسلح مختلف برای حفظ شرایط درگیری و جنگ داخلی در سوریه.
- تمرکز بر مناطق مرزی: ایجاد منطقه حائل در طول مرزهای سوریه و تلاش برای دور کردن ارتش سوریه و ایران و حزب الله از این مناطق.
- سو استفاده از انگیزه‌های انسانی: ارائه کمک‌های مالی برای بهبود وجهه خود در میان ساکنان بومی و تقویت اقدامات جاسوسی خود.
- هماهنگی با جریان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی: همکاری با آمریکا و اردن و روسیه در برخی پرونده‌ها.
- تلاش از طریق میانجی‌ها: استفاده از جاسوسان محلی و افسران ارتباط گیری صهیونیست برای اداره عملیات محلی.
راهکارهای همکاری با عناصر محلی سوریه
- سو استفاده از کمک‌ها برای ایجاد ارتباط با جوامع محلی و کسب اعتماد آنها جهت رسیدن به اطلاعات جاسوسی.
- ایجاد مناسبات شخصی با سران قبایل و شیوخ منطقه و سو استفاده از نیازمندی‌های مالی آنها و جذب آنها به عنوان جاسوس.
- رصد صفحات اجتماعی برای جمع‌آوری اطلاعات میدانی
انواع همکاری رژیم صهیونیستی با اهالی منطقه
- حمایت‌های پزشکی و انسانی: شامل مداوای تروریست‌ها و غیرنظامیان در بیمارستان‌های اسرائیل و حمایت‌های غذایی و پزشکی دیگر و تأمین سوخت.
- حمایت لجستیک: شامل ایجاد شبکه‌های ارتباطی و اختلال در تماس‌های ارتش سوریه.
- حمایت‌های نظامی: ارائه سلاح و مهمات به گروه‌های شورشی و تأمین آتش برای حمایت از آنها.
- حمایت مالی: پرداخت حقوق به برخی جریان‌های تروریستی.
- آموزش: آموزش برخی عناصر مسلح برای جمع آوری اطلاعات و مأموریت‌های ویژه.
- هماهنگی جاسوسی: تبادل اطلاعات در خصوص مواضع و تحرکات ارتش سوریه و حزب الله لبنان.
روش‌های جذب جاسوس
اول: سو استفاده از نیازهای مالی با ابزارهای مختلف
- کمک‌های انسانی: شامل ارائه غذا و دارو و کمک‌های پزشکی برای جلب اعتماد اهالی منطقه.
- حمایت‌های مالی مستقیم: پرداخت حقوق به گروه‌های تروریستی و مزدوران.
- فرصت‌های شغلی: ارائه فرصت‌های شغلی در داخل سرزمین‌های اشغالی یا ساختارهای مرتبط با آن
دوم: سو استفاده سیاسی که شامل بندهای زیر است:
- ارائه حمایت‌های نظامی: تجهیز برخی گروه‌های مسلح به سلاح و مهمات.
- هماهنگی‌های جاسوسی: تبادل اطلاعات با برخی گروه‌های تروریست.
- حمایت از پروژه‌های تجزیه طلبانه: تقویت رویکردهای تجزیه طلبانه در جنوب سوریه.
سوم: فشار و باج‌گیری: استفاده از اطلاعات موجود برای باج گرفتن از افراد مختلف و مجبور کردن آنها به همکاری جاسوسی.
چهارم: ارتباط مستقیم و غیر مستقیم که شامل افراد زیر است:
- افسران اطلاعاتی
- میانجی‌های محلی
- رسانه‌های اجتماعی
عوامل تقویت کننده جاسوسی برای اسرائیل
- اوضاع نابسامان انسانی
- فساد
- اختلافات قبیله‌ای
- دشمنی با دولت سوریه
- توهم حمایت اسرائیل از مخالفان
- ترس از دولت سوریه یا گروه‌های افراطی
- ارتباطات خانوادگی یا عشیره‌ای با ساکنان جولان اشغالی که روند جذب جاسوس را تسهیل می‌کند.
طعمه‌های مناسب برای جذب جاسوس جدید
- عناصر صاحب نفوذ
- جدا شدگان از ارتش سوریه
- افراد فقیر و نیازمند
- افرادی که اطلاعات جاسوسی ارزشمندی دارند
- افرادی که با ساکنان جولان در ارتباط هستند
- گروه‌های مسلح مستقر در مرزها
- گروه‌های مخالف دولت بشار اسد
مهم‌ترین عناصر مزدور رژیم صهیونیستی
- احمد حمیدی الموسی: فرمانده سابق جبهه انقلابیون سوریه که در بازداشت دولت بود و با فشار روسیه آزاد شد.
