به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، نوروپاتی معمولاً توسط یک بیماری عصبی مزمن و پیشرونده ایجاد می‌شود، اگرچه ممکن است در نتیجه آسیب یا عفونت نیز رخ دهد. درک علل احتمالی درد عصبی می‌تواند به شما کمک کند درمان‌ها و راه‌های بهتری را برای جلوگیری از بدتر شدن درد در طول زمان پیدا کنید.
ماهیت درد عصبی چیست؟
تمام دردها از طریق اعصاب تجربه می‌شوند، بنابراین مشخص نیست که آیا علت درد از آسیب به بافت‌های بدن مانند ماهیچه‌ها و تاندون‌ها است یا علل دیگری وجود دارد. اگر انگشت خود را با چاقو ببرید، در عرض چند ثانیه احساس درد می‌کنید. این موضوع نتیجه هزاران اعصاب است که برای سیگنال درد به مغز پیام می‌فرستند. درد مساوی با خطر است. وقتی درد را احساس می‌کنیم، هر چیزی را که باعث آن می‌شود متوقف خواهیم کرد.
گیرنده‌های عصبی مجاور بافت آسیب دیده که به نام گیرنده‌های درد شناخته می‌شوند، سیگنال‌های درد را به مغز می‌فرستند؛ اما برای کسانی که از آسیب عصبی رنج می‌برند، سیستم پیام رسانی عصبی به درستی عمل نمی‌کند. این مشکل با نام درد عصبی (Neuropathic Pain) شناخته می‌شود. در این حالت، اعصاب سیگنال‌های نادرستی می‌فرستند که و این بدین معناست که درد هنوز ادامه دارد؛ بنابراین مشخص است که مستقیماً به عصب آسیبی وارد شده که عملکرد اعصاب را مختل کرده است.
دردهای عصبی چه علائمی دارند؟
نشانه‌های درد عصبی چیست؟ علائم درد نوروپاتیک در هر فرد ممکن است کمی متفاوت باشد، اما علائم رایج عبارتند از:
- درد ناشی از تیر کشیدن یا چیز تیز به بدن وارد کردن
- سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در اندام‌های مختلف
- احساس ناخوشایند داشتن یا غیر طبیعی بودن
- مشکل در خوابیدن یا استراحت کردن در طول روز
- مشکلات عاطفی در نتیجه درد مزمن (مشکل در بیان احساس خود)
مانند سایر انواع درد، درد عصبی ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد. برای برخی، می‌تواند با درد کم و کوتاه مدت همراه باشد، اما برای دیگران، درد ممکن است شدید و تقریبا غیر قابل تحمل باشد. علاوه بر این، درد عصبی ممکن است به دو صورت زیر باشد:
- موضعی باشد: در ناحیه آسیب عصبی یا نزدیک به آن احساس شود.
- گسترش یابد: در جای دیگری در بدن گسترش پیدا کند و احساس شود.
اگر علاوه بر علائم فوق، یکی از موارد زیر را نیز تجربه می‌کنید، ممکن است آسیب عصبی داشته باشید:
- از دست دادن جزئی یا کامل احساس
- ضعف عضلانی
- فلج جزئی یا کامل
- آتروفی عضلانی (تحلیل رفتن یا نازک شدن توده عضلانی)
چرا به درد عصبی دچار می‌شویم؟
علل درد عصبی چیست؟ علت درد نوروپاتیک می‌تواند بسیار متنوع باشد. در ادامه به مهمترین علل اشاره می‌کنیم:
مشکلات عصبی
اغلب در نتیجه حرکت‌های مکرر یا نگه داشتن بدن در یک موقعیت برای مدت طولانی رخ می‌دهد. زمانی که فشار بیش از حد به عصب توسط بافت‌های اطراف مانند استخوان‌ها، غضروف‌ها، ماهیچه‌ها یا تاندون‌ها وارد می‌شود، عصب فشرده خواهد شد. یک عصب فشرده می تواند در بسیاری از قسمت‌های بدن رخ دهد. شایع‌ترین نمونه‌ها این نوع درد عصبی عبارتند از:
- سندرم تونل کارپال (مچ دست)
- سندرم تونل کوبیتال (آرنج)
آسیب دیدگی
صدمات به بافت، ماهیچه‌ها یا مفاصل یک علت غیر معمول درد نوروپاتیک است. به همین ترتیب، مشکلات یا آسیب‌های کمر، ساق پا و لگن می‌تواند باعث آسیب دائمی به اعصاب شود. در حالی که آسیب ممکن است بهبود یابد، صدمه به سیستم عصبی شاید بهبود نیابد. در نتیجه، ممکن است تا سال‌ها پس از حادثه درد مداوم را تجربه کنید. حوادث یا آسیب‌هایی که بر ستون فقرات تأثیر می‌گذارند نیز می‌توانند باعث درد نوروپاتیک شوند. فتق دیسک و فشردگی طناب نخاعی ممکن است به رشته‌های عصبی اطراف ستون فقرات شما آسیب برسانند.
ابتلا به بیماری
بیایید بررسی کنیم که اصلی‌ترین بیماری منجر به درد عصبی چیست؟ درد نوروپاتیک می‌تواند علامت یا عارضه چندین بیماری باشد. از این موارد می‌توان به مولتیپل اسکلروزیس، مولتیپل میلوما و سایر انواع سرطان است. همه افراد مبتلا به این شرایط درد نوروپاتیک را تجربه نمی‌کنند، اما ممکن است برای برخی مشکل ایجاد کند. به گفته کلینیک کلیولند، دیابت مسئول 30 درصد موارد ابتلا نوروپاتی است. دیابت مزمن می‌تواند بر عملکرد اعصاب شما تأثیر بگذارد.
افراد مبتلا به دیابت معمولاً از دست دادن احساس و بی‌حسی و به دنبال آن درد و سوزش در اندام‌ها و انگشتان خود را تجربه می‌کنند. مصرف بیش از حد و طولانی مدت الکل می‌تواند عوارض زیادی از جمله درد مزمن نوروپاتی ایجاد کند. آسیب به اعصاب ناشی از مصرف مزمن الکل می‌تواند اثرات طولانی مدت و دردناکی داشته باشد.
نورالژی سه قلو یک وضعیت دردناک همراه با درد شدید نوروپاتیک در یک طرف صورت است. این مورد یکی از رایج‌ترین انواع دردهای عصبی است و می‌تواند بدون دلیل شناخته شده رخ دهد. در نهایت، درمان سرطان ممکن است باعث درد نوروپاتیک شود. شیمی درمانی و پرتودرمانی می‌توانند بر سیستم عصبی تأثیر بگذارند و سیگنال‌های درد غیرعادی ایجاد کنند.
عفونت داخلی
عفونت‌ها به ندرت باعث درد نوروپاتیک می‌شوند. زونا که در اثر فعال شدن مجدد ویروس آبله مرغان ایجاد می‌شود، می‌تواند چندین هفته درد نوروپاتیک را در امتداد عصب ایجاد کند. نورالژی پس از تبخال که یک عارضه نادر زونا است، علائمی مانند درد نوروپاتیک مداوم را به فرد تحمیل می‌کند. عفونت سیفلیس همچنین می‌تواند منجر به سوزش و درد غیر قابل توضیحی شود. افراد مبتلا به HIV ممکن است این درد غیر قابل توضیح را تجربه کنند.
قطع عضو
تاثیر قطع عضو در درد عصبی چیست؟ یک شکل غیر معمول از درد نوروپاتیک به نام سندرم اندام فانتوم ممکن است زمانی رخ دهد که یک دست یا پا قطع شده باشد. با وجود از دست دادن اندام، مغز شما همچنان فکر می‌کند که سیگنال‌های درد را از قسمت برداشته شده بدن دریافت می‌کند.
با این حال، آنچه در واقع اتفاق میفتد این است که اعصاب نزدیک به قطع عضو در حال انجام کار اشتباه هستند و سیگنال‌های اشتباهی را به مغز ارسال می‌کنند. علاوه بر بازو یا پاها، درد فانتوم ممکن است در انگشتان دست، انگشتان پا، آلت تناسلی، گوش‌ها و سایر اعضای بدن احساس شود.
چطور دردهای عصبی را درمان کنیم؟
اگر پزشک بتواند علت اصلی درد نوروپاتیک را شناسایی کند، درمان موثر را ارائه می‌دهد و ممکن است روش درمانی درد را کاهش داده و حتی از بین ببرد. به عنوان مثال، دیابت یکی از علل شایع درد نوروپاتیک است. رعایت یک رژیم غذایی سالم و ورزش منظم می‌تواند درد عصبی را کاهش دهد و به مرور زمان از بین ببرد. مراقبت از سطح قند خون نیز می‌تواند از تشدید درد و بی‌حسی جلوگیری کند.