- علاء زکریا الحلقی: فرمانده سابق ارتش «ابابیل حوران»
- خالد الزامل: فرمانده سابق تیپ تروریستی «شهدای النخل»
- محمد غصاب الخطیب: فرمانده گردان‌های تروریستی الفرقان
-ابو احمد الجولانی: سرکرده جبهه تروریستی النصره در جولان
- ابو اسامه و ابو ضیا از عناصر تیپ أحفاد الرسول و فرقان
- احمد الخطیب فرمانده تیپ فرسان الجولان
- محمود الشبعانی: افسر ارتباط با رژیم صهیونیستی
- أیاد کمال: سرکرده جبهه النصره در منطقه بیت جن
- احمد العودة: سرکرده جبهه تروریستی شباب السنة در بصری الشام
- گروه تروریستی فرسان الجولان در قنیطره
- گروه تروریستی الفرقان در قنیطره
- ارتش تروریستی خالد بن ولید
نقش مزدوران اسرائیل در سوریه پسا اسد
برخی از گروه‌های مورد حمایت اسرائیل در جنوب سوریه در روند کنترل مناطق مرزی جولان اشغالی با سوریه همکاری کردند که باعث ایجاد منطقه حائل در مرزها شد. آنها اطلاعاتی در خصوص مواضع و تحرکات ارتش سوریه و حزب الله لبنان به دشمن صهیونیستی دادند. بعد از سال ۲۰۱۸ دشمن صهیونیستی از بسیاری از این افراد خواست به اردن یا امارات پناهنده شوند و برخی از آنها که در سوریه باقی ماندند، از حمایت دولت روسیه برخوردار شدند و مواضع خود در منطقه حائل بین سوریه و فلسطین اشغالی را حفظ کردند.
با آغاز عملیات طوفان الاقصی مزدوران رژیم صهیونیستی در این مناطق بار دیگر تحرکات خود را آغاز کردند. این تحرکات طی دو ماهه گذشته شکل گسترده‌تری به خود گرفته بود.
سقوط دولت بشار اسد در سوریه سوال‌های زیادی را در خصوص نقش این افراد در افق آینده سوریه ایجاد می‌کند، آن هم در شرایطی که ارتش رژیم صهیونیستی تحرک سریع خود را برای اشغال مناطق بی‌طرف در جنوب آغاز کرده است، لذا به نظر می‌رسد مأموریت‌های جدیدی برای این مزدوران بر اساس منافع رژیم صهیونیستی تعیین خواهد شد. این مأموریت‌ها عبارتند از:
الف: حفظ منطقه حائل
- تضمین استمرار وجود منطقه حائل و جلوگیری از تحرکات نظامی خصمانه با رژیم صهیونیستی در طول مرزها.
- جلوگیری از نزدیک شدن گروه‌های مسلح به مرزها.
- مراقبت از مرزهای فلسطین اشغالی و جمع آوری اطلاعات جاسوسی.
ب: حفاظت از اقلیت‌ها: این اقلیت‌ها شامل گروه‌هایی هستند که رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه از آنها حمایت می‌کند.
ج: تأمین منابع آبی اسرائیل؛
- تضمین استمرار جریان آب رود اردن برای رژیم صهیونیستی
- حمایت از منابع آبی رژیم صهیونیستی در بلندی‌های جولان
د: مانع تراشی از احیای ارتش سوریه و تمرکز آن بر جنوب
ه: تقویت نفوذ رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه از طریق ایجاد شبکه گسترده مزدوران و تأثیر بر اوضاع سیاسی این منطقه.
عوامل مؤثر بر مأموریت‌های جاسوسان رژیم صهیونیستی
- ماهیت نظام آینده سوریه
- میزان نفوذ ایران در سوریه بعد از سقوط دولت اسد
- مواضع آمریکا و روسیه نسبت به سوریه
- تحولات درگیری رژیم صهیونیستی و گروه‌های فلسطینی
سناریوهای احتمالی در سایه تحولات پرشتاب سوریه
اول: اهداف استراتژیک رژیم صهیونیستی در سوریه؛ در سایه این سناریو رژیم صهیونیستی به دنبال تحقق اهداف زیر است:
- حفظ امنیت مرزهای اراضی اشغالی و جلوگیری از حمله گروه‌های مسلح
- جلوگیری از شکل گیری موجودیت نظامی خصمانه علیه اسرائیل
- حفظ منافع آبی
- تقویت نفوذ منطقه‌ای رژیم صهیونیستی
دوم: مأموریت احتمالی مزدوران
- جمع آوری اطلاعات جاسوسی
- مراقبت از مرزها
- انجام حملات ضد اهداف مشخص
- تأثیر بر افکار عمومی منطقه
- مانع تراشی در روند احیای دولت سوریه
- ایجاد ائتلاف‌های محلی حامی اسرائیل
به این ترتیب مأموریت گروه‌های تروریستی از حمایت از رژیم صهیونیستی به مدیریت تحولات تغییر خواهد کرد. آنها همچنین می‌توانند حمایت خود از اسرائیل که پیش از این به صورت محرمانه انجام می‌شد را به صورت علنی و بخشی از مدیریت محلی مناطق تحت کنترل رژیم صهیونیستی دنبال کنند و به این ترتیب در سمت‌های مدیریتی و امنیتی در این مناطق مشغول به کار شوند.