به طور کلی، یک رویکرد چند جانبه می‌تواند یک راه موثر برای مدیریت و درمان درد عصبی باشد. ترکیبی از داروها، فیزیوتراپی، درمان روانشناختی و حتی جراحی یا کاشت ممکن است برای به دست آوردن بهترین نتایج استفاده شوند. با این حال، روش‌های درمان به شرح زیر هستند:
درمان دردهای عصبی در خانه
درمانی خانگی درد عصبی چیست؟ درمان‌های فیزیکی (فیزیوتراپی)، آرامش بخش (یوگا) و ماساژ همگی برای تسکین علائم درد نوروپاتیک استفاده می‌شوند. این اشکال درمان می‌توانند به ریلکس کردن عضلات کمک کنند. پزشک همچنین می‌تواند راه‌های مقابله با درد را به شما آموزش دهد. به عنوان مثال، برخی از افراد مبتلا به درد نوروپاتیک ممکن است پس از چند ساعت نشستن، علائم را تجربه کنند. این موضوع ممکن است انجام کارهای پشت میزی را دشوار کند. یک فیزیوتراپ یا کاردرمانگر می‌تواند تکنیک‌های نشستن، کشش، ایستادن و حرکت را برای جلوگیری از درد به شما آموزش دهد. دیگر روش‌های درمان درد عصبی در خانگی عبارتند از:
- استراحت کردن
- مدیتیشن و یوگا
- استفاده از کمپرس گرم
- تنفس شکمی
- آرامش در فضای خانه
- طب سوزنی
روش‌های تخصصی درمان درد عصبی
هدف پزشک تسکین درد، کمک به شما در حفظ توانایی‌های معمولی با وجود درد و بهبود کیفیت زندگی شماست. رایج‌ترین درمان‌های درد نوروپاتیک عبارتند از:
- داروهای مسکن بدون نسخه
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)مانند Aleve و Motrin
با این حال، بسیاری از بیماران متوجه می‌شوند که این داروها برای درد نوروپاتیک موثر نیستند زیرا منبع درد را هدف قرار نمی‌دهند. سپس پزشک به سراغ درمان‌های تخصصی زیر می‌رود:
داروی تجویزی
داروهای تجویزی درد عصبی چیست؟ داروهای ضد درد اپیوئیدی معمولاً درد نوروپاتیک را کاهش نمی‌دهند و در کاهش درد در نواحی دیگر مناسب هستند. به علاوه، پزشکان ممکن است از ترس اینکه فرد وابسته به دارو شود، در تجویز آنها تردید کنند. از مسکن‌های موضعی نیز می‌توان استفاده کرد. اینها شامل چسب‌های لیدوکائین، چسب‌های کپسایسین و پمادها و کرم‌های مخصوص هستند.
داروهای ضد افسردگی
داروهای ضدافسردگی در درمان علائم درد نوروپاتیک نویدبخش هستند. دو نوع رایج از داروهای ضد افسردگی برای افراد مبتلا به این بیماری عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
- مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین
اینها ممکن است هم درد و هم علائم افسردگی یا اضطراب ناشی از درد مزمن را درمان کنند.
داروهای ضد تشنج
داروهای ضد تشنج اغلب برای درمان دردهای عصبی استفاده می‌شوند. گاباپنتینوئیدها معمولاً برای دردهای عصبی تجویز می‌شوند. مشخص نیست که چرا داروهای ضد تشنج برای این بیماران مناسب هستند، اما محققان معتقدند این داروها جلوی سیگنال‌های درد را می‌گیرند و انتقال اشتباه پیام را متوقف می‌کنند.
بلوک‌های عصبی
مفهوم بلوک‌ها در درد عصبی چیست؟ پزشک ممکن است استروئیدها، بی‌حس کننده‌های موضعی یا سایر داروهای ضد درد را به اعصابی که تصور می‌شود مسئول سیگنال‌های درد ناخواسته هستند تزریق کند. این بلوک‌ها موقتی هستند، بنابراین برای ادامه درمان باید در جلسات بعدی تکرار شوند.
دستگاه قابل کاشت
این روش تهاجمی به جراحی نیاز دارد تا دستگاهی را در بدن قرار گیرد. برخی از دستگاه‌ها در مغز و برخی در ستون فقرات استفاده می‌شوند. هنگامی که یک دستگاه در بدن شما قرار می‌گیرد، می‌تواند تکانه‌های الکتریکی را به مغز، نخاع یا اعصاب بفرستد. تکانه‌ها ممکن است سیگنال‌های عصبی نامنظم را متوقف کنند و علائم را کنترل کنند. این دستگاه‌ها معمولاً فقط در افرادی استفاده می‌شوند که به سایر گزینه‌های درمانی پاسخ خوبی نداده‌اند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
هنگامی که علائم بدتر شدند و در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کردند، باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. این علائم شامل تب بالا، درد غیر قابل توضیح، کاهش وزن ناگهانی، مشکل در تنفس، درد قفسه سینه، صدمات شدید، یا علائمی مانند خستگی طولانی مدت یا داشتن توده در نواحی خاصی از بدن است.
مسائل مزمن مانند استرس غیرقابل کنترل، افسردگی یا مشکلات گوارشی مداوم نیز نیازمند توجه پزشکی هستند. علاوه بر این، برای معاینات معمول، مراقبت‌های پیشگیرانه یا اگر در مورد علائم جدید خود نگران هستید، به دنبال کمک پزشکی باشید. مشاوره فوری پزشکی می‌تواند به تشخیص زودهنگام مشکلات، بهبود نتایج و ارائه برنامه درمانی موثر کمک کند.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم تا به شما بگوییم که درد عصبی چیست و چطور درمان می‌شود. در انتها توصیه می‌کنیم که برای تشخیص دقیق علت درد عصبی و درمان آن، حتما به پزشک متخصص مراجعه و آزمایشات لازم را انجام دهید تا هر چه سریع‌تر از پیشرفت درد جلوگیری و درمان انجام شود.