به این ترتیب مأموریت آنها از جاسوسی برای رژیم صهیونیستی به حفظ امنیت این رژیم و مناطق تحت اشغال آنها تبدیل می‌شود. در همین راستا تلاش آنها برای جنگ تبلیغاتی علیه دولت سوریه نیز به ویترین روابط عمومی رژیم صهیونیستی برای بهبود وجهه این رژیم در منطقه تبدیل خواهد شد.
آینده رژیم صهیونیستی در جنوب سوریه
صرف نظر از روند تحولات سیاسی و نظامی احتمالی در سوریه، انتظار می‌رود جنوب سوریه در اولویت اصلی امنیتی و جاسوسی رژیم صهیونیستی در آینده نزدیک باشد. به همین علت تل آویو مجموعه متنوعی از برنامه‌ها را برای تحقق اهداف خود در منطقه در پیش خواهد گرفت که از جمله آنها گسترش تلاش برای جمع آوری اطلاعات جاسوسی و حمایت از گروه‌های مسلح تروریست و تأثیر گذاری بر افکار عمومی است.
نظارت دقیق بر روند مناسبات بین رژیم صهیونیستی و مزدوران آن در جنوب سوریه پیچیده است و به عوامل متعددی مربوط می‌شود. با این وجود با توجه به اطلاعات موجود چندین سناریوی احتمالی در این عرصه مطرح است:
سناریوی اول: استمرار اوضاع کنونی و عدم اولویت تشکیل دولت جدید
- استمرار حمایت‌های محدود: رژیم صهیونیستی به روند حمایت محدود خود از مزدوران ادامه می‌دهد و در این رابطه روی فعالیت‌های جاسوسی تمرکز کرده و تلاش می‌کند مانع از بروز تنش‌های گسترده شود.
- حفظ منطقه حائل: رژیم صهیونیستی تلاش خواهد کرد منطقه حائل در مرزهای جولان را به هر قیمتی که شده حفظ کند.
سناریوی دوم: همگرایی با دولت جدید در سوریه
- افول نقش مزدوران: با کنترل دولت جدید سوریه بر مناطق جنوبی نقش مزدوران برای رژیم صهیونیستی کاهش پیدا می‌کند و اهمیت آنها برای اسرائیل از بین می‌رود.
- تفاهم‌های امنیتی: احتمال دارد رژیم صهیونیستی به دنبال برقراری تفاهم امنیتی با دولت جدید سوریه در خصوص مرزها و تجدید نظر در مورد موجودیت ایران و حزب الله در اراضی خود باشد.
- عادی سازی نسبی روابط: ممکن است در آینده شاهد روند نسبی عادی‌سازی روابط بین رژیم صهیونیستی و دولت جدید در سوریه باشیم.
سناریوی سوم: گسترش تنش
- افزایش حمایت تل‌آویو از مزدوران صهیونیست و ورود در مناقشه با دولت جدید در سوریه.
- بین المللی شدن درگیری‌ها: در این صورت احتمال دارد درگیری‌های محلی به تنش‌های منطقه‌ای یا بین المللی تبدیل شود.
سناریوی چهارم: شکست پروژه صهیونیست‌ها
- خارج شدن مزدوران از کنترل رژیم صهیونیستی: ممکن است در نتیجه ایجاد تنش‌های داخلی یا تغییر رویکردهای مزدوران رژیم صهیونیستی در سوریه، اسرائیل کنترل این مزدوران را از دست بدهد.
- بازگشت جولان به سوریه: در صورت عدم رسیدن به توافق فراگیر با سوریه مکن است موضوع بازپس‌گیری جولان بار دیگر مطرح شود.
عوامل مؤثر بر آینده مناسبات
- اوضاع سیاسی و نظامی در سوریه: ادامه جنگ با وجود سقوط دولت، توافق سازش و احتمال تجزیه سوریه.
- مواضع آمریکا: سیاست دولت جدید آمریکا در قبال سوریه و روسیه و ایران و جنگ در غزه.
- مواضع اردن: سیاست اردن در قبال اوضاع جنوب سوریه و مناسبات با اسرائیل.
البته نکته مهم این است که تمام این سناریوها در حد احتمال است و اوضاع سوریه به شکل سریع متغیر است و ارائه پیش‌بینی‌های قطعی در این خصوص غیر ممکن است. علاوه بر اینکه رژیم صهیونیستی ممکن است بر اساس تحولات میدانی موجود، استراتژی خود در خصوص مزدوران کنونی یا جذب مزدوران جدید را تغییر دهد.